Ülkemiz için büyük önem arz eden toryum elementinin geleceği ne? Hangi alanlarda kullanılabiliyor? Maddi getirisi ise dudak uçuklatıyor!

Tarık Bulduk| Özel Haber

Enerjide sahip olduğu kaynakları çeşitlendirmeye ve üretimdeki güvenliği artırmaya dair çalışmalarını yürüten Türkiye, Enerjide kaynak çeşitliliği ve arz güvenliğini sağlamaya yönelik adımlarını sürdüren Türkiye, olası alternatif kaynaklara yaptığı çalışmalarını da sürdürüyor. Gelecekte enerji sektöründe önemli bir yer tutacağı düşünülen toryumun kullanım alanlarına dair uygulamalar sürüyor. Dünya genelinde toryum, en temiz nükleer yakıtlardan en temizi olarak görülüyor.

Geleceğin enerji kaynağı olarak görülen toryumun kullanımına ilişkin çalışmalar başladı. Toryum en temiz nükleer yakıtlardan biri olarak görülüyor.

Doğada bol bulunan iki elementten biri

Toryum doğada oldukça bol bulunan 2 tane radyoaktif elementten bir tanesidir. Uranyum gibi toryum da bir nükleer hammaddedir ve nükleer yakıt olarak kullanılabilme özelliğine sahiptir. Doğada genelde izotop olarak bulunur bazı zamanlarda Uranyum’a dönüşebilme özelliği nedeniyle radyoaktif hammadde olarak büyük bir öneme sahiptir.

Toryum bulunan ülkelere baktığımızda ise Brezilya burada ön plana çıkmaktadır. İkinci sırada yaklaşık olarak 880 bin ton civarında rezerv ile Türkiye yer alırken, ülkemizi sırasıyla Hindistan, Avustralya, ABD, Norveç ve Venezuela gibi ülkeler takip etmektedir. Dünya genelinde toplam rezerv oranına baktığımızda ise, şimdiye kadar aranıp bulunan Toryum rezervi tam olarak 7 milyon 590 civarındadır.

Çoğunluğu Eskişehir'de

Ülkemizde Toryum rezervi çoğunlukla Eskişehir, Kızılcaören bölgesinde şu anda bilinen bir rezervimiz bulunuyor. Aynı zamanda söz konusu bölge diğer yer elementleri denen rezervleri de bulunduruyor ve içerik olarak da Türkiye’de yer alan yataklardan en önemlileri olarak biliniyor. Diğer yerler ise daha çok rezerv geliştirme anlamında öne çıkarken, Malatya Kuluncak bölgesi, Kayseri Felahiye bölgesi, Sivas Karaçayır ve Davulalan bölgelerinde de söz konusu madene rastlamak mümkün.

Radyoaktif bir hammadde olan Toryum, en çok ve en önemli olarak enerji sektöründe kullanılıyor. Öte yandan yüksek sıcaklığa dayanıklı seramiklerde, araştırma çalışmalarında da kullanıldığı görülüyor. Doğal radyoaktif olduğunda kullanım alanları sınırlı olsa da radyoaktif bir hammadde özelliği taşıması sebebiyle daha çok alanlarda kullanıma açılıyor. Özetle temelde enerji sektöründe kullanılan bir hammadde olmakla beraber farklı alanlarda da kullanımı söz konusu.

Yeşil Enerji adına büyük bir imkan

Son zamanlarda birçok gelişmiş ülkenin yeşil enerji adı altındaki çalışmalara öncelik vermesi ve o alanda yaptığı çalışmalarını artırması toryumu bir diğer başka alanda daha değerli hale getiriyor.

Özellikle Avrupa'da baş gösteren enerji krizi de nükleere karşı ülkelerin kararlarını yeniden gözden geçirmesini beraberinde getirdi.

Avrupa'nın iklim hedeflerine ulaşmasına katkı sunan ve bazı şartları sağlayan nükleer projelerin sürdürülebilir yatırım listesine, yani 'Yeşil Enerji Sınıflandırma Belgesi' içine alındığı belirtildi.

Nükleer enerji santrallerinin yeşil enerji olarak sınıflandırılması, ham madde noktasında da yeni bir süreç başlatacak olması da toryumu daha bu zamandan ön plana çıkardı.

Öte yandan y>eni nesil nükleer santrallerin en temiz yakıtı olarak bilinen toryumun Sinop ve Trakya'da yapılması düşünülen nükleer santralde kullanılması amaçlanıyor.

Maddi getirisi ne kadar olabilir?

Öncelikle son zamanlarda başta pandemi süreci sonrasında da Rusya Ukrayna savaşı sebebiyle sürekli olarak enerji sektöründe artan bir fiyat çizgisiyle karşı karşıyayız. Özellikle küresel petrol fiyatlarının ve doğal gazdaki hidrokarbon yakıtları fiyatlarının hızlı bir şekilde yukarı tırmanması enerji yakıtlarını çok değerli hale getirdi. Bu sebeple ne kadar az malzeme kullanarak ne kadar çok enerji üretirsek bu doğal olarak bizim kârımıza olacaktır. Toryum da bu malzemelerden birisi olarak öne çıkmaktadır. Radyoaktiviteye bağlı enerji üretiminin ülkemizde yaygınlaşması bu açıdan büyük önem arz etmektedir. Akkuyu’da açılmaya hazırlanan nükleer santral bu konuda gelecek için atılan önemli bir adım. Söz konusu santrallerde Uranyumla beraber Toryum üretiminin de geliştirilmesi, bu elementin ülkemiz için sağlayacağı fayda açısından oldukça kıymetli. Bu bağlamda toryum zengini olan Türkiye’nin kesinlikle bu fırsatı değerlendirmesi gerekiyor. Bahsi geçen 120 trilyon dolar getirinin ne kadarı gerçekleşir bilinmez fakat böylesine büyük bir oranın ufak bir kısmı dahi elde edilse şüphesiz ülkemiz için ciddi bir kaynak oluşturur.