Dışı böyle görünüyorsa dikkat! Hurma alırken yapılan hatalar ciddi sağlık sorunlarına neden oluyor

Ramazan ayının vazgeçilmezlerinden bir şüphesiz ki hurma. Faydaları saymakla bitmeyen, lif deposu hurma, gıda dolandırıcılarının elinde ne yazık ki oldukça tehlikeli bir meyveye dönüşebiliyor. Gıda Yüksek Mühendisi Gönül Silav Tuzlu, sağlıklı hurma nasıl seçilir? Hangi hurmaları tercih etmeliyiz? Hurma alırken nelere dikkat etmeliyiz? Sorularını sizler için cevapladı…

Hurma meyvesinin besin değeri nedir?

Bir çoğumuz hurmanın lif deposu olduğunu biliyoruz. Ayrıca hurma glisemik indeksinin nispeten düşük olması ve yüksek antioksidan özelliği gibi nedenlerle sağlık açısından oldukça yararlı bir meyvedir diyen Tuzlu, ‘’Hurma meyvesinde %44-88 oranında şeker bulunur. Potasyumdan oldukça zengindir. Ayrıca, kalsiyum, magnezyum, demir ve vitaminler (A, B1, B2, niasin, C) bulunur. Hurmanın etli kısmında %0,2-0,5 yağ bulunurken çekirdeğindeki yağ oranı %7,7-9,7 arasındadır. Hurmada en az 15 çeşit mineral bulunur. Potasyum, bor, kalsiyum, kobalt, bakır, flor, demir, magnezyum, manganez, fosfor, sodyum, selenyum ve çinko bunlardan bazılarıdır. Hurma protein muhteveyatı da 23 çeşit aminoasit içeriğiyle çok kalitelidir. Çağımızda kalp damar hastalıkları, şişmanlık, kolesterol yüksekliği ve şeker hastalığı önemli sağlık sorunlarıdır. Bilimsel araştırmalara göre glisemik indeks açısından hurma bu sağlık sorunlarına uygun bir besin olarak kabul edilmektedir. Hurma yüksek demir ve mineral içeriği sayesinde gebelik döneminde de önemli tıbbi faydalara sahiptir’’ şeklinde konuştu. 

Hurma çeşitleri arasında besin değeri farkı var mı?

Hurmanın birçok çeşidinin olması akıllara ‘hurma çeşitleri arasında besin farkı var mı?’ sorusunu getirdi. Hurma çeşitlerinin içinde de farklı protein değerleri olduğuna dikkat çeken Tuzlu, ‘’Bilimsel literatür taraması yapıldığında hurma çeşitlerinde protein içerikleri, yağ, şeker, vitamin ve mineral içeriğinde önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Bir araştırmaya göre dört çeşit hurma (hudri, acve, safavi ve berni) arasında kalsiyum, fosfor, potasyum, sodyum ve magnezyum mineral kompozisyonları incelenmiştir. Bu araştırmaya göre acve hurmasında kalsiyum, fosfor ve magnezyum mineralleri en yüksek değerlere sahip olduğu tespit edilirken, safavi çeşidi ise diğer hurmalara kıyasla potasyum bakımından daha zengindir’’ açıklamasında bulundu. 

Hurma seçerken nelere dikkat etmeliyiz?

Hurma alırken dikkat edilmesi gereken en önemli şeyin glikoz şurubuna maruz kalmamış meyvenin seçilmesi olduğunun altını çizen Tuzlu, ‘’Genellikle glikoz şurubu ile muamele edilmiş hurmalar parlak görünümde olur, daha yumuşak kıvamda, hurmayı açtığınızda parmaklara yapışan bir hal alır’’ dedi. 

Hurma seçerken parlak bir görünümü olmayan hurma seçilmesi gerektiğini ifade eden Tuzlu, ‘’ Açıkta, teşhir edilen ürünler hijyen ve sağlık açısından ciddi risk oluşturabilir. Bu yüzden dökme ürün yerine ambalajlı ve izlenebiliriği olan gıdaları tercih etmek, hem tüketicinin sağlığı hem de olası sahtekarlıklara karşı ticari kayıpları minimize etmek için doğru seçenek olacaktır’’ belirtti. 

Glikoz şurubu ile karıştırılmış hurmaların zararı nedir?

Kandaki glikoz dengesinin belirli bir oranda olması gerektiğini ve bunun kontrolsüz bir şekilde arttığında ciddi sağlık sorunlarına neden olacağını belirten Tuzlu, ‘’Özellikle şeker tüketimin sınırlandırıldığı durumlarda; şeker hastalığı olan kişiler, insülin direnci rahatsızlığı, gebelik diyabeti ve özel tedavi görenlerde böylesine tüketiciyi aldatıcı davranışların oldukça ciddi sonuçlar doğurabileceği kaçınılmazdır’’ şeklinde konuştu. 

Hurmanın dış katmanı neden beyazlar?

Hurma alırken en çok göze batan şeylerden biri, faydaları saymakla bitmeyen meyvenin dış tabakasında meydana gelen beyazlama. Peki hurmanın dışında neden beyazlama olur? Tuzlu şöyle cevaplıyor, ‘’Kurutma işlemi sonrasında bazen meyvenin içinden dışına doğru şeker akışı durumu söz konusu olabilmektedir. Bu dışa doğru şeker hareketi ise meyvenin dışında beyaz bir tabaka oluşuma neden olur. Hurmanın dış katmanındaki beyazlama genellikle şekerlenme problemidir. Bazen bu beyaz tabaka mikrobiyal üremeyi de işaret eder. Ancak mikrobiyolojik bozulma varsa laboratuvar analizleri yapılmadan gözle incelenerek karar verilmesi mümkün değildir’’

Hile yapılmış hurmalar nasıl anlaşılır?

Yukarda da bahsettiğimiz gibi hurmanın parlak olmaması ve kokusunda da olmasının önemli olduğunun altını çizen Tuzlu, ‘’Buna ilaveten fiziksel olarak dış görünümünde herhangi bir kusur olmayan, ancak gıda güvenliği gerekliliklerine riayet edilmeden satışa sunulan ve/veya muhafaza edilen ürünlerde de mikrobiyolojik buzulmamalar başlamış olabilir. Bu minvalde alınabilecek önlemlerin başında aslında ambalajlı gıdaların tercih edilmesi gelmektedir, böylece bahsi geçen riskler minimum düzeylere indirgenmiş olur. Ayrıca tüketicinin herhangi bir uygunsuzluk ile kaşılşması halinde Alo 174 ihbar hattı aracılığıyla ürünle alakalı şikayette bulunup ilgili ürün satıcısı/üreticisi hakkında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yasal takip süreci başlatılacaktır’’ dedi.