Fahiş kira fırsatçılarının gözünün yaşına bakılmayacak! OHAL yetkileri kullanılacak

Kahramanmaraş merkezli depremlerin sonrasında yaraları sarmak için kamu kurumları, belediyeler, STK’lar seferber olurken bazı ev sahipleri depremi fırsata çevirmeye başladı. Depremin ardından birçok ilde yaşanan fahiş kira ücreti artışı sonrası,  CİMER, Alo 175, Adalet, Maliye, Ticaret Bakanlığı, tüketici mahkemelerine binlerce şikâyet geliyor.

İstanbul, Ankara, Mersin başta olmak üzere birçok şehirde “ara zam” isteyen ev sahipleri eski kiracılarına "ya fiyatı artır ya da evden çık” baskısı yapıyor. Bakanlar ise oluşan bu durumuna karşı, fahiş kira artışı ile karşılaşan vatandaşların her platformdan şikayette bulunmalarını belirterek, OHAL yetkilerinin kullanılacağı uyarısında bulundu.

Suç sayılacak

Borçlar Kanunu, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu'na göre sektörde afet dönemlerinde "darlık yaratıcı, dengeyi ve serbest rekabeti bozcu, tüketicinin mallara ulaşımını engelleyici faaliyetlerde" bulunması suç sayılıyor.  Ev sahibinin kiracıyı "kendim oturacağım" diyerek çıkarabilmesi için bunu kanıtlaması gerekmekte.

Sabah Gazetesi'nden Hazal Ateş'in haberine göre kira sözleşmesi bitse bile kiracının evi terk etmesi talep edilemez. Depremlerin sonrasında gündemden düşmeyen fahiş kira fiyatları, kiracı ve ev sahibi hakları hususunda merak edilen soruların yanıtları şöyle:

Ev sahibi 1 yıllık kira sözleşmesi bitince kiracıyı çıkarabilir mi?

Bir yıllık kira sözleşmesi bitince "süre bitti" diyerek evden, işyerinden çıkarmak mümkün değildir. Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık sürenin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de sözleşme bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak evi tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekiyor.

Ev sahibi kira sözleşmesi 5 yılı aşan kiracıyı çıkarabilir mi?

Kiraya veren Borçlar Kanunu 347. Maddesi gereği kiranın başlangıcından on yıl geçtikten sonra genel hükümlere göre fesih bildirimiyle sözleşmeyi feshedebilir. Kiraya verenin, kiracıyı ev veya iş yerinden çıkarabilmesi için on yıllık sürenin geçmesi gerekir. Ancak, beş yıl sonra taraflar mahkemeye başvurarak yeni kira bedelinin keşif ve bilirkişi incelemesi yoluyla tespitini talep edebilir.

Ev sahibi konutta kapsamlı bir tadilat gerekçesiyle kiracıyı çıkarabilir mi?

Borçlar Kanunu uyarınca yeniden inşa ve imar amaçlı boşaltılan taşınmazlarda bu işlemler bittikten sonra öncelikle aynı kiracıya teklif götürülür. Ev sahibi taşınmazı başkasına kiraya verirse eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzerde tazminat ödemekle yükümlü olacaktır.

Ev sahibi kiracıyı "ben oturacağım" diyerek çıkarabilir mi?

Kendisi oturacaksa çıkarma hakkı bulunuyor. Ev sahibinin bunun için "ihtiyaç nedeniyle tahliye davası" açması gerekiyor. Davada ihtiyacın gerçek olduğunun saptanması beklenir. Oğlu ya da kızının oturacağını gerekçe göstererek kiracıyı çıkaran ev sahibi daireyi başkasına 3 yıl boyunca kiraya veremiyor. Aksi halde kiracıya tazminat ödemek durumunda kalır.