Osmanlı zamanında kullanılan uzun ve zor kelimeler şimdilerde merak konusu haline geldi. Özellikle de çok yabancı olmadığımız ‘karantina’ kelimesinin dikkat çektiğini belirtmek gerek. Şöyle ki Osmanlı’da Usul-ı Tahaffuz ne demek merak edenlere ‘karantina’ kelimesi eşlik eder. Bu durum:
- Osmanlı zamanında yaşanılan sağlık sorunlarına karşı ele alınmıştır.
- Salgın hastalıklardan dolayı usul-ı tahaffuz esaslarına başvurulmuştur.
Coronavirüs salgınından kaynaklı olarak yaygın bir şekilde ele alınan karantinanın tarihi Osmanlı'ya dayanıyor demek yanlış olmaz. Karantina, belirli bir süre kadar temastan uzakta kalmak demek. Yakınlaşmanın olmaması ve bulaştırmanın önüne geçmek adına ele alınır.
Osmanlıya Karantina Uygulandı Mı?
Osmanlı’da Usul-ı Tahaffuz ne demek sorusuna karşı karantina açıklamaları boy gösterecektir. Ve bu durumun tarihte birkaç kere yaşandığını belirtmek gerek. Örneğin Avusturya’nın Osmanlıya karşı böyle bir uygulaması mevcut durumda.
Osmanlı ile Avusturya arasında ki ilişkiler Pasarofça Antlaşması ile bir hayli iyi duruma geldi. Hatta bunun üzerine ticari ilişkiler artış göstermeye başladı. Ancak ticari ilişkilere ket vuran bir durum yaşandı. Doğuda başlayan veba salgını büyük bir tehdit unsuru haline geldi. Bu duruma karşı:
- Avusturya Osmanlı’dan gelen tüccarlara dair karantinaya yer verdi.
- Yolcular için de ayrı karantina kuralları ele alındı.
- Mallara karşı da yine karantina tedbirleri boy gösterdi.
Salgından korkan ülke karantina tedbirlerini açıkça duyurdu. Ticari münasebet uzunca bir süre karantina ilkelerine göre sürdürüldü.
Tarihte İlk Karantina Uygulaması
Osmanlı’da Usul-ı Tahaffuz ne demek öğrenen vatandaşlar akabinde karantina uygulamalarına göz atabilir. Günümüzde de ele alınan uygulamaların, tarihte bir hayli yoğun olması dikkatlerden kaçmıyor. Örneğin ilk önce nerede uygulandığını merak edenlere:
- 1377 yılının sergilenmesi dikkatlerden kaçmıyor.
- Venedik ile Dubrovnik tarafından karantina tedbirlerine yer verilmiştir.
Karantina yeri olarak Santa Maria tercih edilmiştir. Burada yer alan Nazaret Adası’nda karar kılınmıştır. Yine salgın bir hastalıktan kaynaklı olarak adada karantina tedbirleri boy göstermiştir. Takiben farklı ülkelerin de salgına karşı bu tarz tedbirler aldığı biliniyor.
Osmanlı’da Diğer Karantina Olayları
- yüzyıla gelindiği zaman yine salgından kaynaklı yeni tedbirlerin uygulandığını görüyoruz. Bu sefer daha bilinçli bir şekilde sağlık teşkilatlarına ve antlaşmalara yer verilmiştir. Ülkeler arası antlaşmalar üzerine salgına karşı mücadele edilmiştir.
- yüzyılın korkutan kolera salgını, pandemi olarak kabul edilmiştir. Ve Asya üzerinden pek çok ülkeye ulaşmıştır. Yine Osmanlı da bunlar arasında boy gösterir. Hatta başkenti olan İstanbul’a kadar gelen salgın:
- Kitleler halinde ölümlere neden olmuştur.
- Ciddi can kayıpları ile sonuçlanmıştır.
Kayıpların önüne geçmek adına karantina tedbirleri uygulansa da kayıplar bir süre kadar devam etmiştir. 1831 yılında ciddi bir boyuta ulaşan kolera salgını için Sultan II. Mahmud tedbirlerin alınmasına karar vermiştir. Örneğin ticari ilişkiler dahi sekteye uğramıştır.