Rusya-Ukrayna savaşı dünya dengesini bozdu: Birçok yatırımcıyı Türkiye'ye yöneltti
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, birçok alanda olduğu gibi ekonomiyide sarstı. Saldırıların başladığı ilk günden bu yana Rusya'ya yönelik yaptırımlar katlanarak artarken, Rus iş insanları da yaptırımların hedefi oldu. Başta ABD, İngiltere ve AB ülkeleri onlarca Rus oligarkı yaptırım listesine alırken, iş insanları da yatırımlarını başka ülkelere yöneltmek durumunda kaldı. Türkiye de gerek konumu gerekse de nüfusu dolayısıyla adeta cazibe merkezi oldu.
Rusya'nın Ukrayna'da karşı başlattığı savaş dünyada birçok dengeyi alt üst etti. Savaşın İlk gününden beri Batı'nın ekonomik yaptırımlarına kalan Rusya, ekonomik anlamda dünya tarafından görünmez hale geldi. Rusya'ya yapılan yaptırımlar bununla da sınırlı kalmadı ve iş adamları da başta ABD, İngiltere ve AB olmak üzere Rus oligarkları yaptırım listesine alırken, kimisinin servetine de el konuldu. Durum böyleyken Türkiye yeni rota haline geldi. Hem Rusya’yı terk eden ABD ve Avrupalı yatırımcılar hem de Batı'nın dışladığı Rus zenginler Türkiye’de yatırım için kolları sıvadı.
Dengelerin değişmesinin ardından gıdadan enerjiye, sağlıktan finansa kadar birçok alanda Rusya'da yatırımı olan devler bu ülkeden çıktı. Hem ülkeden çıkan sermaye hem de Avrupa ve ABD'de dışlanan, mallarına el konulan Rus zenginleri de güvenli liman olarak Türkiye'yi yeni yatırım üssü olarak belirledi. Türkiye Gazetesi'nde yer alan habere göre geçtiğimiz hafta Antalya'da yapılan diplomasi forumu ile uluslararası siyasetin de merkezi hâline gelen Türkiye'ye yatırım kararları da hızla faaliyete geçmeye başladı.
Türkiye'ye yatırım yapacaklar
Antalya'da Türk iş adamlarıyla bir araya gelip Türkiye'ye yatırımlarda bulunacağını dile getiren ABD Ticaret Odası yöneticileri, dün akşam Türk iş dünyasını temsilen görüştükleri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) yönetimi ile iş birliği anlaşması imzaladı. ABD'lilerle yeni anlaşmaların da an meselesi olduğu açıklanıyor. Türkiye'de bu anlaşmalar yapılırken, Uluslararası Gayrimenkul Fuarı'nda Almanya, Hollanda, Slovakya ve ABD'liler başta olmak üzere dev gruplar Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'a Türkiye'de yatırım düşücelerini dile getirdiler. Bakan Nebati yatırımcıları gayrimenkul başta olmak üzere ulaşım, enerji, sağlık, lojistik, veri merkezi, sanayi, yurt gibi alanlarda yatırıma davet etti. Rus iş dünyasının yatırımı, Türkiye'de yabancıya satılan her 10 konuttan 1'ini almalarıyla kendini gösterdi. Rus zenginlerin servetlerini 'yasaklardan' kurtardıkça, Türkiye'de ticaret ve üretimde yatırımını hızlandıracağı söyleniyor.
Uçuşlar durdu
Rusya'nın en büyük havalimanı Şeremetyevo, bazı terminallerini geçici olarak kapattığını ve yeni yatırım projelerini durdurduğunu duyurdu. Havalimanındaki üçüncü pisti de kapatıldı. Batılı ülkelerin Rus uçaklarına el koyması riski nedeniyle ülkede bazı havayolu ve tur şirketleri de uçuşlarını askıya almıştı.
