Bazı ciltlerin güneş ışınlarına karşı hassasiyetlerinin olması onların cilt yüzeyleri üzerinden kızarıklıklar, şişlik, kırmızı noktacık oluşumu, batma hissi, döküntü gibi belirtilerle birlikte gün yüzüne çıkar. Bu cilt tipleri ise normalde de aşırı hassastır. Bundan dolayı güneşe maruz kaldıklarında yüzeye böyle tepkiler gönderirler. Aşırı ileri vakalarda ise, mide bulantısı, baş ağrısı, solunum güçlüğü, düşük tansiyon gibi belirtiler de ortaya çıkmaktadır.
Güneş alerjisi nedir?
Güneş alerjisi cildin güneş ile temas etmesi halinde cilt yüzeyinde kaşıntılı kırmızı döküntü, kaşıntı ve yanma gibi belirtiler ile karşılaşılmaktadır. Güneş zehirlenmesi olarak da adlandırılmaktadır. Bu alerji mevsimlere bağlı olarak sıklıkla görülmektedir.
Bazı kişilerde bu alerji kalıtsal olsa da bazı insanlarda da immün sistemde uyarılmalar olması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Yani belli bir yaştan sonra da insanlar güneş alerjisi olabilir.
Güneş alerjisi belirtileri
Bu alerji türü genelde güneş ışınlarının daha da yoğun bir şekilde geldiği yaz ayı ve bahar ayında olmaktadır. Belirtiler ise genel olarak güneş ile temas eden yüzeyde görülmektedir. Görülen belirtiler ise;
-Kırmızılık,
-Kaşıntı veya ağrı,
-Ciltte kabuklanma,
-Kanama,
-Kabarcıklar veya kurdeşen
Güneş alerjisinde yaşanan alerjik reaksiyonların riski nedir?
Bazı kişilerde görülen güneş alerjisinin ortaya çıkmasının nedenleri farklılık göstermektedir. Farklılık gösteren nedenlere bağlı olarak ise;
-Etnik Köken: Güneş alerjisi, hemen tüm insanlarda görülse de özellikle açık tenli kişilerde daha yaygındır.
-Bazı Maddelere Maruziyet: Cildiniz çeşitli kimyasal maddelere ve hemen ardından güneş ışığına maruz kalırsa bazı cilt alerjisi belirtileri tetiklenebilir.
-İlaç Kullanımı: Tetrasiklin antibiyotikler, sülfat bazlı bazı ilaçlar ve ketoprofen içeren ağrı kesiciler de dahil olmak üzere birçok ilaç, güneş alerjisi görülme riskini artırabilir.
-Farklı Bir Cilt Rahatsızlığına Sahip Olmak: Dermatit varlığı, güneş alerjisi olma riskini dolaylı olarak artırır.
-Ailede Güneş Alerjisi Olan Kişiler: Güneş alerjisi reaksiyonlarını sık sık gösteren bir kardeşiniz veya ebeveyniniz varsa, güneş alerjisi olma ihtimaliniz yükselir.
Güneş alerjisinin nedenleri nelerdir?
Kalıtsal olarak da geçebilen bir alerji olan güneş alerjisinin oluşmasında başka nedenler de etkili olabilir. Çünkü bu durum her insanda yaşanan genel bir durum değildir. Bazı kişilerin ciltleri fazla hassas ve güneş ışınlarına karşı dayanıklı değildir. Sonradan güneşe alerjisi olan insanlar ise bunun sebebinin kalıtımdan öte olduğunu tahmin ederek sebeplerini de araştırmak ister. Bu sebepler ise;
-Aktinik Keratoz: Uzun süreli ve korunmasız güneş maruziyetine bağlı olarak gelişir. Cilt yüzeyinde pürüzlü, yama benzeri lezyonlara yol açar. Özellikle el, kol, kulak, yüz gibi saçsız deride ortaya çıkar. Kadınlarda bacaklarda görülme olasılığı yüksektir.
-Fotoallerjik Reaksiyon: Cilde uygulanan bazı kimyasal türlerinin güneş ışığı ile reaksiyona girmesi neticesinde oluşmaktadır. Çeşitli ilaç türlerinin yanı sıra güneş kremleri, kozmetikler ve kokular da fotoallerjik reaksiyona neden olan etkenlerdendir. Semptomlar bazen iki ila üç gün boyunca ortaya çıkmayabilir.
-Polimorf Işık Erüpsiyonu: Kadınlarda erkeklere kıyasla daha sık görülen polimorf ışık erüpsiyonunun toplumda görülme sıklığı %5 ila %20 aralığındadır. Çoğunlukla ilkbahar aylarında oluştuğu bilinse de bazı vakalar için kış aylarında dahi görülmektedir. Genelde 30 yaşından önce başlayan bu rahatsızlık, açık renkli tene sahip olan bireylerde daha sık görülmektedir. Kaşıntıya yol açan küçük kabarcıklar, döküntü ve yanma gibi belirtilere neden olabilir.
-Solar Ürtiker: Nadir görülen solar ürtiker, güneş ışınlarına maruziyeti takip eden dakikalar içinde oluşabilir. Cilt yüzeyinde kabuklanma, du toplama, kanama, kaşıntı, ağrı, ürtiker gibi belirtilerle karakterizedir.
