Osmanlı İmparatorluğu’nu Kurtarmak İçin Ortaya Atılan Düşünce Akımları
Osmanlı Devleti 19.Yüzyıldan itibaren artık dağılmanın eşiğine gelmiş olmasından dolayı bu duruma son vermek adına farklı birçok görüş ortaya atılmıştır. Her ne kadar bunların tümünün birbirleriyle alakası olmasa da temel amaç devletin yıkılmasının önüne geçmektir.
Osmanlı İmparatorluğunu kurtarmak için ortaya atılan düşünce akımları: Osmanlı Devleti, 19. Yüzyıl geldiği zaman artık son derece güçsüz bir devlet görünümündeydi. Hem siyasi hem ekonomik anlamda tam olarak bağımsız değildi. Birçok farklı konuda geride kalmıştı. Bundan dolayı değişik fikir akımları ortaya atılarak devletin çöküşten çıkılması sağlandı. Osmanlıcılık bunlardan birisidir. Aslında devletin kuruluş felsefesidir. Irkı, dini ve mezhebi ne olursa olsun tüm vatandaşların eşit bir biçimde görülmesi demektir. Fakat milliyetçilik ideolojisinin ortaya çıkmasından dolayı bu fikir başarılı olamamıştır.
Türkçülük - Turancılık Nedir?
Türkçülük, devleti kurtarabilmek adına gündeme gelmiş olan bir diğer fikir akımıdır. Bunun anlamı, milliyetçiliktir. Devleti Türkler kurmasına rağmen en son milliyetçilik yapan kitle yine Türkler olmuştur. İdeolojiye göre Türk milli değerleri öne çıkarılmalıdır. Önemli olan aynı etnik kökenden gelmektir. Turancılık ise bu fikrin daha ileri aşamasıdır. Yani dünya üstünde yaşayan ve başta Orta Asya olmak üzere tüm ülkelerdeki Türkleri tek bir bayrak altında toplamak demektir. Bu ideolojinin savunucuları arasında Ziya Gökalp öne çıkar. Türkçülük her ne kadar imparatorluğu kurtaramamış olsa da, yeni kurulan Türk devletinin en temel ideolojilerinden birisi haline gelmiştir.
İslamcılık (Ümmetçilik) Nedir?
Osmanlı İmparatorluğunu kurtarmak için ortaya atılan düşünce akımları nelerdir: Osmanlı Devleti içine girdiği zor durumundan kurtarabilmek adına savunulan bir diğer akım ise İslamcılıktır. Bu, Ümmetçilik olarak da bilinir. Özellikle II.Abdülhamit döneminin resmi politikası haline gelmiştir. İslam kardeşliği savunulmuştur. Fakat devlet içinde yaşayan Arapların isyan etmesinden sonra bu fikir önemini kaybetmiştir.
Batıcılık Nedir?
Osmanlı İmparatorluğunu kurtarmak için ortaya atılan düşünce akımları: Batıcılık aslında Lale Devrinde ortaya çıkmış olan bir fikirdir. Buna göre devletin kurtuluşu, batılı değerleri savunmada görülmüştür. Özellikle III.Selim, II. Mahmut, Sultan Abdülmecid gibi padişahlar bu ideolojiye çok uygun bir biçimde hareket etmişlerdir. Devleti kurtarmaya yetmemiştir. Fakat Türkiye Cumhuriyeti kurulurken bu ideoloji her daim göz önünde bulundurulmuştur. Bu fikri o dönem içinde en fazla savunan kişilerin arasında Abdullah Cevdet öne çıkar.
Adem-i Merkeziyetçilik Nedir?
Osmanlı İmparatorluğunu kurtarmak adına ortaya atılmış olan fikir akımları içinde en az taraftar toplayan ideoloji Adem-i Merkeziyetçiliktir. Buna göre yaşayan insanlar için çok fazla özgürlük verilmesi gerektiği iddia edilmiştir. Hatta devletin bölünmesini ve bağımsız parçalara ayrılmasını savunmuştur. Prens Sabahattin tarafından ortaya atılmış olan bir fikir akımıdır.