Bedelli askerlik yasası sn son 2014 yılında çıkartıldı. Ve 1 Ocak 1988 tarihinden önce doğanların 18 bin TL ödemeleri karşılığında icra edilmişti. Şimdi gençler yeni bir bedelli askerlik yasası bekliyor ve şu soruyu soruyor? Bedelli askerlik çıkacak mı? Fakat Bedelli askerlik ile ilgili herhangi bir gelişme şu ana kadar yok...
BEDELLİ ASKERLİK 30 BİN TL'DEN 18 BİN TL'YE DÜŞMÜŞTÜ
2015 yılı öncesi son askerlik kаnunu Arаlık 2014'dе çıkаrılmış vе 1 Ocak 1988 tarihinden öncе doğаnlаrın 18 bin Türk Lirası ödemeleri şаrtıylа askerlik eğitimine tabi tutulmаdаn bu hizmеti yerine gеtirmiş sayılmaları öngörülmüştü. Bir önceki bedelli yasasından ise, 30 yaşından gün alanlar 30 bin lirа ödеmеk kaydıyla yararlanmış, ancak bedel yüksek olduğu için bu yasa amacına ulaşmamış ve kapsama giren 460 bin kişiden sadece 70 bini bedelli askеrliğe müracaat еtmişti. Daha önceki yıl normаlde 28 yaşından gün olmak şаrt kоşulurken yаni sadece 1987 doğumlulаr bedelli askerlik yapаbilеcеkkеn hükümet 1 Ocak 1988 doğumluluаrı da bеdelli askerlik kapsamına aldı. Böylece sadece 1 günle kaçıran'еn şаnsızlаr'bedelli askerlik yapma hakkına kаvuşmuş оldu.
Bedelli askerlik yasası Mеclis Milli Savunma Kоmisyоnu'nda еlе alınan'Milli Mayın Fааliyet Merkezi'kurulmasını da öngörеn tasarı ya bedelli askerlik düzеnlеmеsinе ilişkin önеrgе de dahil еdildi. Önergeye gerekçe olarak dа özellikle kırsаl kesimde dоğumların yılbаşındа nüfusa yazılması gösterildi. Ücreti 18 bin TL olarak belirlenen bedelli askerlik bаşvurulаrı 1 Ocаk 2015′ten itibaren başlamış, bedelli askerlik ücrеti pеşin аlınmıştı.
Bedelli askerlik yok Fransa modeli gündemde
TBMM Milli Savuma Komisyonu Başkanı Faruk Özlü, bedelli askerlik için çalışma yapılmadığını söyledi. Uzun zamandır gençlerden kendisine bedelli askerliğin çıkıp çıkmayacağına ilişkin telefon ve mail geldiğini belirten Özlü, "Bedelli askerlikle ilgili bir çalışmamız kesinlikle yok" dedi. Hem Türkiye'de hem dünyada askerlik açısından iki görüşün ağırlıkta olduğunu dile getiren Özlü, "Benim görüşüm, profesyonel askerliğe geçilmesidir.
İleri teknolojiyi iyi kullanabilen, modern askeri teçhizatlara sahip etkili bir ordu için profesyonellik gereklidir. Türk ordusuna baktığımızda, profesyonel askerlik yapanların oranı yüzde 40'ın üzerinde olduğunu görüyoruz. Zaten fiilen yavaş yavaş profesyonel orduya geçiyoruz. Bunun için insanlara sunulan imkanlar, ücretler ve çalışma koşulları iyileştirilmeli. Türkiye'nin gideceği istikamet bu. Bu işi meslek olarak yapan bir bölüm olacak, bir de gönüllü olarak askerlik yapmak isteyenler olacak" dedi.
Kadınlara askerlik geliyor!
Kadınlar için getirilmesi öngörülen askerlik sisteminin, gönüllülük esasına göre uygulanması üzerinde duruluyor. Kadınların mevcut sürelerde değil, temel askerlik eğitimini esas alan kısa süreli askerliği, bu esasa göre yapabileceği belirtiliyor.
KONU MASAYA GETİRİLDİ
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ve Genelkurmay Başkanlığı, askerlik sistemini sil baştan yazmak üzere başlattığı çalışmalarını sürdürüyor. Konu, geçtiğimiz aylarda TBMM Milli Savunma Komisyonu gündemine de geldi ve askerlik sistemi, zorunlu askerlik uygulamasının devam edip etmeyeceği, bedelli beklentileri, yurt dışındaki örnekleri de masaya yatırılarak ayrıntılı olarak değerlendirildi. MSB ve Genelkurmay Başkanlığı nezdinde yürütülen askerlik sistemi çalışmalarına “kadınlara gönüllü askerlik” de dahil edildi.
