Tartışmaların merkezinde kaldı! Lozan Anlaşması nedir, faydalı mı, zararlı mı? Türkiye neden imzaladı? Londra Antlaşmasının kısa özeti!

Türkiye için büyük bir adım olan Lozan Antlaşması, Sevr Antlaşmasının tamamlanmasında büyük rol oynamıştır. Bunun üzerine Mustafa Kemal Atatürk, 'Bu antlaşma, Türk ulusuna karşı yüzyıllardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması ile tamamlandığı sanılmış büyük bir yok etme girişiminin yıkılışını bildirir bir belgedir.' ifadelerini kullanarak bu antlaşmanın önemini her defasında belirtti. Bununla beraber Lozan Antlaşması, son dönemlerde internet arama motorunda sıklıkla aratılmaya başlandı. İşte, Lozan Antlaşması'na dair merak edilen tüm detaylar haberimizde yer almaktadır.

Lozan Antlaşması

Lozan Antlaşması ya da Lozan Barış Antlaşması ile bilinen bu tarihi antlaşma, TBMM temsilcileri ve İngiltere, Fransa, SSCB, Japonya, Bulgaristan, İtalya, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan, Belçika ve Portekiz arasında imzalanmıştır. Birinci Dünya Savaşı'nın son antlaşması Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığıyla beraber 14 Temmuz 1923 asıl tarihidir.

İsviçre'nin Lozan şehrinde imzalanan bu antlaşmada TBMM'ni İsmet Paşa önderliğinde, Sağlık Bakanı Rıza Nur ve eski İktisat Bakanı Hasan Bey temsil etmiştir. 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması’nı Türkiye adına İsmet Paşa imzalamıştır.

Lozan Antlaşması maddeleri

- Türkiye – Suriye Sınırı: 1921 yılında Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması’nda çizilen sınırlar kabul edilmiştir. (1939’da Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmasıyla bugünkü şeklini almıştır.)

- Türkiye – Irak Sınırı: Musul ve Kerkük sorunu sebebiyle çözülememiştir. (1926 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile Musul; İngiltere mandası altındaki Irak’a bırakılmıştır.)

- Türkiye – SSCB Sınırı: 1921 yılında imzalanan Moskova ve Kars Antlaşmalarında çizilen sınırlar kabul edilmiştir.

- Türkiye – İran Sınırı: 1639 yılında imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması ile belirlenen sınır aynı kalmıştır.

- Türkiye – Yunanistan Sınırı: Meriç Nehri iki ülke arasında sınır kabul edilmiştir. Yunanistan’dan savaş tazminatı olarak Karaağaç alınmıştır.

- Türkiye – Bulgaristan Sınırı: 1913 İstanbul Antlaşması ve Bulgaristan’ın 1. Dünya Savaşı sonrası imzaladığı Nöyyi Antlaşması’na uygun olarak kalmıştır.

- Adalar: Bozcada, Gökçeada ve Tavşan Adaları Türkiye’ye, On İki Ada, Meis ve Rodos İtalya’ya, Kıbrıs İngiltere’ye, geri kalan adalar ise Yunanistan’a bırakılmıştır.

- Tüm kapitülasyonlar kaldırılmıştır.

- Boğazların yönetimi Milletler Cemiyeti’nin garantisi altında başkanlığı Türkiye’ye bırakılan uluslararası bir komisyona bırakılmıştır. (Türkiye, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile boğazlar üzerindeki tüm denetimi sağlamıştır.)

- Türkiye’deki tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edilmiştir.

- Gümülcine ve Selanik’teki Türkler ve İstanbul, Bozcaada ve Gökçeada’daki Rumlar hariç olmak kaydıyla Rumlar ile Türkler mübadele edilecektir.

- 1. Dünya Savaşı’nın galiplerine herhangi bir tazminat ödenmeyecektir.

- Osmanlı Devleti’nin almış olduğu dış borçlar, imparatorluktan ayrılan devletlerin gelirlerine ve büyüklüklerine oranla pay edilecektir.

- 1881 yılında Kurulan Duyun-i Umumiye kaldırılacaktır.

- Türkiye’de bulunan yabancı okullar, Milli Eğitim’in esaslarına göre eğitim vermeye devam edeceklerdir.

- Fener Rum Patrikhanesi, İstanbul’da kalmıştır.

Lozan Antlaşması sonuçları

-Kurulan yeni Türk devleti, İtilaf Devletleri tarafından tanındı

- Sevr Antlaşması'nın şartları ortadan kaldırıldı

- Kurtuluş Savaşı'nda kazanılan askeri zaferler ve siyasi başarılar taçlandı

- Misak-ı Milli kararları büyük oranda değiştirildi.

Lozan Antlaşması'nın önemi

İsmet Paşa önderliğinde imzalanan bu antlaşma, içeride ve dışarıda bağımsız yeni bir Türk devleti kurulduğunun, tüm dünya tarafından da bu durumun onaylandığı göstermektedir.

Lozan Antlaşması bitiyor mu, 100 yıllık mı?

24 Temmuz 1923 yılında imzalanan Lozan Antlaşması, TBMM temsilcileriyle beraber 10 ülkenin temsilcilerin yer aldığı İsviçre'nin Lozan kentinde imzalandı. Ortalıkta dolanan bilgilere göre Lozan Antlaşması'nın 100 yıllık olduğu kulaktan kulağa dolanırken Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Sevtap Demirci konu hakkında şu açıklamada bulundu.

"Hem Türkiye'de hem İngiliz arşivlerinde benim neredeyse görmediğim belge kalmadı. Bu belgelerin hiç birisinde bu antlaşma 100 yıl sonra sona erecektir veya bir bitiş tarihi vardır diye bir şey yok." ifadelerini kullandı.