Toplu Pina Ölümleri Marmara'ya da Geldi
Türkiye Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof.Dr. Bayram Öztürk, Akdeniz’e özgü, kısmen Ege ve Marmara Denizi’nde yaşamını sürdüren bir yumuşakça cinsi pinaların bir parazitin yanında çok fazla avlanma, kirlilik ve doğal habitatının tahrip edilmesi sebebiyle her gün yok olduğunun altını çizdi.
Hem İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi hem de TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, Akdeniz bölgesi ile Ege bölgesinden sonra Marmara Denizi’nde pinaların ölmeye başladığını dile getirdi. Prof.Dr. Öztürk şu ifadeleri kullandı:
“Pinalar, bütün Akdeniz’de ölüyor. İspanya, Fransa, İtalya, Yunanistan’ın ardından Türkiye’de de pinalar ölmeye başladı. Akdeniz, Ege ve son olarak Marmara’da bunu tespit ettik. Marmara’da Erdek’te yaptığımız dalışlarda 100’ün üzerinde pina saymıştık, 8 tane kalmıştı. Dolayısıyla yüzde 90’lık bir toplu ölüm görüyoruz. Gökçeada’da da durum aynı. Bu yaz orada yaptığımız araştırma ve dalışlarda yüzde 80 oranında pina ölümü gördük. Pinaların ölüm nedeni; bir tür parazit; Pina paraziti. Ancak, kirlenme de bunda etken. Marmara Denizi. Ege başta olmak üzere ölümler giderek artıyor.”
Prof.Dr. Öztürk, pina ölümlerine ilişkin muhakkak izleme projesi oluşturulması gerektiğini, bunun için çalışma yaptıklarını belirtti. Öztürk, pinaların endemik hayvanlar olduğunu belirterek şu açıklamaları yaptı:
“Endemik canlılar; sadece belirli bölgede yaşayan/yetişen, dünyanın başka yerinde yaşama/yetişme ihtimali olmayan, yöreye özgü türlerdir. Pinalar da, Akdeniz, Ege ve Marmara’ya özgü canlılardır, bu nedenle endemik koruma altında türlerdir. Üçüncüsü; pina içinde ve dışınca onlarca canlı yaşıyor. Yani birçok türe ev sahipliği yapıyor. Habitat niteliği taşıyor. Bunun ötesinde pinalar eko sistemde önemli. Çünkü suda süzme, filtrasyon görevi görüyorlar. 40 seneye kadar yaşayabiliyor ve 80 santim kadar olabiliyorlar. Dolayısıyla korunması gereken tür bunlar. Bunun için çaba sarf etmemiz gerekiyor. Bunların izlenmesi lazım. Mesela Marmara’da pinalar nerede ölüyor nerelerde ölmüyor. Ölmeyen yer var mı? Ege Denizi’nde, Akdeniz’de nerelerde ölüyor, hangi derinliklerde ölmüyor. Bütün bunların izlenmesi lazım. İzleme, ölçüm, araştırma yapmadan yorum yapmak sadece spekülasyondur ve bu bilimin işi değildir.”
ÖLÜMLER ARTTI
Avrupa Birliği’nin (AB) muhafaza edilen türler listesinde olan, Latince adı ‘Pinna nobilis’ olan, uzun yaşam süresi olan ve üreme çağına gelmesi seneler alan bu yumuşakça cinisinde, son dört senede büyük artış görüldü. Prof.Dr. Bayram Öztürk ile beraber Erdek Plajı bölgesinde dalan Erdek Dalış Kulübü eğitmeni Osman Benli de pina kayıplarının Çanakkale Boğazı’ndan sonra Erdek'te görüldüğünü belirtirken, “100 metrekarelik dalış bölgemizde 1 Kasım’da 135 pina saydık. 1 ay sonra sadece 10’unun kaldığını belirledik. Burada toplu pina ölümleri var” şeklinde konuştu.
Bodrum'da dalış merkezi işletmecisi ve eğitmeni Kenan Doğan da son üç senede pinaları göremediklerini, bu durumun Akdeniz’de yaygınlaşan bir virüsün ya da bakterinin sebep olduğunu duyduklarını anlatırken şu ifadeleri kullandı:
“Daha önce 10-30 metre derinliklerde sık karşılaştığımız su altına renk katan ayrıca su altında deniz suyunu süzerek denizin temizliğine önemli katkı sağlayan pinalar artık yok. Deniz çayırları arasında boş pina kabuklarına rastlıyoruz. Bunlar da denizin getirdiği tahribatla yok olmak üzereler. Artık canlı değiller. İnşallah ilerleyen tarihlerde onları tekrar görmeyi umut ediyoruz. Başımız sağ olsun; su altına renk katan pinamız artık Bodrum kıyılarında yok. Sadece Bodrum kıyıları değil. Aldığımız haberlere göre Akdeniz, Ege’nin hiçbir yerinde artık pina yok. Yapabileceğimiz ne var bilemiyorum. Eğer yababileceğimiz bir şey varsa yapmak isteriz.”