Coronavirüs salgını sebebiyle artan online alışverişlerde mağduriyet olmaması için tavsiyelere uymak önem taşıyor.
Coronavirüs salgını sebebiyle giderek artan online alışveriş sebebiyle art niyetlilere fırsat vermemek için önerilere uyulması gerekiyor.
Salgından korunmak için evde kalınan günlerde insanların internetten alışveriş tercihini fırsata dönüştürmeye çalışan dolandırıcılar, genellikle sahte internet siteleri ile sosyal medya sayfalarını kullanıyor. Buunula alakalı vatandaşların ürünü almadan önce fiyat karşılaştırma sitelerine bakması, adres çubuğunda bulunan Güvenli Giriş Katmanı (SSL) sertifikasındaki yeşil bara dikkat etmesi, kredi kartı ödemelerinde "3D Secure" kullanan adresleri seçmesi çok önemli.
Bilişim Teknolojileri ve Siber Güvenlik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Sultan Selim Yüksel'in açıklamasında coronavirüs sebebiyle internetten alışverişlerde ciddi bir artış yaşandığını, böyle işlemlere alışkın olmayan vatandaşların dahi artık sağlık sebebiyle online alışveriş yapmaya başladığını dile getirdi.
Online alışverişin bir takım tehlikeleri de barındırdığını belirten Yüksel, "İnsanların uzaktan alışveriş tercihini fırsata çevirecek dolandırıcılar var. Bunlar genelde sahte sitelerle vatandaşı kandırmaya çalışıyorlar. Öncelikle bunlara dikkat etmek gerekiyor. Çünkü şu anda bir salgın ortamı olduğu için insanlar, genelde hızlı bir şekilde alışveriş yapıyor. Bu nedenle dikkatli davranmadan işlemler tamamlanabiliyor." ifadelerini kullandı.
Yüksel, dolandırıcılar tarafından mağdur edilen vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesinin bu tür olağanüstü zamanlarda vakit alabileceğini, insanların zarar görmemesi için çok dikkat etmesi gerektiğini belirtti.
E-ticareti kullanacak vatandaşların bir takım noktalara dikkat ederek, alışveriş yapmasının önemli olduğunun altını çizen Yüksel, şu ifadeleri kullandı:
"Online alışverişte Güvenli Giriş Katmanı (SSL) sertifikasına dikkat edilmesi önemlidir. Sitenin adres çubuğunda kilit işaretinin çıkması gerekiyor. Ancak saldırganlar sahte kredi kartlarıyla SSL sertifikaları alabiliyor. SSL sertifikası güvenli alışveriş için tek başına bir kriter değil. Bu nedenle alışverişler için şu yolları izlemekte fayda var: İnternetten alışveriş yaparken önce ne alınacağına karar vermek gerekiyor. Ardından birkaç siteden o ürünün fiyatı araştırabilir. Örneğin üç liraya alacağınız bir malı 1 liraya internette alamazsınız. Bu teknik olarak imkansızdır. Fiyatta çok az altı ve üstü olabilir ama arada çok uçurum olmaması gereklidir. Vatandaşların fiyatı belirlemek için en önemli kurallardan bir tanesi budur. Bir kampanya veya anormal bir fiyat farklılığı varsa oradan kötü kokular geliyordur. Bunun için ürün ve fiyat karşılaştırmalı siteler çok önemli bir işlev görüyor. Bir ürünün diğer sitelerde kaça satıldığına buradan bakılmalıdır. Vatandaşların en öncelikli dikkat edeceği husus fiyatta tuzağa düşmemektir. Ürünü değerinde satın almaya çalışmak dolandırılma ihtimalini engellemek için çok gerekli."
SAYFALARDA "MERSİS" NUMARASI OLMALI
Yüksel, online alışverişte bir ürün ile ilgili kullanıcı yorumlarının çok önemli ipuçları verdiğini dile getirdi.
Bir sayfadan alışveriş yapan kişilerin, aldıkları ürünlerle alakalı yorumarı, fikir ve önerilerinin çok mühimm bir kriter olduğunu belirten Yüksel, "İnternet ve sosyal medya aracılığıyla ürünü satan firmaların gerçek ve kurumsal bir şirket olup olmadıklarına dikkat etmek de çok önemli. Alışveriş siteleri için iletişim sayfalarında Ticaret Bakanlığının koyulmasını zorunlu tuttuğu bazı bilgiler vardır. Bunlardan biri elektronik posta adresinin beyan edilmesidir. Ayrıca Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) numarasını yazıyor olması gerekmektedir. Zaten alışveriş yapılacak firma ciddiyse zaten 'iletişim' veya 'hakkımızda' sayfasında bunların bulunması lazım. Eğer bu bilgiler yoksa vatandaşlar için şüpheli bir durumdur." diye konuştu.
