Faiz kararı piyasaları alev alev yaptı: Dolar, euro ve altında rekor fırtınası

Merkez Bankası’nın faiz kararını yüzde 8,5’tan yüzde 15’e çekmesi sonrası piyasalar adeta alev alev yandı. Kritik karar öncesi sakin bir seyir izleyen dolar, euro ve altın, kararın açıklanmasıyla beraber rekor üstüne rekor kırdı. 

Dolar ve euro rekor üstüne rekor kırıyor

Kritik karar öncesi 23,55 seviyelerinde hareket eden dolar/TL  25,32 TL'ye, 25,88 civarında işlem gören Euro/TL ise 27,73 TL seviyesini görerek rekor kırdı.

Faiz kararı altın fiyatlarını hareketlendirdi

Sabah’ın haberine göre;  Faiz kararı öncesi 1460 TL seviyesinde olan gram Altın dolardaki yükseliş sonrası 1535,28 TL'ye yükseldi. İşte güncel altın fiyatları:

Çeyrek altın: 2400 TL

Ons altın: 1914 dolar

22 Ayar bilezik: 1.404 TL

Cumhuriyet altını: 10,050 TL

27 ay sonra bir ilk

TCMB’nin bugünkü faiz kararı öncesinde bazı dikkat çeken anketler de oldu. Yapılan anketler ve uluslararası kuruluşların tahminlerine göre, açıklanacak olan faiz oranında artışa gidilecek.

Piyasa Katılımcıları Anketi

TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre, TCMB'nin politika faizine ilişkin cari ay sonuna yönelik beklentiler yüzde 17,56 oldu.

AA anketi

AA Finans'ın beklenti anketine katılan 18 ekonomist, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 1.075 baz puan artırılarak yüzde 19,25'e çekileceğini tahmin ediyor.

Reuters

Reuters anketine katılan uzmanlar çok geniş bir aralıkta tahminlerde bulunurken, tahminlerin medyanına göre politika faizinin 11,5 puan artışla yüzde 8,5'ten yüzde 20'ye yükseltileceği öngörüldü.

Bloomberg

Bloomberg HT Araştırma Birimi'nin anketine katılan 15 kurumun medyan beklentisi Merkez Bankası'nın politika faizini yüzde 25 seviyesine çıkarması yönünde oldu. Bu anket döneminde 13 kurum 2023 yıl sonuna yönelik tahminlerini aktarırken; medyan beklenti yüzde 30, maksimum beklenti yüzde 50, minimum beklenti ise yüzde 18 seviyesinde gerçekleşti.

Fitch Ratting

Fitch Rattings, Merkez Bankası'nın yüzde 8,5 olan politika faizini 2023 yılı sonuna kadar yüzde 25 seviyesine yükseltmesi ve gelecek yıl faizleri sabit tutmasını, 2025 yılında ise faiz indirimine gitmesi bekliyor. 2025 sonu için faiz beklentisi ise yüzde 20.

Yeni asgari ücret belli oldu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücretin 1 Temmuz itibarıyla yüzde 34 artışla net 11 bin 402 liraya yükseltildiğini açıkladı. 400 liralık asgari ücret desteği 500 liraya çıkarıldığını açıkladı.

Asgari ücret sonrası emekli zammı bekleniyor

Asgari ücrette Temmuz zammının belirlenmesiyle birlikte milyonların gözü emekli zamlarına çevrildi. Emekli zammı düzenlemesi 15,5 milyon vatandaşı ilgilendiriyor. 1,6 milyonu aşkın EYT'linin emekli maaşı bağlandı. 

Temmuz ayında TÜİK'in 6 aylık enflasyon rakamlarını açıklaması sonrası refah payı hariç emekli zammı belli olacak. Yeni asgari ücret yüzde 34 ile net 11.402 TL'ye yükseldi. Bundan sonra hem hükümeti hem de Meclis'i emekliye zam düzenlemesi ve memur zammı için hareketli günler bekliyor.