500 milyar dolarlık dev yatırım daveti
Son dönemin yükselen yıldızı Türkiye, Fransa'nın Cannes şehrinde düzenlenen Uluslararası Gayrimenkul Fuarı'nda (MIPIM) yabancı yatırımcıların ilgi odağı oldu. İki yıllık pandemi arasından sonra gerçekleştirilen MIPIM'de Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yabancı yatırımcılarla bir araya geldi. Türkiye'deki fırsatların anlatıldığı programda iki bakan, yabancıları gayrimenkul başta olmak üzere; ulaşım, enerji, sağlık, lojistik, veri merkezi, sanayi, yurt gibi alanlarda yatırıma çağırdı. Bakan Nebati ve Bakan Kurum, GYODER tarafından düzenlenen 'Uluslararası Yatırımcı Kahvaltısı' programına katıldı ve Türkiye'nin potansiyelini anlattı. Almanya, Hollanda, Slovakya ve ABD'li yatırımcıların başta olduğu birçok fon yöneticisi ve gayrimenkul profesyoneline Türkiye'deki fırsatları anlatan Bakan Nebati, her zorda kolaylık bulunduğunu, her zorluğun yeni fırsatları beraberinde getireceğini ifade ettiği konuşmasında “İstanbul'u merkeze aldığınızda 1,3 milyar insana üç dört saatte ulaşabilirsiniz. Türkiye bölgesel bir cazibe merkezi olma yolunda. Avrupa'nın, Rusya'nın, Orta Doğu ve Afrika’nın farklı taleplerini karşılayabilecek ender ülkelerdeniz. Biz bunu dedik ve 2021’de, pandemi şartlarında bunu her alanda üretim ve hızlı tedarik ile kanıtladık. Türkiye'nin konumu ile krizlerden büyük bir avantaj silsilesiyle ayrıldığını biliyoruz. Türkiye ister gayrimenkul isterse alternatif alanlar içinde birinci sırada. Türkiye sermayeye önem verir. Çünkü serbest piyasa öncülüğünü içselleştirmiş ve değişmez kural olarak görür. Ülkemize yatırım yapmanız hâlinde canınız da malınız da güven altındadır' açıklamasında bulundu.
Destek devam edecek
İstanbul Finans Merkezinin önemini anlatan ve gayrimenkul sektörünü desteklemeye devam edeceklerini söyleyen Nebati “Doğrudan yabancı yatırım girişinin yüzde 38,7’si gayrimenkul sektöründen kaynaklanır” dedi. Yabancıları yatırıma davet ederken her türlü kolaylığın sağlanacağını ifade eden Nebati, daha sonra İstanbul Çadırı açışını yaptı ve Türkiye’nin tüm fonların gözünü çevirdiği ender ülkeler arasında yer aldığını vurguladı. Nebati, Cannes’ın ardından Londra’ya geçerek ‘Birleşik Krallık-Türkiye Yeşil Finansman Konferansı’na katılacak. Burada da yabancı yatırımcılara Türkiye'yi anlatacak, onları yatırıma davet edecek. Bakan Nebati, geçtiğimiz ay Londra’da finans kuruluşlarıyla bir araya gelmişti. Bakan Kurum ise bundan böyle iklim dostu projelerin ön plana çıkacağını söyledi.
ABD'li firmalardan ticaret çıkarması
Rusya, Ukrayna'ya karşı askeri hareket düzenleyince, dünya devleri de Türkiye'ye ticari düzenleme başlattı. Türkiye'de 50 milyar dolarlık yatırımı olan ABD'li iş adamları, yatırım için Türkiye'ye geldi ve ilk iş birliği anlaşmasını imzaladı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Hisarcıklıoğlu'nun davetiyle Türkiye'ye gelen ABD Ticaret Odası Kıdemli Başkan Yardımcısı Myron Brilliant'ın Ankara temasları kapsamında TOBB-ABD Ticaret Odası Mutabakat Zaptı imzalandı. Törene Hisarcıklıoğlu ve Brilliant'ın yanı sıra ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffrey Flake ile Ticaret Bakan Yırdımcısı Mustafa Tuzcu da katıldı. Burada konuşan Hisarcıklıoğlu “Türkiye-ABD ticaretini iki müttefik ülkeye yakışır seviyeye çıkarmalıyız. Tekrar vurgulamak istiyorum. Türk ve ABD iş dünyası 100 milyar dolarlık ticaret hedefini başarabilecektir. Bu hedefin gerçekçi olduğuna inanıyoruz. Ülkemiz, konumu ve insan kaynağı itibarıyla çevre ülkeler için de cazip bir üretim merkezidir. Bu noktada, ABD'li yatırımcıları Türkiye'yi bir yatırım ve ticaret üssü olarak değerlendirmeye davet ediyorum. İlişkilerimiz gelişerek büyümeli. Amerikan firmalarının lojistik operasyonları da ucuzlayacak' dedi ve hemen akabinde Myron Brilliant da 'Türkiye'nin doğru ekonomi politikaları oluşturması, dijital ve fiziksel altyapısını iyileştirmeye devam etmesi hâlinde ABD'li şirketlerin buradaki mevcudiyetini genişletme ve yatırımlarını derinleştirme imkânı var. Sağlık, enerji, dijital sağlık, bilişim ve iletişim teknolojileri önemli yatırım alanları olabilir. Biz aynı zamanda Türk şirketlerinin ABD'ye daha fazla gelmesini istiyoruz. Müteahhitlik ve inşaat, onların gelebileceği alanlardan birisi olabilir' şeklinde açıklamalarda bulundu.