Enflasyon tüketiciyi nasıl etkiledi? Kartlı harcama tutarları zirveyi gördü!

Türkiye Cumhuriyeti Şubat ayı enflasyon verisi bugün açıklandı. Temel gıda ürünlerinde KDV’nin yüzde 1’e indirilmesine rağmen tüketici enflasyonunun aylık yüzde 3,8 seviyesinde artmasıyla beraber yıllık enflasyonun da 20 yılın yeni zirvesi olan yüzde 54,44 seviyesine yükseldi. İTO tarafından önceki gün açıklanan perakende fiyatlar da aylık yüzde 4,44 artmış ve yıllık perakende fiyatlar yüzde 55,32 ile 20 yılın zirvesine çıkmıştı.

Ocak'ta yüzde 50 sınırına yaklaşmıştı

Ocak ayında ise Türk Lirası’ndaki değer kaybının birikimli etkileri, enerji zamları ile enflasyon yüzde 50’ye yaklaşmıştı. Merkez Bankası ise KDV indirimlerinin olumlu etkilerinin tüketici enflasyonuna yansımasını Şubat ve Mart aylarında bekliyor. Uzmanlar yıllık enflasyonda zirvenin ise Mayıs ayıyla birlikte görülmesini öngörüyor. Fakat Rusya-Ukrayna krizinin hem enerji hem de gıda ürünlerinde yarattığı baskı enflasyonu negatif yönde etkileyecek gibi gözüküyor. 

Yarıyıl tatili havayolları ve konaklamada

Her ne kadar dolar kurunda stabil bir seviye yakalanmış olsa da elektronik ürünlerde bir ayda yüzde 15,6’lık bir harcama artışı görüldü. Covid-19 ile beraber adeta bıçak gibi kesilen giyim harcamalarında da yüzde 9,3’lük bir artış ile 3.1 milyar lira seviyesi yakalandı. Havayolları ve konaklama harcamalarında da geçtiğimiz aylardaki yarıyıl tatilinin de etkisiyle yüzde 30’u aşan artışlar yaşandı. Buna bağlı olarak havayolları harcamaları 18 Şubat haftasında 1.6 milyar liraya çıkarken, konaklama harcamaları da 0.6 milyar lira seviyelerine yükseldi.

Alkollü içkilere gelen yüksek zamlar da harcamalarda da artışa yol açan bir diğer etken olarak karşımıza çıkıyor. Bir ayda içkili yerlere yapılan harcamalardaki artış oranı yüzde 21 olurken mobilya harcamaları yüzde 16,3, sağlık için yapılan harcamalar yüzde 8,75, telekomünikasyon harcamaları ise yüzde 10,37 oranında yükseliş gösterdi.

Sevgililer günü, harcamalarda da etkili

Yüksek enflasyonun yanı sıra kur atağı sonrası Türk Lirası’ndaki ağır değer kaybı da insanların alım gücünü fazlasıyla negatif etkiledi. Türk-İş’in hesabına göre dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı tarihte ilk kez 15 bin liralık seviyeyi aştı.

Yüksek enflasyonun oluşturduğu bunaltıcı ortamda vatandaşların banka ve kredi kartlı harcamaları da hızla yükseliyor. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre son bir ayda vatandaşların kart harcamaları toplamda yüzde 13,8 artarak 46.4 milyar liraya yükseldi. Bu dönemde en yüksek artış sevgililer günü sebebiyle kuyumcu harcamalarında olurken kuyumcu harcamaları yüzde 125 artarak 1 milyar liranın üzerine çıktı.

Bunlarla beraber gıda ve market harcamalarındaki yükseliş de hız kesmiyor. Market harcamaları 21 Ocak haftasında 8.2 milyar lira olarak hesaplanırken 18 Şubat haftasında yüzde 8,4 artış sağlayarak 8.9 milyar liraya yükseldi. Çeşitli gıda harcamalarında ise yüzde 12’lik artışla 18 Şubat haftasında 3.2 milyar lira seviyesine çıktı. Buna benzer olarak yemek harcamalarında da yüzde 17,2’lik bir artış dikkatleri çekiyor. Akaryakıt harcamalarının değişiminin ise yüzde 5,14 seviyesinde olduğu görülüyor.