Mayıs ayının ortalarına gelinmesine rağmen halen beklenen hava sıcakları görülemedi. Hava sıcaklarının mevsim normallerinin altında seyretmesi sonucunda milyonlarca insan havaların ne zaman ısınacağı sorusunu merak etmeye başladı. Konu hakkında arama motorları üzerinden araştırmalar sürerken Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş iklim değişikliği ile ilgili önemli açıklamalar yaptı.
Havalar ne zaman ısınacak?
Meteoroloji uzmanları, küresel ısınma sebebiyle aşırı sıcakların yanında aşırı soğuk havaların da bazı afetlere yol açabileceği uyarısını yaptı. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş milyonlarca insanın merak ettiği ‘’Havalar ne zaman ısınacak?’’ sorusu hakkında dikkat çekici açıklamalar yaptı.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Türkiye’de Mayıs 2022 ayının önceki yıllara göre en soğuk Mayıs ayı olduğunu ifade etti. Yaşanan soğuk hava sebebiyle yüksek kesimlerde kar bile görüldüğünü söyleye Türkeş ‘’Bu dönemde aslında Türkiye'ye soğuk, yağışlı, fırtınalı hava koşullarını taşıyan polar cephe daha kuzey enlemlerde yer alırdı. Türkiye yavaş yavaş muson alçak basıncının Pakistan, İran üzerinden Türkiye'ye sokulduğu hava koşulları yaşardı. Fakat hala Doğu Avrupa, Karadeniz Havzası ve Türkiye'nin bir bölümünde soğuk hava koşullarına yol açan kuzeyli soğuk hava akımları etkili. Doğu Karadeniz, Kuzey Doğu Anadolu, Doğu Anadolu'nun kuzeyinde hala soğuk hava yerleşmiş durumda. Bu da uzun yıllar sıcaklık ortalamalarına göre mayıs ayının daha soğuk geçmesine yol açtı." ifadelerini kullandı.
Gelecek 10 gün içerisinde hava sıcaklıklarının daha da düşebileceğini ifade eden Murat Türkeş ‘’15 gün son yavaş yavaş Türkiye'de yaz koşullarına yol açabilecek hava tipleri Güneydoğu'dan başlayarak etkili olacak diye tahmin ediyoruz." sözlerini kullandı.
Türkiye’de hava sıcaklıklarının mevsim normalleri seviyesinin altında olmasını kuzeydeki hava dalgalarının ülkeye doğru gelmesine bağlayan Türkeş ‘’Atmosferde dünyanın başka yerlerinde anomaliler (normalin dışı değerler) var. Bizi etkileyen soğuğun tersine yaklaşık 10-15 derece daha sıcak koşullar yaşanan bölgeler var. Atmosfer sıcak hava dalgasını dengelemek için soğuk koşullar oluşturuyor. Atmosferde Rossby dalgaları adı verilen uzun dalgalar vardır. Bunlar sıcak sırtlardan ve soğuk oluklardan oluşur. Bu dalgalar bazen bazı bölgelerde uzun süreli kalma eğilimi gösterir. Eğer kuzeyde çok sıcak oluşursa onun eteğinde onu dengeleyen soğuk hava güneye iner. Batı, kuzey ve kuzey doğu Avrupa'da sıcak hava olduğu için onu dengelemek üzere Doğu Avrupa, Karadeniz Havzası ve Türkiye'nin büyük bölümünde soğuk oluk var, bunu dengelemek için." sözlerini sarf etti.
Kuraklık sürekli artacak kuramı söz konusu değil
Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Çukur da son aylarda anormal şekilde devam eden hava sıcaklıkları hakkında önemli açıklamalar yaptı. Sürekli olarak kuraklık olmayacağını ifade eden Çukur ‘’ "Bu yıl bu olayı yaşadık. Polar cephe kuzeye biraz daha yavaş çekiliyor. 'Küresel ısınma varsa sıcaklık, kuraklık hep artacak' diye bir trend yok. Alçak basınç alanları kabul alanlarıdır. Bu kabul alanlarına, kontinental (karasal) polar geliyorsa don olayları artabilir." sözlerine yer verdi.
Son 30 yılda olağandışı hava olaylarının 5 kat arttığını söyleyen Hasan Çukur ‘’Bu aslında atmosferde enerjinin fazla olmasıyla alakalı. Yani aşırı sağanaklar da aşırı dolu yağışları da artıyor, hortum sıklığı çok daha artıyor. Atmosferdeki enerji arttıkça ekstrem olaylar aşırı sıcaklığı da aşırı don olayını da kar yağışı, dolu yağışını da görmek mümkün. Enerji artış sebebi küresel ısınma, sera etkisiyle atmosferde enerji tutulması. Yerden bir gram su buharlaşınca atmosfer yaklaşık 600 kalori alıyor. Biz bu kadar enerjiyi atmosfere verdikçe atmosferde enerji artışı oluyor. Bu hortumları, aşırı sağanakları da getirebiliyor." ifadelerini kullanarak açıklamasını tamamladı.