Yüksel, alışveriş sayfalarında çağrı merkezi numarasıyla müşteri hizmetleri servisindeki bir görevlinin müşterilerle ilgilenmesinin güvenli alışveriş bakımından kriter olduğunu bifade etti.
Şahıs sayfalarından daha çok kurumsal şirketlerin tercih edilmesinin mağduriyetleri azaltabileceğini belirten Yüksel, şu ifadeleri kullandı:
"Twitter'da bile 'Kredi kartı aidatları geri ödeniyor" sloganıyla ve e-devlet görseliyle sponsorlu reklamlar çıkıyor. İnsanlar buna tıklayıp aidatlarını almak isterken kredi kartı bilgilerini çaldırıyorlar. Yani online alışverişin riskleri çok. Verilerin site üzerinde şifrelenmesinin ardından bankayla iletişim kurduğu SSL sertifikasının olduğu bölümde yeşil bir bar çıkmalıdır. Bu bar, alışveriş yaptığınız kurumun sertifikayı almak için uluslararası bir kuruluş tarafından akredite edilmiş ve denetlenmiş olduğunu gösterir. Bu da çok kolay alınan bir şey olmadığı için olan sitenin daha güvenilir olduğu anlamı çıkabilir. Bunun yanı sıra internette alışveriş yaparken kredi kartı ödeme işlemleri dolandırıcılık açısından kullanılıyor. Kredi kartı ödemeleri için bir şirketin '3D Secure' (Güvenli Alışveriş) yöntemini seçiyor olması gereklidir. İnternette ödeme yaparken iki yöntem kullanılır. Bunlardan biri sanal pos denilen eski yöntemdir. Kredi kartı bilgilerinin girilmesi sonucu satın alma tuşuna tıklandığında hiçbir onaya gerek olmadan kredi kartından para çekilir. Bu işlemler sırasında kart bilgileri site güvenli bir altyapıya sahip değilse çalınabilir, 3D sisteminde ise banka tarafından sizin kayıtlı cep telefonunuza şifre gönderilirr. O şifreyi ilgili alana girdikten sonra alışveriş tamamlanır. Özel bilgilerin güvenliği için muhakkak '3D Secure' yönteminin seçiyor olunması gerekir."
İNSTAGRAMDAN ONLİNE ALIŞVERİŞ YAYGIN
Yüksel, ünlü markaların sayfalarının kopyalanması ile sosyal medyada sahte ürün sayfalarının oluşturulması sebebiyle buradan alışveriş yapanların mağdur olduğunu belirtti.
Bilhassa sosyal medyadaki sayfalar vasıtasıyla ürün satın alırken çok dikkat edilmesi gerektiğini öneren Yüksel, "Instagram üzerinden online alışverişler şu dönemde çok yaygın. Büyük markaların ürünlerinin orijinal görselleri paylaşılıyor ama aslında çoğu taklit ürünler ve gerçek firmalar değil. Sosyal paylaşım sitelerinde marka denetimi var ama çok sıkı değil. Örneğin bilinen 'x marka outlet' diyor ama aslında alakası yok. Buradan size 300 liralık bir ürün 100 liraya satılabiliyor ama gelen ürün 30 lira değerinde bile olmuyor." diye konuştu.
Yüksel, internetten ürün satın aldığı için mağduriyet yaşayanların adliyeye giderek şikayet etmesini, bunun da zaman alacağını dolandırıcıları çok iyi bilindiğini ifade ederek , "Örneğin, 30 liralık bir ürün için mağdur vatandaşların adli süreçler için başvurmayacağını bilen dolandırıcılar bu yöntemle hareket ediyor. Derneğimize bu tarz başvurular çok geliyor. Bir hanım müşteri çanta almış. Piyasa değeri 15 bin lira olan marka bir çantayı internet ya da Instagram'dan yaklaşık 3 bin lira bedelle sipariş vermiş. Ancak kargo ile gelen çanta 30 lira değerinde. Sonrasında sosyal medyadaki cep telefonunu aramasına rağmen engelleniyor ve satıcılara ulaşamıyor. Zaten bunların vergi kaydı olmadığı için hukuki anlamda yapılacak bir şey olmuyor." şeklinde konuştu.
Alışveriş sayfalarından gelen kargo poşetinin teslim alınmadan açılamadığı için mağduriyet yaşandığını ifade eden Yüksel, tanınan markalardan ve fiyatın makul olduğu sitelerden online alışveriş yapılması gerektiğini belirtti.