ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Gürcistan Parlamentosunda kabul edilen ve büyük tartışmalara yol açan "yabancı etkinin şeffaflığı" yasasıyla ilgili olarak Gürcistan'a karşı sertleşmeye devam edeceklerini açıkladı. Blinken, "Gürcü Hayali'nin (Gürcistan'daki iktidar partisi) önerisi 'dış etki' yasasıyla ilgili da dahil olmak üzere, Gürcistan'da demokrasiyi baltalamaktan sorumlu olanlara yönelik yeni bir vize kısıtlama politikasını duyuruyorum." tasarruf kullanıldı. Bu karar, Gürcistan'da haftalarca süren kitlesel protestoların ardından geldi.
İkili iş birliğinin gözden geçirilmesi
Blinken, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın resmi internet sitesinde yayınlanan açıklamasında, Gürcistan ile ikili modüllerin kapsamlı bir incelemesini başlattıklarını belirtti. Blinken, "Ayrıca, bugün ABD ile Gürcistan arasındaki ikili işbirliğinin kapsamlı bir incelemesini başlatıyorum." Gürcü harcamalarının yaşamını yeniden gözden geçirmelerini ve genel olarak demokratik ve Avrupa-Atlantik'in doğru ilerlemeleri için sürdürülen adımları atmalarını umduğunu vurguladı.
Gürcistan'dan tepki: "Şantaj ve tehdit politikası"
Gürcistan'da iktidardaki Gürcü Hayali Partisi, ABD'nin vize kısıtlaması kesintisine sert tepki gösterdi. Parti üyelerinin, hükümet ülkelerine yönelik vize kısıtlaması uygulanmasının Gürcistan'dan ayrılmasının bir adım olduğunu belirtti. Yapılan açıklamada, Gürcistan'a yönelik şantaj ve tehdit politikasının yürütüldüğü savunuldu ve bunun iki egemen devlet arasındaki ortaklık ruhu ve birleştirilmesi işbirliğine aykırı olduğu ifade edildi. Partinin açıklamasında, bu kararın aslında Gürcistan'ın aralığı ve genişliğini kısıtlamaya yönelik bir girişim olduğu yinelendi.
Gürcistan'daki tartışmalı yasa
Gürcistan'da Gürcü Hayali Partisinin nisanda sunduğu "yabancı etkinin şeffaflığı" kapsamındaki yasa tasarısına parlamentoda ilk onay 17 Nisan'da, ikinci onay ise 1 Mayıs'ta verilmişti. Genel Kurulda 14 Mayıs'ta yapılan üçüncü ve nihai oylamada tasarı, 30 "hayır" oyunuyla 84 "evet" oyuyla kabul edilerek yasalaştırıldı. Düzenleme, fonlarının yüzde 20'sinden fazlası yurt dışından Gürcistan'daki paralarını "yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon" olarak kaydolmalarını veya para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyor. Yasaya göre, "yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon" olarak kabul edilen STK ve medya gibi, kamu sicilinin aynı isimle kayıtlı bulunmaları gerekiyor.
Cumhurbaşkanı veto etti
Tasarı, yasalaşma sürecinde hem parlamentoda hem de ülke çapında protestolara yol açmıştı. Muhalifler, tasarıyı "Rus yasası" olarak nitelendiriyor ve bunun demokratik değerlere aykırı olduğunu savunuyorlardı. Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, 18 Mayıs'ta yaptığını, yasayı veto ettiğini duyurdu. Ancak, iktidar partisi parlamentosunda Cumhurbaşkanı Zurabişvili'nin veto karşılığını aşacak çoğunluğa sahip bulunuyor. Yasanın yeniden parlamentoya gönderilmesi ve gelecek günlerde tekrar oylanması bekleniyor. Kabil'de yasal olarak yeniden imza için Cumhurbaşkanı Zurabişvili'ye gönderilecek, imzalanmaması durumunda ise Parlamento Başkanı'nın imzalayarak resmi sürecin tamamlanması bekleniyor.
ABD'nin yaptırım kararının detayları Gürcistan'da siyasi gerilim artıyor
ABD'nin vize kısıtlaması kararı ve Gürcistan'ın yasaya yönelik ısrarı, iki ülke arasındaki ilişkilerde ciddi bir gerilime yol açmış durumda. Gürcistan hükümeti, ABD'nin müdahalesini iç işlerine katılması olarak anlatırken, ABD tarafı ise Gürcistan'daki demokratiklerin korunmasını savunuyor. Bu süreçte, Gürcistan'ın Avrupa-Atlantik entegrasyon süreci de olumsuz etkilenebilir. ABD'nin Gürcistan'a yönelik bu sert tutumu, diğer Batı ülkelerinin de benzer adımlar atmasına yol açabilir.
ABD-Gürcistan ilişkilerinde tarihi bir dönemeç
ABD ve Gürcistan arasındaki ilişkiler, uzun yıllar boyunca birleştirme ve ortaklıklar halinde yürütülmektedir. Ancak son dönemdeki gelişmeler, iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden şekillenmesine neden olabilir. Gürcistan, aralık ve sınırlara yaparak ABD'nin yaptırım kararına karşı direnç gösterirken, ABD ise Gürcistan'daki demokratik değerlerin korunmasına yönelik adımlar atmaya devam edeceğini belirtiyor.