Bakan Dönmez: Vadeli Elektrik Piyasası İşleme Açıldı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) Vadeli Elektrik Piyasası (VEP)açılış merasimin yaptığı açıklamada, Türkiye'nin enerji piyasalarına olan güven sebebiyle piyasa derinliğinin geçen senelere kıyasla arttığını söyledi.

''KATILIMCILAR FİYAT RİSKİNDEN KORUYACAĞIZ''

Türkiye'de bundan sonra elektrik piyasasının herkesin kendi alım-satım riskinin piyasa yeri anlamına geldiğini söyleyen Bakan Fatih Dönmez, "Dolayısıyla bu pazar yerinde her türlü ürün olacak. Bugün, 3 yıllık bir süreci sonuçlandırıyoruz. VEP ile son 20 yıllık yolculuğumuzda bizleri bir adım öteye taşıyacak yeni bir sayfa daha açıyoruz. VEP ile fiziksel teslimat yükümlülüğü doğuran ileri tarihli işlemlerle daha şeffaf, istikrarlı ve rekabetçi bir ortamda elektriğin alım ve satımına imkan sağlıyoruz. Böylece, piyasanın şeffaflığını daha da artırarak katılımcıları fiyat riskinden korumuş olacağız." dedi.

Fatih Dönmez, katılımcıların geleceğe ilişkin fiyat beklentilerini değerlendirebileceğini ve kendilerini konumlandırabileceğini dile getirdi.

İşleme sokulacak kontratların standart olması sebebiyle piyasa katılımcılarına pozisyon kesinleştirme kolaylığı ile teminat hesaplamalarında verimlilik elde edileceğini söyleyen Bakan Dönmez, şu açıklamada bulundu:

"VEP ile tezgah üstü piyasalar dediğimiz, organize olmayan, regüle edilmemiş yani bir borsa yoluyla yapılmayan işlemlerden doğabilecek bütün riskleri ortadan kaldırıyoruz. Bu tür durumlarda karşı taraf riski mevcut ve şeffaflık olmamasından dolayı geleceğe yönelik fiyat beklentileri de tam olarak gerçekleşmiyor. VEP'i tezgah üstü piyasalardan ayıran en önemli özellik, EPİAŞ'ın üstlendiği merkezi karşı taraf rolüdür. Bu modelle EPİAŞ belki de dünyada sayılı enerji borsaları arasına girmiş oluyor. EPİAŞ, talep tarafı ve arz tarafını yüz yüze getirmeden buluşturan ve her iki tarafa da güvence sunan bir platform sunmuş oldu. Bu sayede tezgah üstü piyasalarda söz konusu olan karşı taraf riskini de ortadan kaldırıyoruz. Şeffaf piyasa şartları sayesinde de katılımcıları piyasa riskinden korumuş olacağız."

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, böylelikle yatırımcıların geleceğe ilişkin fiyat tahminlerini görme olanağına sahip olacağına işaret etti.

Vadeli Elektrik Piyasası'nda oluşacak değerlerinin tezgah üstü pazar  işlemlerinde de referans olacağını dile getiren Bakan Dönmez, ileriye yönelik oluşacak referans fiyatlar ile tahmin edilebilirliğin de aynı miktarda artacağını söyledi.

Fatih Dönmez, piyasa katılımcılarının değeri bugünden belirlenmiş uzun vadeli alım-satım yapabileceğine dikkat çekerek, "Yatırımcımız daha rahat şartlarda finans kaynağı bulma olanağına sahip olacak. Öngörülebilirliğin artmasıyla yatırımcılarımız finansal belirsizlikten kurtulacak ve bu durum sürdürülebilir bir yatırım ortamının da gelişimine katkı sağlayacak. Aslında biz bu araçla piyasa katılımcılarına uzun far yapma imkanını getirmiş olduk." şeklinde konuştu.

İleriye yönelik yapılacak işlemlerle katılımcı kişilerin maliyetlerini sabitleyeceğini ifade eden Bakan Dönmez, spot piyasadaki değer hareketlenmelerinin de de korunacaklarını ve pazar koşullarının uygun olması halinde arbitraj yapılabileceğini belirtti.

Fatih Dönmez, her seans bitiminde EPİAŞ'ın günlük gösterge değerlerini paylaşacağını ve böylelikle sonrasında yapılacak fiyatlamalar için katılımcılara fiyat sinyali vereceğinin altını çizerek, "Bu durum, ileriye dönük oluşacak referans fiyatlar öngörülebilirlik, güvenirlik ve şeffaflığın artmasını sağlayacak. VEP'in orta ve uzun vadede yüksek hacim ve likiditeye ulaşmasını bekliyoruz." dedi.

EPİAŞ'ın bugün ki hacmi ile Avrupa'nın 4. büyük elektrik pazarı olduğunu söyleyen Dönmez, VEP'te olacak işlem hacmi sayesinde EPİAŞ'ın daha iyi bir noktaya gelmesini istediklerini söyledi.

Bakan Dönmez, pazarın işleme açılacağı bu sene pazar katılımcılarından Vadeli Elektrik Piyasas işlemleri için bir bedel alınmayacağını söyledi.

1 Haziran tarihi itibariyle 6 tane aylık ve 2 tane çeyreklik yük kontratta işlem yapıldığını belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, şu ifadeleri kullandı:

 "Piyasanın talepleri doğrultusunda VEP'te yıllık kontratlarla birlikte puant ve puant dışı kontratlar da devreye alınacak. Gelişmiş enerji piyasalarındaki enstrümanlardan biri olan VEP ile enerji piyasamızın bugün itibarıyla olgunluk dönemine girdiğini söyleyebiliriz."

Bakan Dönmez, 2021 senesi içinde Vadeli Gaz Piyasası'nın da başlatılacağını söyledi.

Dönmez, konuşmasının ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ve EPİAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tancan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Mustafa Yılmaz ile EPİAŞ'ın şeffaf butonuna basarak piyasanın açılışını gerçekleştirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, ardından da piyasada yapılan ilk işlemle ilgili, "VEP'te ilk eşleşmemiz, 1 Haziran 2021 saat 13.00.12'de, Ekim 2021 baz kontratı için megavatsaat başı 405 liradan 1 lot olarak gerçekleşti." dedi.