Güneş alerjisi tanısı
Güneş alerjisine tanı koymak için yalnızca cilt yüzeyine bakmak yeterli olabilirken bunun yanı sıra tanı koymak için geliştirilmiş olan testlerden de faydalanmak yararlı olacaktır. Uygulanan testlerden bazıları ise;
-Ultraviyole (UV) Işık Testi: Fototest olarak da adlandırılan bu tetkik, cildin farklı dalga boylarındaki ultraviyole ışığına nasıl tepki verdiğini görmek için yapılan bir testtir. Hangi tip güneş alerjisine sahip olduğunuzun belirlenmesi için faydalı olabilir.
-Foto Yama Testi: Bu testte, yaygın güneş alerjisi tetikleyicileri doğrudan cildinize uygulanır. Bir gün sonra, cilde belirli bir dozda ultraviyole ışınları verilir ve ışına maruz kalan cilt bölgesinde bir reaksiyon meydana gelmesi durumunda alerjinin test edilen maddeyle direkt bağlantılı olduğu sonucunu doğurur. Böylece yapılan test sonuca ulaşır.
-Biyokimyasal Kan Testleri ve Deri Önekleri: Hekim, semptomların güneş alerjisi yerine altta yatan farklı bir rahatsızlıklardan kaynaklandığını düşünürse bu testlerden bazılarını isteyebilmektedir.
Güneş alerjisine karşı yapılması gerekenler
Eğer bu alerjiye sahipseniz cildiniz için kolları sıvamanın vakti geldi demektir. Cildiniz korumak için yapacağınız birçok şey vardır. Bahsedeceğimiz yöntemler ile cildinize gelen zararı en aza indirme şansına sahip olursunuz. Yapabileceğiniz şeyler ise;
-Güneşten Kaçının: 10.00-16.00 saatleri arasında dış mekanlarda zaman geçirmemeye çalışın. Çoğu birey, ilkbahar veya yaz aylarında uzun süre ile güneş ışığına maruz kaldığında güneş alerjisi belirtileri gösterir. Dış ortamda geçirilen süre, kademeli olarak artırılmalıdır.
-Güneş Gözlüğü Takın ve Koruyucu Giysiler Giyin: Uzun elbise, gömlek ve şapka gibi kıyafetlerin kullanımı, cildinizi güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmaktan korumaya yardımcı olabilir. İnce dokumaya sahip kumaşlardan kaçınmak faydalı olabilir.
-Güneş Kremi Kullanın: SPF düzeyi en az 30 faktör olan güneş kremi kullanmak sizi zararlı güneş ışınlarına karşı koruyacaktır. Güneş kremini açıkta kalan cilt yüzeyine yeterli miktarda ve sıklıkta uygulayın. Yüzüyorsanız ya da sık terliyorsanız güneş kremini daha sık aralıklarla cildinize uygulayın.
-Güneş Alerjisi Tetikleyicilerinden Kaçının: Bir ilaç veya bazı bitkilere temas etmek gibi bazı dış etkenlerin cilt reaksiyonuna neden olduğunu biliyorsanız, bu tetikleyicilerden kaçınmanız önerilir
Güneş alerjisinin geçmesi için neler yapılmalıdır, nasıl tedavi edilir?
Eğer alerjiniz az düzeyde ise bunun için özel bir tedaviye ihtiyacınız yok. Fakat şiddetli bir alerji yaşıyorsanız steroid türevi kremler ya da haplarla tedavi edilmeniz gerekir.
Bebeklerde güneş alerjisi
Bebeğinizin güneşe hassasiyeti varsa ona krem kullanmadan önce bunu hekime danışmanız gerekmektedir. Bebeklerin ciltleri çok daha hassas olduğu için kullanacağınız kremlerin daha çok zarar verme ihtimali olabilir. Bu yüzden hekime danıştıktan sonra uygulama yapın. Bunun haricinde de yine bebeğinizi güneşten koruyacak şapka ve uzun kıyafetler giydirebilir, onu güneşin etkisinin azaldığı saatlerde dışarı çıkarabilirsiniz.
Güneş alerjisine iyi gelecek şeyler nelerdir?
Güneş alerjisi için halihazırda bir iki yöntem var. Bu yöntemlerden ilki "ilaç kullanmak". Rahatsızlığın verdiği belirtilere göre hekime danışarak ilaç kullanılabilir. Diğer bir yöntem ise "terapi". Yaşadığınız alerji eğer şiddetli boyutta ise doktorunuz size cildinizi bahar aylarıyla beraber hafif ve kademeli bir şekilde güneşe alıştırmanız gerektiğini söyler ve bunu uygulamanızı ister. Fototerapi uygulaması esnasında, genel olarak vücuttaki güneşe maruz kalan bölgelerde, ultraviyole ışık verilmektedir. Bu uygulama için geliştirilmiş özel lambalar kullanıldığı da olur. Çoğunlukla birkaç hafta süresince haftada birkaç kez yapılabilir.
Konu ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve cildiniz için neyin önemli olduğunu öğrenmek istiyorsanız bir hekime danışarak onun önerdiği şekilde davranmanız cildiniz açısından daha iyi olacaktır.