BM’den bağışçılara deprem çağrısı: 31 ayrı proje hazırlandı

Deprem bölgesine yönelik olarak 31 ayrı proje hazırlandığını bildiren Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), projelerin hayata geçirilmesi adına uluslararası camiaya 550 milyon dolarlık fon çağrısı yaptı. 

Deprem zararı 103 milyar dolar

Akşam’ın haberine göre; UNDP'den alınan bilgilere göre, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından UNDP, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği'nin (AB) desteğiyle hazırlanan "Türkiye'de Deprem Sonrası Toparlanma ve Yeniden İmar Değerlendirmesi (TERRA)" başlıklı raporda, afetin yarattığı hasar ve zararın 103.6 milyar doları bulabileceği hesaplandı. Rapor, 20 Mart'ta Brüksel'de gerçekleştirilen ve Türkiye'de deprem sonrası toparlanmayı desteklemek için 6.5 milyar dolar taahhüt edilen Uluslararası Bağışçılar Konferansı'nda açıklandı.

31 ayrı proje hazırlandı

UNDP, raporun bulgularına dayanarak Türkiye'de deprem sonrası sürdürülebilir toparlanma ve yeniden inşanın sağlanması için 31 proje uygulamayı öneriyor. Bu projeler, 'yeniden daha iyi inşa' kapsamında, konutlar ve altyapının fiziksel olarak yeniden inşasının yanı sıra geçim kaynakları, kamu hizmetleri ve sosyal hizmetlerin de canlandırılmasını hedefliyor. UNDP, söz konusu projelerin hayata geçirilmesi için uluslararası camiaya 550 milyon dolarlık fon çağrısında bulunuyor.

Taahhüt bekliyoruz

UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, depremin yarattığı yıkımın eşi benzeri görülmemiş boyutlarda olduğunu belirterek, "Bu nedenle, uluslararası bağışçılardan da eşit derecede eşi benzeri görülmemiş taahhütler bekliyoruz. Yeniden inşa, salt tuğla ve harç değildir, yaşamları ve geçim olanaklarını da içerir. İnsanların düzenli gelir getiren güvenli istihdama, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi kamu hizmetlerine, alışveriş, dinlenme ve sosyalleşme olanaklarına, yani bir an önce normal yaşama dönmeye ihtiyaçları var" diye konuştu. Vinton, UNDP olarak bölgede, toparlanma ve yeniden inşa çabalarının merkezine insanı koyan projeler üzerinde çalışmaya devam ettiklerini bildirdi.

Hasar ödemesi 6.5 milyar lirayı aştı

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bugüne kadar 6.5 milyar lirayı aşkın hasar ördemesi yaptı. DASK'tan yapılan açıklamada, kurumun, sigortalıların yaralarını sarma süreçlerine destek olmak için tüm gücüyle çalışmaya ve ödemelerini hızla gerçekleştirmeye devam ettiği bildirildi. Verilen bilgiye göre, bugün itibarıyla ulaşan hasar ihbar sayısı 416 bin 21 ve ödenen tazminat tutarı 6 milyar 502 milyon 813 bin 66 TL'ye ulaşırken, avans talebinde bulunan sigortalı sayısı 15 bin 10 oldu. İhbar dağılımına bakıldığında, 21 bin 850'si pert, 27 bin 836'sı ağır hasarlı, 36 bin 129'u orta hasarlı, 330 bin 206'sı hafif hasarlı olarak açıklandı.

Projeler 4 ana başlık altında toplandı

*UNDP'nin deprem bölgesinde sürdürülebilir toparlanma için önerdiği 31 proje, 4 ana başlık altında toplanıyor. Bunlardan ilki olan hükümet liderliğindeki toparlanma planlaması başlığındaki 5 proje, bilgi ve koordinasyon merkezlerinin kurulması yoluyla katılımcı yönetişimin ve barışçıl toparlanmanın desteklenmesi, deprem sonrası durumlarda insan haklarının korunmasının güçlendirilmesi ve veri yönetişimi yoluyla etkin yardım ve hizmet planlaması alanlarına odaklanıyor.

* Kritik altyapının restorasyonu ve kültürel mirasın korunması başlığı altındaki 12 proje, deprem sonrası sürdürülebilir toparlanma için kültürel mirasın restorasyonu, enkazın sürdürülebilir yönetimi, atık ve su arıtma yönetim sistemlerinin restorasyonu, doğal varlıkların ve geçim kaynaklarının rehabilitasyonu, sıfır emisyon binalarla yeniden inşayı içeriyor.

* Geçim kaynakları ve sosyoekonomik iyileşmenin desteklenmesi kapsamındaki 10 projeyle, acil istihdam ve kritik geçim kaynakları altyapısının rehabilitasyonu yoluyla etkilenen bölgelerde ekonomik faaliyetlerin hızlı bir şekilde başlatılması, küçük işletmelerin toparlanması ve yerinden olan çalışanların iş hayatına yeniden entegre edilmesi hedefleniyor.

* Kırılgan grupların desteklenmesini hedefleyen 4 proje ise engelli bireylerin sosyal ve yasal olarak desteklenmesi, depremzedelere psikolojik desteğin artırılması ve depremden etkilenen toplulukların dayanıklılığının artırılmasına odaklanıyor.

3.3 milyon kişi yuvasından oldu

Türkiye'de 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremler 50 binin üzerinde can kaybına yol açarken, UNDP verilerine göre deprem 3.3 milyon insanı yerinden etti. Deprem sonrası, 301 bin binanın yıkık, acil yıkılacak durumda ya da orta hasarlı olduğu tespit edildi.

KOBİ’lere 300 bin lira afet desteği

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığının (KOSGEB), afetzedelerin geçici barınma ihtiyaçlarını karşılamak üzere başlattığı yeni programı "Afet Dönemi Yaşam Alanı Desteği" ile deprem bölgesindeki işletmelere 300 bin liraya kadar geri ödemesiz konteyner desteği verilecek. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, KOSGEB, deprem bölgesindeki yetişmiş iş gücünün farklı şehirlere göç etmesini önlemek amacıyla "İşletme Geliştirme Destek Programı" kapsamında "Afet Dönemi Yaşam Alanı Desteği"ni hayata geçirdi.

Buna göre, olağanüstü hal döneminde alınmış olmak kaydıyla deprem bölgesinde en fazla 10 konteyner için destek ödemesi yapılacak. KOSGEB desteği kapsamında alınan konteynerler bir yıl süresince satılamayacak veya devredilemeyecek.