Bağ-Kur Borç Taksitlendirme Süreci Nasıl İşliyor?

Prim borçları sebebiyle hizmet süreleri durdurulan ve emekli olamayan Bağ-Kur çalışanları, yapılandırmadan yararlanarak emekli olabilecekler. Emekliliğine daha uzun süre olanlar da geçmişte durdurulan sürelerini yeniden aktif hale getirebilecekleri için emeklilikleri de uzamayacak.

Peki, yapılandırmadan nasıl yararlanılacak? İşte Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın yazısı:

Prim borç yapılandırmasından kendi adına çalışanlar, Bağ-Kur’lular, köy ve mahalle muhtarları yararlanabilecek.

2021’nin nisan ayı da dahil olmak üzere bu tarihten önceki prim borçları için yapılandırma yapabilecekler. Yapılandırma ile borçlar ister peşin ödenecek, istenirse de taksitle ödenecek.

Peşin ödenirse gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 90’ı silinecek.

Taksitli seçeneği seçerseniz, 6-9-12-18 ay taksitle ödeyebileceksiniz ve taksit sayısına göre katsayı uygulanacak. Taksitler de iki ayda bir ödenecek. Böylece 18 ay taksit seçeneğini seçilirse borç 36 ayda ödenmiş olacak.

EKİM AYINA KADAR SÜRE

Bağ-Kur’lar daha önce durdurulan hizmet sürelerini canlandırabilecek. Daha önceki kanunlar nedeniyle hizmet süreleri durdurulan Bağ-Kur’lular, yapılandırma yaptıklarında durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarlarını hesaplattırıp, borçlarını ödemeleri halinde; sigortalılıkları durdurulmamış sayılacak ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılacak, emeklilikte hesaba katılacak. Daha açık bir anlatımla prim borcu nedeniyle hizmet süreleri durdurulan ve bu nedenle de emekli olamayan Bağ-Kur’lular, yapılandırmadan yararlandıklarında emekli olabilecekler. Emekliliğine daha süre olanlar da geçmişte durdurulan sürelerini yeniden canlandırabileceklerinden emeklilikleri de uzamayacak.

Bunun için de Bağ-Kur’lular, 4 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurup, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarını hesaplattıracaklar. Hesaplanan borcu, ilk taksit tarihi olan ekim ayının sonuna kadar ödemeleri halinde, geçmişte durdurulan süreler durdurulmamış sayılacak ve sigortalılık sürelerine eklenecek. Emeklilik bekleyen de ekim ayında borcunu ödemesi halinde emekli olabilecek. Bu imkandan eğer sigortalı vefat etmişse sigortalıların hak sahipleri de yararlanıp, başvurabilecek ve ölüm aylığı alamaya hak kazanacak.

SİGORTALILIKLARI DURDURULACAK

Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme tarihi olan bu yılın ekim ayında ödenmemesi halinde ise sigortalılık süreleri canlandırılmayacak. Yani, Bağ-Kur’lular ekim ayı sonuna kadar borcu ödediler ödediler; yoksa emeklilik hayal olacak.

Kanun ile yapılandırmadan yararlanmayan Bağ-Kur’lulara da yaptırım geliyor. Şöyle ki;

30 Nisan 2021 tarihi itibariyle prim borcu olanlar yapılandırmadan yararlanıp, borçlarını ödemezlerse sigortalılıkları durdurulacak. Nisan ayına kadar hiç prim ödemeyenler ise sigortalı oldukları tarih itibariyle sigortalılıkları durdurulacak. Bu şekilde durdurulan süreler sigortalılık sürelerinden sayılmayacak.

Sigortalılıkları durdurulanlar arasında çalışmaya devam edenler varsa sigortalılıkları 1 Mayıs 2021 itibariyle yeniden başlatılacak. Bu şekilde sigortalılıkları durdurulanlar ve hak sahipleri sonradan prim borçlarını ödeyerek durdurulan süreleri canlandırabilecek. Bunun için de 3 ay süreleri olacak. Yani, durdurulan sürelerin yeniden sigortalı olarak sayılması için başvurulduğunda, borç hesaplaması yapılacak ve 3 ay içinde bu borcun tamamı ödenirse durdurulan süreler sigortalı süresi olarak sayılacak.

İŞTE YAPILANDIRMA SÜREÇLERİ;

1) YAPILANDIRMA HANGİ BORÇLARI KAPSAMA İÇERİSİNE ALIYOR?

Nisan ayı ve geçmiş dönemlere ait kesinleşmiş sigorta primleri, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri, işsizlik sigortası primleri, Bağ-Kur'luların dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğan alacaklar, isteğe bağlı ve topluluk sigorta primlerine ilişkin borçlar yapılandırılabilecek.

2) BAŞVURULAR NASIL VE NEREYE YAPILIYOR?

