Fetihler için sömürge kavramının kullanılmasının anakronizm manasına geleceği de eklenmesi gereken detaylar arasında yer alıyor. Tarihsel araştırmalarda yapılması en kabul edilmeyen hatalardan bir tanesidir. Tarihsel dönemin dışında gelişen bir kavram ile sürecin açıklanması inceleme ve yorumlama konusunda hataları da beraberinde getirecektir.
Sömürge Tanımını ve Kriterlerini İnceleyin!
Osmanlı Devleti neden sömürgecilik anlayışına sahip değildi; bu noktada sömürgeciliğin ne anlama geldiğini analiz etmek oldukça önemlidir;
- Sömürge konusunda incelemeler yapıldığı zaman özellikle coğrafi keşifler ve sanayi inkılabı gibi adımların sonrasında geliştiği fark edilmektedir.
- Keşfedilen alanların ya da hammaddesi zengin olan daha öncesinde de bilinen bölgelerin sadece yer altı ve yer üstü zenginliklerinin kullanılması amacı ile elde tutulması manasına gelmektedir.
- Sadece bu amaç için tüm Afrika’nın toplumsal, siyasi ve nüfus yapısının alt üst edildiği görülmektedir.
- Sömürgecilikte ilk dönemlerde sömürülen yerlere yatırım yapılması söz konusu değildir. Fakat İngiltere’nin Hindistan’da uygulamış olduğu sömürge modelinde ise direkt olarak daha iyi sömürme adımının tamamlanması için yatırımlar yapılmaktadır. Örneğin demiryolu inşasına bakıldığı zaman Hindistan’da ilk adımın İngiltere tarafından atıldığı görülmektedir.
- Bulunan coğrafyanın toprak yapısı ne olursa olsun en çok kar getiren ürünün ekilmesi ve toprak üzerinde çalışan kişilerin de herhangi bir hak sahibi olmamsı en temel detaylardandır. Aynı şekilde Hindistan’dan örnek vermek gerekirse toprağın kısa vadede ömrünü doldurması göze alınarak sürekli olarak pamuk üretimi yapılmıştır.
Bu detaylar kapsamında Osmanlının fetih politikası ve daha sonrasında fethedilen ülkelerde atılan siyasi adımlar ile hiçbir alakasının olmadığı da net bir biçimde kendini göstermektedir.
Sömürgecilik ve Fetih Farklılığı Nedir?
Osmanlı Devleti neden sömürgecilik anlayışına sahip değildi konu başlığında Osmanlının fethettiği bölgelerde uygulamış olduğu politikalardan da haberdar olmanız gerekmektedir.
- Fethedilen yerlerin yerel yönetimi, kültürü ve genel manada ekonomik düzenine herhangi bir karışma olmadan imparatorluğun bir parçası olarak görüldüğü açıklanmıştır.
- Bu noktada bazı zamanlarda direkt olarak yereli tanıyan kişiler ile daha esnek bir yönetim biçimi benimsenmiştir.
- Asimilasyon gibi modern kavramların kullanılması ya da zorla dil öğretilmesi gibi bir duruma da rastlanmamıştır.
Fetih kavramının imparatorluğun bir parçası manasına geldiği de eklenmelidir. Fethedilen bölgelerde yaşayan halk da anında tebaa statüsünde kabul edilmektedir. Bu alanda sömürgecilik ile ne derece uzak ve farklı anlamlara sahip olduğunun da fark edilmesi gerekiyor.
İstimalet Politikası
Balkanlarda en yaygın uygulanan politikalardan bir tanesidir. Zorlama ile değil güzellik ile fetih sonrasındaki sürecin tamamlanması saplanır. Bu alanda özellikle Balkanlarda dervişlerin çok büyük bir önem arz ettiği görülmektedir.