Rüçhan hakkı şirketlerde yaşanan hissedar değişimiyle alakalı bir konudur. Bu konuyu merak eden kişiler internet üzerinden konunun detaylarını öğrenmeye çalışıyor. Rüçhan hakkı ile alakalı her şey haberimizde...
Rüçhan hakkı ne demektir?
Rüçhan hakkı şirketlerin eski hissedarlarının yeni hisselerden veyahut paylardan öncelikli şekilde hak kazanması anlamına gelir. Kısaca hukuk sisteminde üstünlük tanınması olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak bedelli sermaye olarak bilinmektedir. Bir pay sahibi var olan paylarından hariç yeni çıkan paylardan da yararlanabilme hakkına sahiptir. Bu özlük haklarını kullanmak istemedikleri taktirde bu hakkı borsalarda satabilirler. Rüçhan hakkının bir de kullanım hakkı bulunmaktadır. Bu hakkın minimum 15 maksimum 60 gün içerisinde kullanılma zorunluluğu vardır.
Nasıl kullanılır, kullanılmazsa ne olur?
Rüçhan hakkında şirket anaparasının büyümesi gerektiği noktalarda hissedarlarında büyüyen hisselerden pay alma haklarının artmasına neden olur. Bu haktan yararlanmanın yolu eski payların şirkete ibraz edilmesiyle olabilmektedir. Rüçhan hakkı sınırlandırılmış bir şekilde kullanılmaktadır. Rüçhan hakkı sayesinde firmalar ek para kaynağı da oluşturmuş olurlar.
Rüçhan hakkının kullanım süresinin 15 ile 60 gün arasında olduğunu söylemiştik. Bunun nedeni ise bazı yatırımcılar bu o-konuda ana para büyümesine giremediklerinden dolayı zarara uğramalarıdır. Aynı zamanda beklenti haricinde ana para büyümesine katılma zorunluluğu mevcuttur. Bundan ötürü hisse senetleri otonom şekilde alınırken rüçhan hakkı kullanımı bu zaman içinde alınıp satılarak yapılmaktadır. Rüçhan hakkı kullanım dönemleri firmalar tarafından bildirilir. Firmalar bu paylaştıkları bildiriler ışığında rüçhan hakkının kullanım günlerini açıklarlar.
Bu konuda bir de rüçhan hakkı pazar seneti durumu oluşmaktadır. Borsalarda listelenmiş payları olan şirketler ana para büyümesini gerçekleştirmek adına bildirdikleri rüçhan hakkı kullanım zamanı içinde belirttikleri pay senetleri için yeni hisse alım-satım senetlerinin alınması ver satılması için işleme açılan borsada rüçhan hakkı senet pazarı tabiri kullanılmaktadır. Lot kelimesi rüçhan hakkı pazar senetinde kullanılan bir tabir olarak karşımıza çıkmaktadır. Buradaki lot açıkça anlaşılacağı üzere 1 lot 1 pay ve 1 TL'ye eşit şekilde kupon olarak verilir.
Şirket eğer bir ticari işletmesi adına tescilli başvuruda bulunmuşlarsa, bu başvurudan tam 180 gün sonra yine aynı firma adına tescil isteği oluşturan kişi/kişiler rüçhan hakkı kazanırlar. Bu sayede rüçhan hakkına sahip olan kişilerin başka ülkelerde aynı damgayla tescil yapmalarının da önüne geçilmiş olunur. Eğer şirketin verdiği bu 180 gün çerisinde bu hak kullanılmaz ise hak düşmüş olur ve geçerliliğini yitirir. Bu düşme gerçekleşmemesi adına bu hakka sahip olanların bu sürede kullanmaları kendi adlarına faydalı olacaktır.