İşverenler e-sigorta kanalıyla, şahsen veya posta yoluyla sosyal güvenlik merkezlerine, Bağ-Kur sigortalıları ve primlerini kendileri ödeyenler; e-devlet üzerinden, şahsen veya posta yoluyla herhangi bir sosyal güvenlik merkezine başvurabiliyor. 

Genel Sağlık Sigortası borçlarının yapılandırılması için bulunan herhangi bir başvuru şartı yok.

3) YAPILANDIRMANIN AVANTAJLARI NELER?

Süresinde ödenen alacaklara yasanın yayımlanma tarihinden sonra gecikme cezası ve zammı uygulanmayacak. 

Yapılandırmadan önce tatbik edilen hacizler, yapılacak ödemeler nispetinde kaldırılacak. Borçlardan dolayı icra takibi ve haciz işlemleri yapılmayacak. İki taksitin süresinde 'borcu yoktur' yazısı alınabilecek. Belediyelerin yapılandırılan borçları 120 eşit taksitle ödenebilecek. Yapılandırma devam ettiği sürece taksitlerin süresinde ödenmesi kaydıyla sigorta primi teşvik uygulamalarından yararlanılacak.

4) YAPILANDIRMA HANGİ DURUMLARDA BOZULUYOR?

Taksitlerden ilk ikisinin süresinde ödenmemesi, bir takvim yılında ikiden fazla taksitin ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda yapılandırma bozulacak. Taksitli ödemelerde 10 liraya kadar eksik ödemeler yapılandırmayı bozmayacak. Yapılandırmanın bozulması halinde, borçlular ödedikleri taksit tutarı kadar yapılandırma hükümlerinden yararlanabilecek.

5) GSS BORÇLARI NASIL YAPILANDIRILACAK?

Nisan 2021 ve öncesine ait GSS borçları olan kişilerin borçları otomatik olarak yapılandırılacak. 31 Aralık'a kadar ana para borcun tamamının ödenmesi halinde bu borca ilişkin gecikme cezası silinecek.

Gelir testi için verilen bir aylık süreyi kaçıran, daha önce gelir testi yaptırmamış olanlardan borcunu ödeyemeyecek durumda olanların 30 Kasım'a kadar gelir testi için başvurması gerekiyor. Başvuru yapması durumunda, geliri asgari ücretin üçte birinin altında çıkan vatandaşın borçları silinecek ve primleri devlet tarafından ödenecek. Otomatik olarak yapılandırılan GSS borçları e-devlet üzerinden öğrenilebiliyor.

6) ÖDEME VE TAKSİTLENDİRME NASIL İŞLEYECEK?

Gecikme cezası zammı yerine Yİ-ÜFE ile güncellenecek. Peşin ödemede yüzde 90'ı, iki taksitle ödemede yüzde 50'si silinecek.

Taksitli ödemede ikişer aylık dönemlerde 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitle ödeme yapılabiliyor. Taksit sayısına göre şekillenecek olan tutarlar katsayılara göre belirlenecek: '6 eşit taksit için (1.09), 9 eşit taksit için (1.135), 12 eşit taksit için (1.18), 18 eşit taksit için (1.27).

7) BAĞ-KUR BORÇLARI SİLİNECEK Mİ?

Bağ-Kur sigortalılarının borçlarını 30 Eylül'e kadar ödeyememeleri veya yapılandıramamaları durumunda 30 Nisan'dan önceki prim borcu bulunan hizmetleri durdurulacak. Prim borçları silinecek. Faaliyetlerine devam edenlerin sigortalılıkları 1 Mayıs itibarıyla başlatılacak.

8) BAŞVURU SONUÇLARINA NEREDEN BAKILIYOR?

İşverenler, yapılandırmaya ilişkin ödeme planlarını e-sigorta vasıtasıyla ulaşabilecekleri işveren sistemi üzerinden, Bağ- Kur sigortalıları yapılandırma başvuru sonuçlarını e-devlet üzerinden, adreslerine tebliğ edilen ödeme planlarından, bankalardan ve müracaatları halinde sosyal güvenlik il müdürlüklerinden öğrenebilecek.

9) PRİM BORCU OLANLARIN SAĞLIĞA ERİŞİM İMKÂNI OLACAK MI?

Bağ-Kur borcu olanlar ilk taksitlerini ödedikten sonra cari aylarda 60 günden fazla prim borçlarının olmaması durumunda hem kendileri hem aileleri için sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. GSS borcu olanların ise son 1 yıl içinde 30 gün prim ödeme gün sayısına sahip olması durumunda hastaneye gittiklerinde provizyon alabilecek.

10) İLK ÖDEME TARİHİ NE ZAMAN?

Sigorta primi, işsizlik sigortası primi gibi borçların peşin veya ilk taksit ödemelerinin 1 Kasım tarihine kadar yapılması gerekiyor.