Özellikle nakit avans ve tüketici kredileriyle Altın ve döviz almanın riskli olduğu vurgulandı. Bankalar, bu konuda vatandaşları uyarmakla birlikte, bu tür işlemlerin yaptırımı olduğunu ve sorumluluğun kendilerinde olmadığını ifade etti. “Bilindiği üzere tüketici kredileri; gerçek kişi tüketicilerin eğitim, sağlık, seyahat, taşınma, evlilik, alışveriş vb. kişisel ihtiyaçların karşılanması amacıyla bir defada sağlanan finansal destek kredileridir” ifadesi bulunan uyarıda şu açıklamalara yer verildi:
“Bireysel ihtiyaç veya ek hesap olarak kullandırılacak tüketici kredileri ile sağlanan finansal destek ile; Altın veya döviz alım işlemleri, vadeli mevduat, repo, hisse senedi vb. finansal getiri sağlama amaçlı yatırımlar, Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar nezdindeki vadesi gelmemiş diğer kredi risklerinin kapatılması, Kripto para piyasası hesaplarına veya bankacılık/sermaye piyasası sistemi dışına aktarılması, Yurt dışına transfer yapılması, İşlemleri kredinin kullanım amacına aykırılık teşkil etmektedir.”
Bankalar vatandaştan onay istedi
Bankalar, nakit avans çekmek isteyen vatandaşlara yönelik bir uyarıda bulunarak, bu hizmeti kullanırken belirlenen kurallara uyulmasını istedi. Nakit avans çekecek olanların, bu uyarı mesajını okuyarak, döviz alım-satımı veya yatırım amaçlı kullanım yapmayacaklarına dair bir taahhütte bulunmaları talep edildi. Ayrıca, bankalar, vatandaşlardan bu kurallara uyulacağına dair onay almaya başlayarak şu metni paylaştı:
"Bu bağlamda; banka yetkililerince tarafıma izah edilmesi ile tüketici kredisi niteliğinde olduğunu bildiğimi, söz konusu kredi/ek hesap ile sağladığım kaynağı amacına uygun kullanacağımı, kullanım amacına aykırılık teşkil eden yukarıda bahsi geçen işlemleri yapmayacağımı, kredinin amacı dışında kullanıldığının bankanızca tespiti ile tarafıma uygulanabilecek yaptırımları kabul ettiğimi ve söz konusu yaptırımlardan dolayı bankayı sorumlu tutmayacağımı, gayrikabili rücu, beyan ve taahhüt ederim.”
Bireysel kredilerde artış gözlendi
Türkiye Bankalar Birliği'nin verilerine göre, Ocak 2024 döneminde bireysel kredilerde dikkate değer bir artış yaşandı. Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan bireysel krediler yüzde 73 artarak 2,8 trilyon TL'ye ulaştı. Bu kredilerin yüzde 99'u bankalar tarafından sağlanırken, finansman ve finansal kiralama şirketleri tarafından kullandırılan 16 milyar TL'lik bireysel kredinin 10 milyar TL'si taşıt kredilerinden oluştu.
Bireysel kredilerin dağılımına bakıldığında, kredi kartları yüzde 45'lik bir payla en büyük kalem oluştururken, ihtiyaç kredileri yüzde 30, konut kredileri yüzde 15, taşıt kredileri yüzde 4 ve kredili mevduat hesapları yüzde 6'lık paylarla sıralandı. Bireysel kredilerde tasfiye olunacak alacak oranı ise yüzde 1,9 seviyesinde gerçekleşti.
Nakit avans ve kredi kartlarında faiz yükseldi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ilave sıkılaşma önlemleri kapsamında, kredi kartları ve kredili mevduat hesaplarından nakit çekim işlemlerinde uygulanan faiz oranlarını ihtiyaç kredisi faiz oranlarına daha yakın bir seviyeye yükseltti. Ayrıca, bankacılık sisteminde Türk lirası (TL) mevduatın payını artırmak amacıyla yeni adımlar attı.
TCMB, kredi kartlarından yapılan nakit avans işlemleri ve kredili mevduat hesapları için belirlenen aylık azami faiz oranlarında değişiklik yaparak, hesaplama yöntemini güncelledi. Bu kapsamda, hesaplanan aylık azami faiz oranı yüzde 4,42'den yüzde 5'e yükseltildi. Bu adımın amacı, nakit avans kullanımını kısıtlamak ve TL mevduatını teşvik etmek olarak belirtildi.