EYT’de hizmet yılı detayı: Barajın altındakilere prim iadesi yapılacak

3 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve milyonlarca vatandaşa emeklilik yolunu açan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi konusunda cevabı merak edilen sorular hakkında Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) önemli açıklamalar geldi. SGK’dan gelen açıklamaya göre, askeri memur, subay, gedikli erbaşlar hakkında ahlak noktasında hüküm, yetersizlik, disiplin nedenleriyle sicilleri veya askeri mahkemelerce verilecek kararlar üzerine yasanın yayımlandığı 3 Mart ve sonrasında işten ayrılması durumunda emeklilik hakkından yararlanılabilecek. Bu kapsamdaki kadın ve erkek personelde 25 yıl hizmet koşulu aranacak. Hizmet süresi 25 yıldan az olanlar için toptan ödeme işlemi (prim iadesi) gerçekleştirilecek.

Yazılı talep gerekiyor

Sabah’ın yer verdiğine göre; Emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısını dolduramayanlar bağlı bulunulan sosyal güvenlik merkezi ya da il müdürlüğüne yazılı talepte bulunmaları halinde ödemiş oldukları prim tutarlarını toplu şekilde geri alabilir. Sigortalının vefatı durumunda hak sahibi yakınları da toptan ödeme talep edebiliyor.

Bazı şartlar bulunuyor

SSK ve Bağ-Kur'luların toplu para alabilmesi için sigortalı olarak çalışmaması ya da kendi işini yürütüyor olmaması gerekiyor. SSK'lı olup 2008 tarihinden önce kendi adına ödenen işçi ve işveren primi, bu tarihten sonra da sadece işçi primleri için toptan ödeme yapılıyor. Bağ-Kur'lular da ise tarihi ayırım yapılmadan ödenen bütün primler iade edilebiliyor. Bu primler yaşlılık, ölüm, malullük sigortasını kapsıyor.

Hizmet borçlanması da dahil edilecek

Hizmet borçlanması ile isteğe bağlı sigorta primleri de aynı kapsamda değerlendiriliyor. Genel Sağlık Sigortası ve kısa vadeli sigorta kollarına yönelik primler ise iade edilmiyor. Ayrıca fazladan yapılan askerlik ve doğum borçlanmaları da geri alınabiliyor. Çalışanlar için Kurum'a bildirilen prime esas kazançta alt ve üst sınır bulunuyor.

Birden çok işyerinde çalışıp üst sınırı aşan kazançlar için ödenen primler de iade ediliyor. Bunun için de başvuru zorunluluğu bulunuyor. İşveren adına yatırılan primlerin iadesi ise söz konusu olmuyor.

Kamu çalışanlarına borçlanma imkanı

SGK genelgesinde EYT yasası kapsamında borçlanma yoluyla alınan primler ve sigorta başlangıcına etkisine de örneklerle yer verildi. Askerlik, yurtdışı eğitim sürelerinin borçlanılabileceği ancak bu dönemin sigorta başlangıcı olarak gösterilemeyeceği belirtiliyor.

Örneğin 2001 yılında Emekli Sandığı Kanunu'na tabi işe çalışmaya başlayan memur 1996-1997 tarihleri arasında 16 ay askerlik süresini borçlanması durumunda, borçlanılan bu süre toplam hizmet süresine dâhil edilecek, sigortalılık başlangıç tarihini öne çekmeyecek. Ancak, borçlanılan süre hizmet döküm programında ilk defa iştirakçi olduğu 22 Ocak 2001 tarihinden borçlanıldığı (1 yıl 6 ay) süre kadar geriye doğru yazılarak görüntülenecek.

Kısmi emeklilik detayı

EYT yasasına göre kısmi emeklilik konusunda mevcut uygulama değişmedi. SSK'lı olarak 3600 günle, Bağ-Kur şartlarında da 5400 günle emeklilikte aranan yaş şartı aynen devam ediyor. Bu nedenle prim günü 3600'ün üzerinde SSK'lı kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilecek.

Bağ-Kur'lu erkekler 5400 prim günü koşuluyla kadınlar 56, erkekler 58 yaşında emekli olabilecek. SGK Genelgesi'nde de kısmi emekliliğe ilişkin, "3 Mart tarihinden sonra talepte bulunan sigortalıların kademeli yaş dışında 15 yıl sigortalılık sigortası ve 3600 prim ödeme gün koşulunu yerine getirdiklerinde yaşlılık aylığından yararlanabilecek" denildi.