Kırmızı kan hücreleri, vücut içinde oksijen ve karbon dioksit taşıyan kan parçasıdır. Kırmızı kan hücreleri, kendi yapısının bir parçası olarak demir içerir ve hemoglobin oluşur. Eritrosit de denen kan hücrelerini sayısını ifade eden RBC ile ilgili bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik... RBC nedir? RBC yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?
RBC yüksekliği genelde hücre ve dokulara yeterince oksijen gitmediğinde, bu durumu telafi etmek için kırmızı kan hücresi üretilmesiyle ortaya çıkar. Tam kan sayımı testindeki değerlerden biri olan RBC nedir? RBC yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?
RBC NEDİR?
RBC (Eritrosit) bir kan hücresidir. Kan testinde RBC olarak tanımlanır ve kırmızı kan hücresi (alyuvar) sayısı anlamına gelmektedir. Eritrositler kanda en fazla sayıda bulunan hücrelerdir. Görevleri dokularla akciğerler arasında oksijen ve karbondioksit transportunu sağlamaktır. Geleneksel olarak sonuçlar, milyon/µL birimi kullanılarak rapor edilse de, önerilen uluslararası standart birimi x 1012/L'dir.
Aslında kırmızı kan hücreleriniz toplam sayısıdır, Rbc testi ise doktorunuzun kaç tane kırmızı kan hücreniz (RBC) olduğunu bulmak için kullandığı bir kan testidir. Aynı zamanda eritrosit sayısı olarak da bilinir.
RBC DÜŞÜKLÜĞÜ VE YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Eritrosit sayısının yükseldiği durumlar:
Primer polisitemi (polisitemia rubra vera), sekonder polisitemiler (akciğer veya kalp hastalıklarına bağlı hipoksemi, renal kist, serebellum hemanjioblastoması, feokromasitoma, hepatoma, nefroblastoma gibi uygunsuz eritropoetin salınımına neden olan hastalıklar), fazla sigara içimi, yüksek rakımlı yerlerde yaşama, ağır egzersiz, hemokonsantrasyon, (dehidratasyon, yanıklar, aşırı kusma, intestinal obstrüksiyon).
Eritrosit sayısının azaldığı bazı durumlar:
Eritrosit üretiminde azalmaya yol açan anemiler (demir eksikliği anemisi, kemik iliği hipoplazisi, aplazisi, pansitopeni, radyoterapi,kemoterapi), kan kaybı, intravasküler hemoliz, hamilelik (hemodilüsyona bağlı), soğuk aglütininlerin varlığında eritrosit sayısı yanlış olarak düşük bulunabilir.
RBC sayısı çok yüksek veya çok düşükse belirtiler ve komplikasyonlar yaşayabilirsiniz.
RBC DÜŞÜKLÜĞÜNDE BELİRTİLER
Düşük RBC sayınız varsa belirtiler şunları içerebilir:
– Yorgunluk
– Nefes darlığı
– Baş dönmesi, güçsüzlük veya başınızı çarpmak, özellikle pozisyonunuzu hızla değiştirdiğinizde
– Artan kalp atış hızı
– Baş ağrısı
– Soluk cilt
RBC DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?
– İlaçlar
– Genetik durumlar
– Kanama
– Tıbbi durumlar (Romatizmal eklem iltihabı, kanser, HIV/AIDS gibi)
– Kemoterapi ve radyoterapi tedavileri
RBC YÜKSEKLİĞİNDE BELİRTİLER
Yüksek RBC sayınız varsa belirtiler şunları içerebilir:
– Bulanık görme
– Göğüs ağrısı
– Baş ağrısı
– Kaşıntı (Özellikle duş veya banyodan sonra kaşıntı)
– Kas ağrısı
– Baş dönmesi
– Yüksek tansiyon
– Kulak çınlaması
- Nefes darlığı
- Eklem ağrısı
- Ellerin içinde veya ayakların altında hassasiyet
- Uyku bozukluğu
Bu belirtilerle karşılaşırsanız, doktorunuz bir RBC tahlili
isteyebilir.
RBC YÜKSEKLİĞİ NEDEN OLUR?
RBC yüksekliği genelde hücre ve dokulara yeterince oksijen gitmediğinde, bu durumu telafi etmek için kırmızı kan hücresi üretilmesiyle ortaya çıkar. RBC yüksekliğinin nedenleri şunlardır:
– Sigara içmek
– Kalp rahatsızlığı (konjenital kalp hastalığı)
– Akciğer rahatsızlığı (pulmoner fibrozis)
– Vücudun susuz kalması (örneğin ishal sonucu)
– Böbrek kanseri
– Kanda düşük oksijen seviyesi
– Yüksek rakımlı bir yere gitmek
– Uyku apnesi
– Karbonmonoksit zehirlenmesi
RBC TESTİ YAPTIRMAK RİSKLİ Mİ?
Herhangi bir kan testinde olduğu gibi, ponksiyon yerinde kanama, morarma veya enfeksiyon riski vardır. İğne kolunuza girdiğinde ufak bir ağrı veya keskin bir acı hissi duyabilirsiniz.
RBC sayısı normalden düşükse bunun nedenleri aşağıdakiler olabilir:
- Anemi
- Kemik iliği yetmezliği
- Kronik böbrek hastalarında aneminin ana nedeni olan eritropoietin eksikliği
- Hemoliz veya RBC yıkımı, kan nakli ve kan damar hasarına bağlı
- İç veya dış kanama
- Lösemi
- Yetersiz beslenme
- Multipl miyelom, kemik iliğindeki plazma hücrelerinin bir kanseri
- Demir, bakır, folat ve B-6 vitamini ve B-12 eksiklikleri de dahil olmak üzere beslenme yetersizlikleri
- Gebelik
- Tiroid rahatsızlıkları
Bazı ilaçlar, genellikle RBC değerinizi azaltabilir, bunlar özellikle aşağıdaki ilaçlardır:
Kemoterapi ilaçları
- Bakteriyel enfeksiyonları tedavi eden kloramfenikol
- Düzensiz kalp atışlarını tedavi edebilen kuinidin
- Geleneksel olarak epilepsi ve kas spazmlarını tedavi etmek için kullanılan hidantoinler