NORVEÇ VE İSRAİL'DE ZORUNLU
Şubat 2016 tarihli “Zorunlu Askerlik Hizmeti” başlıklı araştırmada uygulama, gündeme geldi ve incelendi. Buna göre, Norveç ve İsrail hariç zorunlu askerlik sadece erkekleri kapsıyor. Avusturya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, İsviçre, Litvanya ve Yunanistan'da kadınlar dilerse gönüllü olarak askerlik yapabiliyor. Norveç, 2015 yılında kadınların askerlik yapmalarını zorunlu hale getirirken, İsrail'de ise kadınlar 2 yıl askerlik yapmak zorunda.
TBMM'nin yaptığı askerlik araştırmasında, Avrupa kıtası ve Türkiye'nin komşusu ülkelerdeki askerlik sistemleri ayrıntılı olarak değerlendirildi. Araştırmaya göre, 1990'lardan bugüne zorunlu askerlik hizmetini devam ettiren ülke sayısı, hem Avrupa Birliği hem de NATO üyesi ülkeler içerisinde oldukça azaldı.
TÜRKİYE SAYI OLARAK ÖNDE
2016 yılı itibariyle zorunlu askerlik, 28 üyeli AB içinde 6 ülkede, 28 üyeli NATO'da ise 5 ülkede uygulanıyor. Avrupa kıtasında, zorunlu askerlik uygulamasının sürdüğü ülkeler arasında sayıca en büyük orduya ise Türkiye sahip. Türkiye, gerek aktif askeri varlığı gerekse zorunlu asker sayısıyla, kendisine en yakın olan İsrail ve Yunanistan'ı bile 3-4 kat geride bırakıyor.
Profesyonel ordu
Özlü, "Fransa'da zorunlu askerlik kalkmıştır ama gönüllülerden de asker alınır. Fransa modeli bize de uygun gibi görünüyor. Bir tür karma model uygulanabilir Türkiye'de de. Şu anda Güneydoğu'da operasyonlara katılanların tamamı profesyonel personelden oluşuyor.
Polis ve asker ilk defa müşterek operasyon yapıyor. Çünkü ilk kez terör örgütü şehirlerde faaliyetlerde bulunuyor. Güvenlik güçlerimiz son derece başarılı operasyonlarda. Operasyonların uzun sürmesinin sebebi tek bir sivilin canına bile zarar gelmemesi konusundaki hassasiyetimizdir" diye konuştu.
Bedelli askerlik nedir?
Bedelli askerlik, Türkiye'de Osmanlı döneminden bu yana aralıklarla zorunlu askerlik'e alternatif olarak süre kısalması karşılığı nakit bedel ödenmesi mantığına dayanan bir uygulamadır. Uygulamanın dayandırıldığı gerekçeler ordunun ve devletin maddi ihtiyaçları ve bireylerin işlerini kaybetmemeleridir. Uygulamanın Anayasa Mahkemesi tarafından eşitlik ilkesini ihlal etmediğine karar kılınmıştır.
18 yaş ve üzeri erkek Türk vatandaşlarından yurt dışında en az 3 yıl çalışmış olanların 21 günlük süre ile vatani hizmetlerini görmelerine olanak veren bedelli askerlik günümüzde geçerlidir, buna aynı zamanda "dahte" dövizle askerlik hizmetine tabi erler ismi de verilir.
Diğer şekli ise geçici olarak Türkiye'de ikamet etmekte olanlara sağlanan olanaktır. Bu durumdaki askerlik süresi ise 21 gün olarak tespit edilmiştir. Cumhuriyet tarihinde 10 kez uygulanmıştır. En son uygulamalar, 1987, 1992, ve 1999 yıllarında yapılmıştır. 1999 yılındaki uygulamanın sebebi 17 Ağustos 1999'daki Gölcük depreminden sonra ülke ekonomisine katkı amacı taşımıştır.
2011 yılında uygulanan bedelli askerlikte, 30 yaşından gün alan ve 30.000 TL tutar ödeyen kişiler askerlik vazifesini yapmış sayılmışlardır. Yasa çerçevesinde adaylar 21 günlük temel askeri eğitimden de muaf tutulmuşlardır. 2 Aralık 2014 tarihinde Başbakan Ahmet Davutoğlu, 31 Aralık 1987 ve önceki tarihlerde doğanların 18.000 TL karşılığında bedelli askerlikten faydalanabileceklerini belirtmiştir.
Bu açıklamadan kısa bir süre sonra toplanan Bedelli Askerlik Komisyonu, bedelli askerlikten 1 Ocak 1988 ve önceki tarihlerde doğanların yine 18.000 TL karşılığında yararlanabileceğini belirten bir karar almıştır. Bu kararın 2 Ocak 1988 ve sonraki tarihlerde doğanlara hak ihlali oluşturduğunu düşünen askerlik yükümlüleri, kararı Ocak 2015'te Anayasa Mahkemesine taşımıştır.