Kiracılar ile ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlıklar son dönemlerde giderek arttı. Düşük fiyata oturan kiracına fahiş Zam yapmaya çalışan ya da evden çıkartıp yüksekten kiraya vermeye çalışan ev sahipleri son dönemde arttı. Ancak yasal düzenleme ile kira artışına yüzde 25 sınırı getirildi. Buna göre ev sahibinin kiracısına yüzde 25’den fazla zam yapma hakkı bulunmuyor. Hal böyle olunca ev sahiplerinin baskıları arttı ve kiracılar mahkemenin yolunu tuttu. Hali hazırda sonuçlanmayı bekleyen davaların sayısı artınca, yetkililer yeni bir düzenlemeye gitti. Artık taraflar dava sürecinden önce arabulucuya başvurmak zorundalar.
Kiracı ve ev sahibi arasında yeni dönem başlıyor
Prof. Dr. Umut Yeniocak, 1 Eylül 2023’ten itibaren adliyelerde bulunan arabuluculuk bürolarına yapılan başvuru sonrasında dosyalarının nasıl ele alınabileceği hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Bu aşamada birkaç ihtimal olabileceğini anlatan Prof. Dr. Yeniocak, kanunun çıkarılmasındaki asıl amacın sonuç almak olduğunu söyleyerek, Dosyaya atanan arabulucuların, tarafları bir araya getirerek anlaşmaya davet edeceklerini belirtti.
“En iyi ihtimalle arabulucunun davetiyle taraflar görüşmeye gelir. İlk toplantıda ya da sonraki toplantılarda taraflar arasında bir anlaşma sağlanır ve artık anlaşma sağlanan bu hususlarda dava açılma imkânı ortadan kalkar” öngörüsünde bulundu.
Hangi durumlarda dava açılabilir?
Yeniocak’a göre ikinci ihtimal, tarafların biri ya da her ikisi toplantıya gelmezse bu durum arabulucu tarafından tutanağa geçirilir ve taraflar anlaşamadığı için artık anlaşma sağlanamayan bu hususlarda dava açılabilir. Üçüncü ihtimal ise her iki taraf da toplantıya gelir ancak bir tarafın ya da her iki tarafın olumsuz tavrı sebebiyle anlaşma sağlanamazsa bu durumda da anlaşma sağlanmadığı tutanağa yazılır ve artık bu hususlarda dava açılabilir.
“Enflasyon düşmedikçe, kiralar artar”
Arabulucu yöntemi ile davalarda azalma olabileceğini ancak kira artışları önlenmeden kesin bir çözüme gidilemeyeceğini ifade eden Yeniocak, “Çünkü bu ekonomik gidişat düzeltilmedikçe, özellikle enflasyon düşmedikçe, emtia fiyatlarıyla birlikte kiralar da hızla yükselmeye devam edecek. Kanundaki kira artış sınırlaması sebebiyle de kiracılar, ev sahiplerinin yüksek kira talepleriyle karşılaşmaya devam edecekler” dedi.
Ancak fiyat istikrarının sağlandığı, enflasyonun tek haneli rakamlarda seyrettiği ekonomilerde kira bedellerinin sınırlanmasının büyük problemler oluşturmadığını da ifade eden Yeniocak, “Enflasyon kalıcı olarak düşmedikçe bu çatışma sürer. Tek başına hukukun, mahkemelerin bu problemi çözmesi mümkün değil. Arabuluculuk da belki ağrıyı bir miktar azaltmaya yardımcı olur ama hastalığı tedavi etmeyeceği kesin” diyerek sözlerini sonlandırdı.