Şirketlerin hizmetleri için personellerin görev aldıkları yerlere gitmeleri durumunda yapılacak olan ek masraflara karşılık olarak bir ödenek çıkarılır. Kanun kapsamında yer alan bu ödeneğe ise harcırah ödeneği denir. Hem devlet memurlarının hem de özel sektör çalışanlarının bulundukları yerden başka bir yere gitmeleri ve gidecekleri yerde yapacakları masraflara istinaden verilen harcırahlar gidilen yerler ve yapılacak işler baz alınarak hesaplanır.
Kökeni Farsça'dan gelen harç, masraf ve ücret anlamına gelir. Dilimize ise Arapçadan geçen Rah sözcüğü yol anlamını taşırken yolluk manasında 'Harcırah' kelimesi kullanılır. Şirketlerin veya kamu kuruluşlarının iş gezileri sırasıda görev alanların yol ve gidecekleri yerdeki masraflarının karşılanabilmesi yapılan harcırah ödemleri, 1954 yılında kabul edilen 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında yer alır.
İş gezisi kesinleşen personel şirketten avans olarak bir ödeme alır. Bu öeme şirketin muhasebe formlarına harcırah olarak kaydedilir ve böylelikle personel şirkete borçlu olarak sayılmaz.
Yolluk olarak anılan harcırah da 3 unsur vardır. Bunlardan birincisi yol masrafı olarak bilinir. Harcırah, aynı zamanda gündelik aile masraflarının karşılanması için de ödenebilir. Anayasada yer alan 6245 sayılı kanunun 2. ve 3. maddesinde aile masrafları da belirtilmiştir. Üçüncü ve son unsurda personelin yer değiştirme masrafıdır.
Harcırahtan hem devlet memurları hem de özel sektör çalışanları faydalanır. Bunlarla birlikte harcırah izne çıkan askerlere de ödenir.
Harcırah ödeneklerinin hesaplamaları yapılmadan önce personelin unvanı işleme alınır. Mesela bir müdür veya müdür yardımcısıyla insan kaynaklarında çalışanların aldıkları yolluk masrafları aynı değildir.
Harcırah hesaplamasında dikkat edilen en önemli unsur, aile fert sayısıdır. Yolluk ödemelerinde aile masrafı aile fert sayısına göre hesaplanır. Son olarak personel ya da yetkili kişinin nereye gidileceğine bakılır ve ona göre yol ücretini tespiti yapılır ve ödeme yola çıkmadan önce ödenir.