Türk İşaret Dili'nin kısaltılmış hali TİD olarak kabul edilmektedir. TİD ise Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki işitme ve konuşma engellilerin kullanmış olduğu bir dildir. Net bir başlangıç tarihi bilinmemek ile birlikte Türk İşaret Dili hakkında ilk bilgiler 9. Yüzyıla kadar gitmektedir. Bir başka yandan da Türk İşaret Dili bayramı ilk defa resmi bir biçimde 2007 tarihinde kutlanmaya başlamıştır.
Dünyada da 1880 tarihinde, Milano Kongresinde işaret dili ile eğitimden vazgeçilmiş ve sözel eğitim sistemine geçilmiştir. Ancak 1960’lı yıllardan itibaren işaret dilinin öğretimi dünya genelinde bir kez daha yaygınlaşmaya başlamıştır.
TÜRK İŞARET DİLİ NEDİR?
Fatih Sultan Mehmet devrinde sarayda ilk kez dilsiz kimseler görev almıştır. Kanuni Sultan Süleyman dönemi içerisinde de saray görevlilerinin işaret dili bilmesi zorunlu olmuştur. 17. Yüzyıl devrine gelindiğinde işaret dili ile anlaşan sayısı 60 civarında olan dilsiz, saray içerisinde görevde bulunuyordu. 1889 tarihinde Osmanlı Devleti'nde ilk kez saray dışında bulunan işitme engellilerin eğitimi maksatlı Dilsizler Mektebi kurulmuş, hem işaret dili ile hem de sözel olarak eğitim modeline geçilmiştir.
1923 tarihinde İzmir’de engelli vatandaşlar için okul açılmış ve sözel eğitim kendilerine verilmiştir. 1944 senesinde Süleyman Gök’ün girişimi ile Sağır Dilsiz ve Körler Okulu açılmış, 1953 senesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilmiştir. Bu tarihin ardından da işitme engellileri konuşturmaya dönük çalışmalar arttırırken Türk İşaret Dili'nin kullanımından vazgeçilmiş ve sözel eğitim yaygınlaştırılmıştır. 1984 senesinde TRT televizyonda İşitme Özürlüler Haber Bülteni'ni Türk İşaret Dili ile ekranlara taşımıştır.
TÜRK İŞARET DİLİ İLK KEZ NE ZAMAN KUTLANDI?
Türkiye'de ilk defa Türk Dil Kurumu'nun 2007 tarihinde düzenlemiş olduğu 'Birinci Türk İşaret Dili Çalıştayı" ile 7 Haziran tarihinin Türk İşaret Dili Bayramı olarak ilan edildi.
İŞARET DİLİ SÖZLÜĞÜ
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullarda bulunan Türk işaret dili sözlüğü ihtiyacını karşılama isteği ile hazırlanan Türk İşaret Dili Sözlüğü, 1986 kelime ile birlikte deyim barındırmaktadır. Sözcüklerin anlam karşılıkları değil kavramların işaret dilinde bulunan karşılıklarının verilmiş olduğu sözlükte ellerin ve parmakların aldığı biçimler ve hareketlerin yönü ifade edilerek işaret dili öğretiminde kolaylık sağlanması istenmektedir. Her sözcük için resim ve el biçimi de ilaveten verilmektedir. Hem basılı hem de ağ ortamı içerisinde kullanıcıların hizmetine açılan sözlük, kullanıcıların eleştiri ve ihtiyaçları neticesinde ağ ortamında sürümünü yenileyecektir.