Memur zammı da bekleniyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan talimatı sonrası Mart ayından itibaren emekliye zam düzenlemesi, memur zammı ve asgari ücret için çalışmalar başladı. 1 Temmuz itibarıyla uygulanacak yeni asgari ücret yüzde 34 zam ile net 11 bin 402 TL, brüt 13 bin 414 liraya yükseldi. Kurban Bayramı'nın hemen ardından sırada emekli ve memur zammı düzenlemesi yer alıyor.

Asgari ücrette yeni rekor

Yeni asgari ücret Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın son dokunuşuyla yüzde 34 artarak net 11 bin 402 TL'ye brüt ise 13 bin 414 TL'ye yükseldi. Ocak ayında 455 dolarlık alım gücü seviyesiyle tarihi rekorunu kıran asgari ücret bu kez 483 dolarlık alım gücüne ulaştı ve döviz bazlı zirvesini tazeledi.

5 Temmuz’da emekli zammı belli olacak

6 aylık enflasyon rakamları 5 Temmuz günü saat 10:00'da TÜİK'in Haziran ayı enflasyon oranını duyurması sonrası netleşecek. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 3 Temmuz 2023'te yayımlanacağı duyurulan Haziran ayı enflasyon verilerini Kurban Bayramı nedeniyle 5 Temmuz'da yayımlayacağını açıkladı.

6 aylık enflasyon beklentisi

5 aylık enflasyon oranı yüzde 15,26 olurken, Merkez Bankası Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları açıklandı. Bu veriler Temmuz zammı öncesi ekonomistlerin son beklenti anketi oldu. Ekonomistler Haziran ayı için yüzde 2,81 enflasyon tahmininde bulundu. Bu iki veri beraber değerlendirildiğinde emekli ve memur zammı için doğrudan belirleyici olacak 6 aylık enflasyon için beklenti yüzde 18,50 oldu. Yani kuvvetle muhtemel 6 aylık enflasyon yüzde 18-20 arasında gerçekleşecek.

Bu rakamlar dikkate alındığında asgari ücrete verilen refah payı yüzde 15-16 civarında oldu. Bu rakam ara zam için oldukça büyük bir zam oranı olarak dikkat çekti. Öte yandan asgari ücret de Aralık ayında yeniden artacak.

Emekli ve memur zammı için düzenleme takvimi

• Kurban Bayramı sonrası TÜİK Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıklayacak.

• 6 aylık enflasyon rakamları sonrası SSK, Bağ-Kur emekli zammı ve memur zammı refah payı hariç kesinleşecek

• Emekli ve memur maaşları için ek zam açıklanacak

•Emekliye zam ve memur maaş zammı için düzenlemeler Meclis'e intikal edecek.

• Düzenlemeler TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçecek

Genel Kurul'da oylanarak yasalaşma süreci olacak.

• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek.

Merkez Bankası’ndan son veri geldi

Merkez Bankası Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları açıklandı. Bu veriler Temmuz zammı öncesi ekonomistlerin son beklenti anketi oldu. Ekonomistler Haziran ayı için yüzde 2,81 enflasyon tahmininde bulundu. Bu tahminin gerçekleşmesi durumunda refah payı hariç SSK, Bağ-Kur emekli zammı ve memur zammını belirleyecek 6 aylık enflasyon rakamları yüzde 18,50 civarında olacak.

Ortalama beklenti ise yüzde 18-20 arasında oldu.

Emekli zammı nasıl hesaplanıyor?

SSK ve Bağ-Kur emeklisi her yıl Ocak-Temmuz döneminde olmak üzere 6 aylık enflasyon rakamları kadar zam alıyor.

TÜİK, Haziran ayı enflasyon rakamlarını 5 Temmuz saat 10:00'da açıklayacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Mart ayından beri üzerinde çalıştığı taslağı Meclis'e intikal ettirecek. İlgili taslağın bütçe çalışmalarını ise Hazine ve Maliye Bakanlığı gerçekleştirdi.

