Türk Şirinin İlham Kaynağı: Tomris Uyar Kimdir?

Türk edebiyatının güçlü kalemlerinden Tomris Uyar, verdiği eserleriyle günümüzde de etkisini sürdürmeye devam ediyor. Öykü, yazar ve çevirmen olan Tomris Uyar, adına yazılan şiirlerle İkinci Yeni Akımı’nın özel isimlerinden biridir. Tomris Uyar, hayatın ciddiye alınacak bir yanının olmadığı vurgulayan ve farklı alanlarda verdiği eserleriyle Türk edebiyatının en öneli isimlerindendir. Tomris Uyar, duyguları ile hareket eden kadın edebiyatçılar arasında belki de en farklısıydı. Hayatı ciddiye almayan, sevgiden yorulduğunda yeni bir sevdaya açılmaktan korkmayan bir kadındı.

TOMRİS UYAR KİMDİR?

Tomris Uyar, onca şiirin gölgesinde, kadın yanı mutluluk duysa da, ağır yükler altındaydı aslında. Dost kaldığı, gönlünü kaptırdığı ve hatta evlendiği şairler, onu hep her an ellerinden uçup gidecek bir kuş edasındaydılar. Tomris Uyar, hep açık denizleri tercih ediyor ve duygularının esiri oluyordu. Oldukça başarılı bir edebiyatçı olan Tomris Uyar ile aynı dönemde edebiyat dünyasında yer alan Turgut Uyar, Cemal Süreyya, Edip Cansever’le aynı yıllarda edebiyata katkıda bulundu. Bu bilinen aşklar ve şiirlerin arasında bir öykü yazarı Tomris Uyar oldukça başarılı bir yazardı.

İleride çağdaş Türk öykücülüğünün önde gelen isimlerinden biri olacak olan Tomris Uyar, 15 Mart 1941 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. İngiliz Kız Ortaokulu'nda, şimdiki adı Robert Kolej olan Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde eğitim gördü. 1963 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne bağlı Gazetecilik Enstitüsü'nü bitirdi. Gazetecilik Enstitüsünü tercih etmesinde etkili olan en önemli faktör içinde karşı koyamadığı bir öykü yazma isteğidir.

İLK EŞİNDEN ÖLÜM AYIRDI…

Cemal Süreya ve Ülkü Tamer ile beraber Papirüs dergisi kurucularından olan Uyar’ın deneme, eleştiri ve kitap tanıtma yazıları Yeni Dergi, Soyut, Varlık gibi dergilerde yayımlandı. On öykü derlemesinden Yürekte Bukağı ile 1979, Yaza Yolculuk ile 1986 Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı. 60’ı aşkın çevirisi kitaplaşan Uyar’ın günlükleri, ‘Gündökümü’ genel başlığı altında, yayımlandı. Yürekte Bukağı ve Yaza Yolculuk öykü kitapları ile Sait Faik Hikâye Armağanı'nı aldı. Tomris Uyar ilk evliliğini şair Ülkü Tamer ile 1963'te yaptı. Ardından Tomris Uyar ve Ülkü Tamer’in Ekin isimli kızı oldu. Tomris Uyar’ın kızı Ekin’in sütten boğulmasının ardından 1964'te boşandı.

Tomris Uyar, Cemal Süreya ve Ülkü Tamer ile birlikte Papirüs dergisini kurmuşlardı. Deneme, eleştiri gibi yazılarını da Varlık, Yeni Dergi, Soyut gibi dönemin önde gelen dergilerinde yayımladı. Tomris Uyar, Ülkü Tamer ile evliliği sırasında Kristin adını verdiği, yayımlanacak ilk öyküsünü yazdı ve bu öykü, 1965’te Türk Dili’nde yayımlandı.

TOMRİS UYAR: BİR AKIMIN İLHAM KAYNAĞI

Tomris Uyar, edebiyat kariyeri boyunca hiç şiir yazmamış olmasına rağmen İkinci Yeni akımının gözde şairlerinin en özel ilham kaynağı oldu. İkinci Yeni akımı yıllarında Tomris Uyar için “Bir akımın ilham kadını” denir. Dönemin aşk şiirlerinin ilham kaynağı olan Tomris Uyar, yüreğinde birçok aşkın yükünü de taşıdı.

Önce Cemal Süreya, sonra Turgut Uyar ile fırtınalı bir aşk yaşayan Tomris Uyar, Türk edebiyatında birçok şiirin ilham kaynağı oldu. Cemal Süreya ve Turgut Uyar’la olan aşk hayatının yanı sıra Edip Cansever de kendisine hayrandı. 1969 yılında Turgut Uyar ile evlenen Tomris Uyar’ın bu evlilikten Hayri Turgut adını verdiği oğlu oldu. Dönemin en ünlü edebiyatçılarından olan Tomris ve Turgut Uyar’ın bu evliliği oldukça fırtınalı geçti. Bu durum ikisinin de sanatçı olmasından kaynaklanıyordu. Turgut Uyar 1985 yılında vefat edinceye kadar evlilikleri devam etti.

Tomris Uyar, Türk edebiyatı için vermiş olduğu öyküleri ve şiirlere sebep aşkları, dostluklarıyla 62 yıl geçirdikten sonra vefat etti. Uyar 2003 yılında yakalandığı yemek borusu kanserinden dolayı henüz 62 yaşında iken 4 Temmuz 2003’te ardında nice güzellikler bırakarak vefat etti.

TOMRİS UYAR ESERLERİ

İpek ve Bakır (1971)

Ödeşmeler (1973)

Dizboyu Papatyalar (1975)

Gündökümü 1975 (1976)

Yürekte Bukağı (Okar, 1979) - Sait Faik Hikâye Armağanı

Yaz Düşleri/Düş Kışları (1981)

Sesler, Yüzler, Sokaklar (1981)

Gecegezen Kızlar (1983)

Büyük Saat ( 1984)

Rus Ruleti- Dön Geri Bak (1985)

Günlerin Tortusu 1980 - 1984, günce (1985)

Yaza Yolculuk (1986) - Sait Faik Hikâye Armağanı

Babayasaları, Anasözleri (1989)

Yazılı Günler 1985 - 1988, günce (1989)

Sekizinci Günah (1990)

Otuzların Kadını (1992)

İki Yaka İki Uç (Gendaş, 1992)

Tanışma Günleri, Anları, günce (1995)

Aramızdaki Şey (1997)

İstanbul'da Zaman (2000)

Gündökümü I - II (2003)