Müslümanlar için büyük af ve tövbe günü olan ve günahlardan berat etme anlamına da gelen bu özel kandil gününün ne zaman olduğu merak edilmekte. İslam dininde önemi büyük olan bu gece Şaban ayının 15.gecesidir.
Berat Kandili tarihi nedir?
Şaban ayının 15.gecesine denk gelen Berat Gecesi 17 Mart Perşembe gününü 18 Mart Cuma gününe bağlayan gün olarak açıklanmıştır. Önümüzdeki haftaiçi perşembe günü kandil günüdür.
Diğer kandillerde de olduğu gibi, kandil günü 17 Mart Perşembe akşam namazından itibaren başlamaktadır. Berat kandili gecesi 17-18 Mart olan gece olarak ifade edilebilir. İmsak vaktine kadar olan sürede kandil gecesidir. Kandil günü ise 18 Mart Cuma günü başlayan imsak vaktinden o günün akşam ezanına kadardır.
Berat gecesine ne kadar var?
Bugünün tarihi 13 Mart. Kandil günü de 17 Mart olduğu için çok az bir süre kaldığını söylemek gerekir. Kandile sadece 4 gün vardır. Şimdiden tüm Müslümanların kandili mübarek olsun.
Berat gecesi nedir, gecenin önemi hakkında neler söylenmiştir?
Berat kelimesi Arapçadan gelen bir kelime olsa da artık Türkçeleşmiştir. Türkçe de anlamı ise "iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğünün bulunmaması" olarak ifade edilebilir.
Bu gece Müslümanlar için affedilme gecesi olarak ifade edilir. Yani berat etmek bu gün için günahlardan ve suçlardan berat etmek manasında olarak düşünülebilir. Müslümanlar bu geceyi af ve tövbe ile geçirirler. Bu gecenin sonunda günahlarının affolmasını ümit ederler.
Berat gecesi ile ilgili Hz. Peygamberin de birçok öğüdü bulunmaktadır. Hz. Peygamber'in, "Allah Teâlâ -rahmetiyle- şâbanın on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar" buyurduğu rivayet edilmektedir.(Tirmizî, "?avm", 39; İbn Mâce, "İ?ametü'?-?alât", 191).
Peygamberimiz bu kandil günü ilgili, "Şâbanın ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona âfiyet vereyim, yok mu şöyle, yok mu böyle!' der" buyurmuştur (İbn Mâce, "İ?ametü'?-?alât", 191). Hadislerden de anlaşıldığı üzere Müslümanlar için çok önemli bir gecedir.
Bazı alimlere göre ise bu gecede kıble yönü Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan Mekke'deki Kâbe istikametine çevrilmiştir. Bu da Berat gecesinin ayrı bir önemidir.
Hz. Peygamberin bu gece için ayrı bir özenle ibadet ettiğini ve büyük önem vererek geceyi geçirdiğine şahit olmuşlar ve onlarda bu geceyi namaz kılıp Kuran okuyorak ve gündüzünü de oruçlu olarak geçirmişlerdir.
Kaynaklarda bu gece için geçen özel bir namaz bulunmamaktadır. Yalnızca, "azzâlî, bu gece her rek'atında Fâtiha sûresinden sonra on bir İhlâs sûresi okunmak suretiyle kılınacak yüz rek'at veya her rek'atında Fâtiha'dan sonra yüz İhlâs okunan on rek'at namazın çok sevap olduğuna dair bir rivayet naklettiği halde (İ?yâ?, I, 203), İ?yâ?ü ?ulûmi'd-dîn'deki hadisleri tenkide tâbi tutan Zeynüddin el-Irâki (a.g.e., I, 203, dipnot 1) ile Nevevî bunun aslının olmadığını söylemişlerdir. Bu namazın bir bid'at olduğunu kaydeden Nevevî, bu konuda ?utü'l-?ulûb ve İ?yâ?ü ?ulûmi'd-dîn'de geçen rivayete aldanılmaması gerektiğini söylemekte (el-Mecmû?, IV, 56), Ali el-Karî de bu rivayetin uydurma olduğunu belirterek Berat gecesi namazının 400 (1010) yılından sonra Kudüs'te ortaya çıktığını kaydetmektedir (el-Esrârü'l-merfû?a, s. 462). Bu namazın ilk defa 448 (1056) yılında Kudüs'te Mescid-i Aksâ'da kılındığına ve zamanla yaygınlık kazanarak sünnet gibi telakki edildiğine dair bir rivayet de nakledilmektedir (Ali Mahfûz, s. 288). Ancak Fâkihî'nin (ö. 272/885'ten sonra) Mekkeliler'in bu geceyi Mescid-i Harâm'da ihya ettiklerine ve bazılarının 100 rek'atlı bir namaz kıldığına dair rivayeti (bk. A?bâru Mekke, III, 84)" esas alınarak konuya bakıldığında bu namazın evvelden kılındığını görmek mümkündür.
Bu gecenin tartışmalı olan bir başka yönü ise, Duhân sûresinde (44/3) Kur'an'ın "mübarek bir gecede" nâzil olduğu ifade edilmektedir. Alimlerin çoğunluğu hem fikir olarak bu gecenin Kadir Gecesi olduğunu düşünmektedir. Kuran'da geçen ayetlerde Kur'an'ın ramazan ayında (el-Bakara 2/185) ve Kadir gecesinde (el-Kadr 97/1) indirildiği belirtilmektedir. Bazı alimler ise Duhân sûresindeki âyetle Berat gecesine işaret edildiği kanaat etmektedirler. Yani Kur'an'ın tamamının Berat gecesi levh-i mahfûzdan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde de âyetlerin peyderpey inmeye başladığı şeklinde bir yorum ortaya çıkmaktadır. Nitekim bazı müfessirler bu görüşü benimsemişlerdir (bk. Elmalılı, V, 4293-4295).
Berat gecesinin fazileti ve ihyası ile ilgili müstakil risâleler yazılmıştır (meselâ bk. Keşfü'?-?unûn, II, 1591-1592; Îzâ?u'l-meknûn, I, 108; İslâm dünyasında Berat gecesinin kutlanışıyla ilgili olarak bk. KANDİL). Birçok kaynak olan bu önemli gece için önemi ifade edilen kaynaklar oldukça fazladır. Ancak belirttiğimiz kaynaklar vasıtasıyla bu gecenin bir adete dönüştürülmemesi gerektiği de belirtilmektedir.
Berat gecesi arınma ve berat etme gecesidir. Normal yapılan ibadetlerin yanında günahlardan pişmanlık duymak ve pişmanlık duyduğunu dualarda söylemek. Af dilemek ve diğer Müslümanların da affolması için dua etmek. Yaptıkları günahlar ve yapması gerekirken yapmadığı şeyler için de pişmanlığın ifade edilmesi en iyi ibadetlerdendir. Unutulmamalıdır ki bir Müslümanın diğer Müslümana yaptığı dua her zaman daha makbuldur. Birbirinizden dua istemeyi ihmal etmeyin.