Dopamin Nedir? Ne İşe Yarar?

Duygusal tepkilerin kontrolünü sağlamak için oldukça önemli bir role sahip olan dopamin, sinyallerin beyne sağlıklı bir şekilde iletilmesini sağlayan, vücut tarafında üretilen bir maddedir. Ödül ve haz sistemi üzerinde de etkisi olduğu kanıtlanan dopaminin, genlerin düzenlemesinde de aktif rol oynadığı belirtiliyor.

“BİRÇOK SÜRECİN MERKEZİDİR”

Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Doç.Dr. Korkut Ulucan, “Bizlerin ödül mekanizması gibi herhangi bir olaya duyduğumuz istek, sonucunda elde ettiğimiz haz gibi birçok biyolojik sürecin merkezindedir. Serotonerjik sistemle birlikte çalışarak birçok duygu durumumuzun düzenlenmesinde görevleri vardır. Yapılan son çalışma ile dopaminin sadece haz molekülü değil, aynı zamanda epigenetik düzenleyici olduğu belirlendi,” dedi.

GENLERİN DÜZENLENMESİNİ SAĞLAR

Epigenetik mekanizmaların çok önemli olduğunu ve daha da önem kazanacağını ifade eden Doç.Dr. Korkut Ulucan, konuşmasına şu şekilde devam etti:

"Genlerin ne zaman çalışması ya da ne zaman susması gerektiğini epigenetik mekanizmalar sağlar. Beslenme, uyku ve psikolojik faktörler epigenetik düzenleyiciler arasındadır. Yapılan bir çalışmada sıçanlarda kokain eksikliğinde gösterdikleri davranış farklılıklarını, dopaminin epigenetik mekanizmasını düzenleyerek geri döndürmüşler. Bu çok önemli bir bulgu ve dopaminin fiziksel olarak molekül modifikasyonları ile epigenetik etkisini gösteren ilk çalışmalardan. Yani dopamin sinir hücreleri arasındaki nörotransmiter etkisinin yanında histon adı verilen proteinlere de bağlanarak bazı genlerin düzenlenmesinde aktif rol oynuyor.”

BAĞIMLILIKLA MÜCADELE DE OLDUKÇA ÖNEMLİDİR

Bağımlılık biyolojisinin karmaşık bir yapıya sahip olduğunu belirten Doç.Dr. Korkut Ulucan “Bağımlılıkla mücadelede dopamin molekülünün bu etkisi belki de ilaç endüstrisine yön verecek ve yeni nesil ilaçların epigenetik açıdan yeni hedefi olacak. Buradaki önemli bilgi yoksunluk etkisinin sıçanlarda geri döndürülmesidir ki bu da bağımlılık çalışmaları için oldukça önemlidir," diyerek yeni tedavi mekanizmalarının da olabileceğini belirtti.

DOPAMİN EKSİKLİĞİNİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR

Dopamin eksikliğinde; sosyal fobi ve psikoz, depresyon, halüsinasyon görme, parkinson hastalığı, reflü, dikkat dağınıklığı, hiperaktivite bozukluğu, uykusuzluk ve anhedonia gibi hastalıklar görülebilmektedir.

DOPAMİN DOĞAL YOLLARLA NASIL ARTILIR?

Doğal yöntemlerle vücudunuzdaki dopamini artırmak için zengin besinler tüketin. Uyku düzeni oluşturarak vücudunuzun ihtiyacı olan kadar uyuyun. Egzersiz yapmayı alışkanlık haline getirin. Güneşten olabildiğinde faydalanın. Doymuş yağ içeren gıdalardan uzak durun. Meditasyon hayatınızın bir parçası haline getirin.