Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin verdi: EYT için masada 3 konu var!

Emeklilikte Yaşa Takılanlar için kurulacak komisyon çözüm ve model önerilerini değerlendirerek, "prim, yıl, yıpranmaya" dayalı formüller üzerinde adımlar atılıyor. Birinci adım, sözleşmeli personelin kadro sorunu çözülmesi ve Emeklilikte Yaşa Takılanlar Komisyonu'nun kurulması. Emeklilikte yaşı bekleyenler 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve şu anda emekli olamayanlar.

EYT düzenlemesi

Komisyon, bu tarihten önce çalışması olup emekli olmayan herkesin dâhil olduğu EYT'lilere ilişkin çözüm, model önerilerini değerlendirerek, "prim, yıl, yıpranmaya" dayalı formüller ortaya koyacak. Primi yetmeyenler için "halk", vakıf, sandıklar aracılığıyla "iş emekliliği", aylığın belli bir miktarının kesilerek daha erken emekli olma imkânı sağlayan "kısmi erken yaşlılık emekliliği, kesintili erken emeklilik", süre tamamlanması gibi seçenekler değerlendirilecek. EYT düzenlemesi, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yükünü azaltacak hem de mağduriyetleri giderecek. Emekli olmadıkları gibi iş bulmakta da sıkıntı yaşayan binlerce kişi bulunuyor. Emeklilikte yaşa takılanların yaş ortalaması 48-49 bandında bulunuyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in konuyla ilişkin açıklamalarda bulundu.

Her biri teknik olarak değerlendiriliyor

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT konusunu çözüme kavuşturmak için tüm formüllerin teknik olarak değerlendirildiğini ifade ederek, "EYT konusunda AK Parti grubu ve bakanlıkça iki koldan çalışma yürütülüyor. Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışanlara, emekliliğine 3-4 yılı kalanlara her yıl için yüzde 4-5 gibi bir oranda kesinti yapılarak erken emeklilik sağlanması seçenekler arasında bulunuyor. Ayrıca 50 yaş ve üstü çalışanlara iş imkânı için vergi, prim teşviki sağlanması, 9 bin gününü dolduran her 360 gün karşılığı dörtte birinin yaştan düşülmesi formüllerinin her biri teknik olarak değerlendiriliyor." açıklamalarında bulundu.

Erken emeklilik kesintisi

9 bin günü bitirenlerin yaşa bakılmadan emekli edilmesinin söz konusu olmadığını belirten Bakan Bilgin, "Kısmi emeklilikle 3600 gününü tamamlayan kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması öngörülüyor. Süre tamamlanmasında da kadınlarda 7 bin 200, erkeklerde 9 bin sigortalılık gününü bitirenlerin yaşa bakılmadan emekli edilmesi söz konusu." ifadelerine yer verdi.

Almanya, Finlandiya gibi ülkelerde uygulanan kesintili emeklilik modelinin de değerlendirildiğini ifade eden Bakan Bilgin, "Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan bu modelde yaşı dolduranlar belirli bir kesinti miktarını kabul etmeleri durumunda kısmi erken yaşlılık emekliliğine hak kazanabiliyor. Almanya, Finlandiya gibi ülkelerde uygulanan kesintili emeklilik modeli de tartışılan seçenekler arasında yer alıyor." ifadelerini kullandı.

Erken emeklilik kesintisi uygulanarak emeklilik imkanı verilebileceğinden bahseden Bakan Bilgin, "Emeklilik için kay yıl kaldıysa her yıl için belli oranda aylıktan kesinti yapılıyor. Örneğin Almanya'da 63 yaşını dolduranlar yıllık yüzde 3.6 oranında kesinti ile erken emekliliği talep edebiliyor. Emekliliklerine 3-4 yıl kalanlara her yıl için yüzde 4-5 gibi oran üzerinden erken emeklilik kesintisi yapılarak emeklilik imkânı verilebilir." ifadelerine yer verdi.

Bakan Bilgin, "Doğum borçlanmasında her bir çocuk için 720 güne kadar borçlanma hakkı var. Eksik prim günleri isteğe bağlı sigortayla tamamlanması durumunda ödenecek prim günü sayısının kesinlikle 1260 günü geçmemesi gerekiyor." açıklamalarında bulundu.

Borçlanarak tamamlanabilir

Eksik prim günlerinin borçlanma yoluyla tamamlanabileceğini ifade eden Bakan Bilgin, "Prim tamamlama da EYT çalışmalarında konuşulan başlıklardan biri. Buna göre, Eylül 1999'dan önce işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5 bin ile 5 bin 975 prim günü isteniyor. Bunu tamamlayanların yaşı dikkate alınmadan böylece emeklilik imkânı doğuyor. Eksik prim günleri borçlanarak tamamlanabilir." ifadelerine yer verdi.

Emeklilik koşulları değişti

Emekli olamayanlarının sayısı 6,5 milyon vatandaş olduğuna dikkat çeken Bakan Bilgin, "Belirli yaşın doldurulması, hizmet süresi ya da prim gün sayısı koşullarından herhangi birini tamamlayamayıp emekli olamayanların sayısı 1 milyon 800 bini buluyor. Bunlardan ikisini tamamlayanların sayısı ise 5 milyonun üzerinde. Bu kriterlerden herhangi birini ya da ikisini birden taşımayanların sayısı da 6.5 milyonu geçmiş durumda." ifadelerini kullandı.

Emeklilik koşullarının değiştiğine vurgu yapan Bakan Bilgin, "8 Eylül 1999'da kadınlar için 20, erkekler için 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin günlük prim ödeme gün sayısı olan emeklilik koşulları değişti. Bu tarihten önce işe başlayan kadınlar için 40-58 ile erkekler 44-60 yaş arasında değişen kademeli geçiş süresi geldi. Bu tarihten sonra işe girenler için de emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60'a, prim gün sayısı da 7 bine yükseldi" açıklamalarında bulundu.

Emeklilik koşullarının bir kez daha değişime uğramayacağını ifade eden Bakan Bilgin, "Sigorta başlangıç tarihi 1999 veya sonrasında olanlar için şu anda geçerli olan emeklilik koşulları değişmeyecek görünüyor. EYT ile ilgili düzenlemenin bu tarihten önce sigorta başlangıcı olan yaş şartı dışındaki emeklilik şartlarını tamamlayanların yararlanması bekleniyor." ifadelerine yer verdi.

Prim ödemeden sağlıktan yararlanma

Yaşı bekleyen vatandaşların prim ödemeden sağlıktan yararlanabileceklerini ifade eden Bakan Bilgin, "Ağır işlerde, beden gücüyle çalışanlar için emeklilikte 57-58 yaş koşulunun yüksek olduğu sıkça dile getiriliyor. Özellikle yıpranma hakkı bulunmayan ağır işlerdeki işçilere erken emeklilik sağlanabilir. Bazı meslek grupları için yaş aşağı çekilebilir. Yaşı bekleyenlere prim ödemeden sağlıktan yararlanma imkânı sağlanabilir." ifadelerini kullandı.