Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2020 yılında başlatılan bu sistem, tek kullanımlık içecek ambalajlarının geri dönüştürülerek ekonomiye kazandırılmasını amaçlıyor.
Uygulamanın Başarısı ve Yaygınlaştırılması
2022 yılında Kızılcahamam'da başlatılan pilot uygulama kapsamında ilçenin altı farklı noktasına depozito iade makineleri yerleştirildi. Yerli mühendisler tarafından geliştirilen yazılım sayesinde bu makineler, ambalaj atıklarının barkodlarını okuyor ve atıkları cam şişe, pet ve alüminyum olarak sınıflandırıyor. Makinelere atılan her ambalaj karşılığında kullanıcıya fiş veriliyor ve bu fişler belirli marketlerde harcanabiliyor.
Toplumda Yarattığı Etki
Depozito Yönetim Sistemi, hem çevre temizliği hem de ekonomik fayda sağlaması nedeniyle yoğun ilgi görüyor. Sistem sayesinde sokaklar cam şişe, pet ve alüminyum ambalaj atıklarından büyük oranda temizlenmiş durumda. Ayrıca, bu atıkları toplayan vatandaşlar ek gelir elde ederken, ilçe esnafının da ekonomisi canlanıyor.
Örnek Vakalar:
- Ali Güneysu: Haftada 40 ambalaj toplayarak kazandığı fişlerle bahçesindeki kedilere mama alıyor.
- Öznur Aksoy: Biriktirdiği su şişeleri ve eşi tarafından getirilen şişeleri makinelere atarak aylık 500 liralık fiş topluyor ve market alışverişlerinde kullanıyor.
Sistem Nasıl İşliyor?
Toplanan ambalaj atıkları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisanslı geri dönüşüm firmalarına gönderiliyor. Bu firmalar atıkları geri dönüştürerek ekonomiye geri kazandırıyor. Ambalaj atıklarını makinelere atan vatandaşlar, her şişe başına 25 kuruş alıyor. Bu tutar, bakanlık tarafından geliştirilen e-cüzdan hesabına yatırılıyor ve belirli marketlerde kullanılabiliyor.
Gelecek Planları
Depozito Yönetim Sistemi, 2025 yılında Türkiye genelinde devreye girecek. Birçok noktaya depozito iade makineleri yerleştirilecek ve sistemin yaygınlaştırılması planlanıyor. Vatandaşlar, ambalaj atıklarını geri vererek ödediği depozito bedelini geri alabilecek. Bu uygulama, hem çevre kirliliğinin önlenmesi hem de ekonomik katkı sağlanması açısından büyük önem taşıyor.