Milli gelir artışlarının tabana yayılma politikası çervesinde bu rakamların üzerine ilave refah payı verilebiliyor.

Ocak’ta emekli ve memura rekor ek zam

Ocak 2023'te 6 aylık enflasyon rakamı yüzde 15,40 olarak gerçekleşti. Bu rakam refah payı hariç Ocak 2023 SSK ve Bağ-Kur emeklisi zammı oldu. Bu dönemde enflasyon farkı ve toplu sözleşme dahil memur ve memur emeklisi zam oranı ise yüzde 16,48 oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan emekli ve memur zammının yüzde 30'a tamamlanacağı müjdesini verdi. Meclis düzenlemesi ve Resmi Gazete süreçlerinin ardından emekliler yüzde 14,60, memurlar da yüzde 13,52 ek zam almış oldu.

Alım gücü artacak ve korunacak

• Asgari ücret, emekli ve memur maaşları enflasyonun üzerinde artışlarla refah payı ile belirlenecek

• Enflasyonu baskılayacı yeni tedbirler alınarak artan alım gücü korunacak.

• Asgari ücret üzerinde maaş alanlar için vergi düzenlemesi ile orta sınıfın alım gücünün artırılması hedeflenecek

Emekliye zam düzenlemesi nasıl yapılacak?

Temmuz ayında emekliye zam düzenlemesi geliyor. 6 aylık enflasyon oranına ilaveten refah payı ile yeni maaşlar belirlenecek. Burada daha düşük maaşlara daha yüksek zam oranı verilecek. Yüksek maaş alanın kaybı olmayacak.

Sadece orana göre maaş belirlemek alt grupta maaş alanlarla üst grupta maaş alanlar arasında giderek açılan bir makasa işaret ediyordu. Milli gelirin daha homojen olarak tabana yayılması için sosyal devlet anlayışı çerçevesinde bu düzenleme gerçekleştirilecek.Sınıflandıracak olursak;

7 bin 500-10 bin,

10 bin-15 bin,

15 bin-20 bin ve

20 bin üzerine kademeli olaram emekli zammı belirlenecek.

Burada en düşük emekli maaşının da Temmuz ayında yeniden belirlenmesi de masada bulunuyor.

Sınıflandıracak olursak;

• 7 bin 500-10 bin,

• 10 bin-15 bin,

• 15 bin-20 bin ve

• 20 bin üzerine kademeli olaram emekli zammı belirlenecek.

Burada en düşük emekli maaşının da Temmuz ayında yeniden belirlenmesi de masada bulunuyor.

İki veri emekli zammı için kritik

Emekli zammı için yüzde asgari ücret zammı ve kamu işçisine verilen zam oranı dikkate alındığında düşük maaş alanların yüzde 45-50 bandında zam alması bekleniyor.

Burada 6 aylık enflasyonun yüzde 18-20 bandında gerçekleşmesi durumunda refah payı emekli için yüzde 25'i aşacak.

Yüzde 50, 45, 40, 35 ve 30 gibi kademeli olarak uygulanması bekleniyor. Detayları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın açıklaması bekleniyor.

Emekli zammı kök maaşa gelecek

En düşük emekli maaşı maaşı ara dönemde yüzde 36 artışla 7500 TL'ye, bayram ikramiyesi de yüzde 82 artışla 2000 TL'ye yükseldi. Yani bu rakamın altında kök maaşı olanlar devlet desteği ile 7500 TL maaş alıyor.

Uygulanacak zam oranı kök maaşlara uygulanacak ve rakamlar yine 7500 TL'nin altında kalırsa bu taban aylığa tamamlanacak.

Torba yasa yolda

15 Temmuz'da Meclis tatile giriyor. Bu tarihten önce hem emekli hem de memur maaş düzenlemeleri torba yasa ile yasalaşacak.