Uzmanlar Açıkladı! Orman Yangınları Neden Söndürülemiyor? İşte Detaylar…

Orman Genel Müdürlüğü, Orman Mühendisi ve Faruk Aydın'ın kaleme aldığı yazıda orman yangınlarının kızılçam ormanlarından çıktığı ve devam ettiği Kızılçam ağaçlarının ise diğer çam türleri arasında en çok reçineli ağaç türü arasında yer aldığı ifade edildi. Peki orman yangınlarının söndürülmemesinde ki en büyük etken nelerdir? İşte detaylar...

‘REÇİNE BUHARLAŞMAYA BAŞLAR’

Uzmanların yazdığı yazıya göre; ‘Yangında alevler ağaçların tepesine çıkmaya başladığında ağaçların gövdesindeki, dallarındaki, kozalaklarında ki reçine buharlaşmaya başlar. Buhar haline geçen reçinenin doğalgazdan pek farkı yoktur ve suyla da söndürülemez. O yüzden evlerimizde doğalgaz veya mutfak tüpü kaynaklı yangınlarına su ile değil de alevin üzerini battaniye, halı vb. türü örtü ile örterek söndürmeye çalışırız. Bu şekilde gaz ile oksijen bağlantısını kesmeye çalışırız ve sonuç da alırız. Ancak bunun ormanlarda yapılma imkânı yoktur. Bu nedenle ağaçlardaki reçine bitene kadar su ile sonuç alamayız. Siz hiç günlerce yanan meşe ya da kayın ormanı yangını duydunuz mu? Duyamazsınız. Zira bu ağaçlar reçineli değildir. Bu gerçek yüzünden Amerika ve Kanada’da orman yangını önemli yerleri (ekolojik, sınai, yerleşim yeri, vb.) tehdit etmiyorsa çoğu zaman boşuna söndürme masrafı çıkmasın diye yangına müdahale bile etmezler.’ İfadelerine yer verildi.

‘NEM NE KADAR YÜKSEK ise TUTUŞMA SICAKLIĞI ARTAR’

Odunun tutuşma sıcaklığına da değinen Orman Mühendisi ve Faruk Aydın önemli bilgileri tek tek açıkladı; Aydın; ‘Odunun tutuşma sıcaklığı nisbi hava nemine bağlı olarak 240-440 ºC arasında değişir. %12 nemde (hava kurusu) odun 240 ºC da tutuşur. Akdeniz ve Ege’de havanın nisbi nemi çok seyrek olarak %30 un altına düşer. Nem ne kadar yüksek ise tutuşma sıcaklığı artar bu da yangının ilerleme hızını düşürür söndürme ekiplerine zaman kazandırır. Tersi durumda da hız yükselir. Şayet rüzgâr varsa bunu şüphesiz misliyle artırır. %30 ve üzeri nemli havada kuru ibreleri bir araya toplayıp içine de yanmakta olan sigarayı bırakırsanız ibrelerin alevlenmediği görürsünüz. Ancak aynı deneyi %12 ve daha aşağı nem oranlarında yaparsanız ibrelerin tutuştuğunu görürsünüz.'

‘TÜRKİYE ORMANLARININ YÜZDE 90’nı TOPOĞRAFİK YAPISI YANGINLARDA UÇAK KULLANIMA UYGUN DEĞİLDİR’

Uzmanların kaleme aldığı yazıda şunlara da değinildi; ‘Şu an yangın bölgelerinde nisbi hava nemi maalesef yüzde 7-10 arasında. Ülkemiz ormanlarının yüzde 90 nın topoğrafik yapısı yangınlarda uçak kullanımına uygun değildir. Belgrad Ormanları’nda, Antalya Düzler çamı Ormanları’nda ya da bunlara benzer yerlerde uçaklardan çok iyi sonuç alırsınız.’ Ancak dağlık tepelik yerlerde uçaklar çok yüksekten su bırakmak zorunda kalır. Aksi takdirde dağlara çarpmaları kaçınılmaz olur. Bu suyunda büyük bir kısmı yere düşmeden buharlaştığı gibi istenilen noktaya da su bırakmayı zorlaştırır. Helikopterlerde bu sorun çok azdır ve %90 oranında başarı sağlar. Helikopterlere hiç yangın çıkmasa da para ödenir. Şayet yangına müdahale ederse sorti başına da ayrıca para ödenir. Ancak isabetsiz, başarısız su atışlarına para ödenmez.’

‘ÜLKEMİZ ORMAN YANGINLARININ SÖNDÜRÜLMESİNDE RAPORLARDA DÜNYANIN BİR NUMARASIDIR’

Uzmnalar, gündem de tartışma konusu olan yangın uçaklarına da değinerek yazsına şunları da ekledi; ‘Zaten uçaklar da çoğunlukla “nerde bu uçaklar veya bizde niye yok” kabilinden sorulara muhatap olmamak için kiralanır. Ülkemiz orman teşkilatı orman yangınlarının söndürülmesinde The European Forest Fire Information System raporlarındaki verilere göre dünyanın bir numarasıdır. Zira orman yangınları geçmişten beri siyasi polemik konusu olageldiğinden gelmiş geçmiş bütün iktidarlar buna karşı tedbir almaktan ve masraftan kaçınmamışlardır. Bu nedenle dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan makine parkı ve personel ülkemizde mevcuttur.’

‘ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDE TOPLAM 18 BİN 545 PERSONELLE İŞ YÜRÜTÜLÜYOR’

Orman Mühendisi, Faruk Aydın, ‘Orman Genel Müdürlüğü 2 bin 597 araç ve bu araçlarda görevli 10 bin 545'i yangın işçisi olmak üzere toplam 18 bin 545 personelle bu işi yürütmektedir. Mesela televizyonlarda sık sık duyduğunuz ve gördüğünüz arozözler 4X4 kamyonlar olup üstün donanıma sahip olup 1500 metreye kadar su pompalayabilen, tanesi 1.750.000 TL olan makinelerdir.’

‘BU NEM VE RÜZGAR DEĞERLERİ KARŞISINDA YANGIN SÖNDÜRELEMEZ’

'Nem ve rüzgar değerlerini belirten uzmanlar ele aldıkları yazıda şu ifadeleri de kullandı; ‘Sonuçta nisbi hava nemi %30 un üzerine, rüzgâr hızı da saatte 30 km'nin altına düştüğünde (halen rüzgar hızı 50 km/saat veya üzerindedir) yangınlar bir gün içinde söndürülecektir. Aksi halde dünyanın bütün uçak ve helikopterlerini de getirseniz bu nem ve rüzgâr değerleri karşısında kızılçam ormanlarında yangın söndürülemez. Zaten söndürülebilme imkânı olsaydı inanınız mutlaka söndürürdük.’