Evliliğe hazırlık için para biriktirenler devlet desteği almak amacıyla ‘çeyiz hesabı’ açarlarsa biriken paranın yüzde 20’si kadar da devlet üzerine ekleyecek.
Önemli kısmı son bir yıl içerisinde olmak üzere Türkiye'de yakın zamanlarda sosyal yardımlar konusunda önemli düzenlemeler hayata geçirildi. Yeni bebeği olan annelerden evlenecek, konut alacak gençlere, kadınlardan yaşlılara kadar toplumun her kesimini ilgilendiren sosyal yardımlarla ilgili merak edilen soruların cevabını bu yazı dizisinde bulacaksınız.
Evlilik amacıyla para biriktirmek isteyen gençlerin pazartesi gününden itibaren bankalarda açacakları "çeyiz" hesapları için yüzde 20 oranında devlet katkısı ödenecek. Toplam 5 bin liraya kadar verilecek devlet katkısından yararlanmak için 27 yaşından önce evlenmek gerekiyor.
Çeyiz hesabı uygulaması 18 Nisan Pazartesi gününden itibaren fiilen başlıyor. Evlilik hazırlığı yapan gençler pazartesi gününden itibaren bankalarda mevduat hesabı veya "katılım fonu" hesabı açtırabilecek.
SÖZLEŞME YAPILACAK
Maksimum devlet katkısından yararlanmak ve mağdur olmamak için ayrıntılara dikkat edilmesi gerekiyor. Çeyiz hesabı açılırken bankayla sözleşme düzenlenecek ve bunun "çeyiz hesabı" olduğu belirtilecek. Çeyiz hesabı sadece bir kişi adına ve Türk Lirası üzerinden açılabilecek. Ortak hesap olarak açılamayacak. 18 yaşından küçükler adına veli ya da vasileri tarafından çeyiz hesabı açılabilecek. Çeyiz hesabına devlet katkısından, Türk vatandaşlarının yanı sıra izinle Türk vatandaşlığından çıkarılan ve "mavi kartlı" olarak adlandırılan gurbetçiler ile bunların çocukları ve torunları da yararlanabilecek.
Çeyiz hesabı açanların her ay bankaya 100 lira ile bin lira arasında düzenli para yatırması gerekecek. Katılımcılar, hesabı ilk açtıkları tarihte, bir defaya mahsus olmak üzere 15 bin liraya kadar toplu para da yatırabilecek.
Çeyiz hesabına aylık veya 3 aylık periyotlar halinde para yatırılacak. Aylık periyodu seçenler bir yılda en fazla 3 defa; 3 aylık periyodu seçenler ise yılda en fazla 1 defa ödemeyi aksatabilecek. Ödemelerin izin verilenden daha fazla aksatılması halinde devlet katkısı hakkı kaybolacak. Çeyiz hesabına ödeme yaparken parasal açıdan sıkışıklığa girenlere yılda 2 defa hesaptan para çekme hakkı tanınacak. Fakat, para çekildikten sonra kalan bakiye tutarın, hesabın açılış tarihinden itibaren yatırılması gereken asgari tutarlar toplamından az olmaması gerekecek.
2 KEZ ÇEKME HAKKI
Örneğin, ayda 400 liradan 15 ay boyunca ödeme yapan bir kişi, hesapta biriken 6 bin liranın 4 bin 500 liraya kadar olan kısmını çekebilecek. Aylık yatırılması gereken minimum 100 liranın karşılığı olan bin 500 liraya ise dokunamayacak. Çeyiz hesabına sağlanan devlet katkısından yararlanabilmek için evlilik tarihinden önce asgari 3 yıl boyunca hesaba düzenli ödeme yapılması gerekecek. İkinci bir koşul ise evliliğin 27 yaşını doldurmadan yapılması gerekecek. 27 yaşını doldurmasına 3 yıldan az süre kalanların, yani 24 yaşını doldurup 25'inden gün almaya başlamış olanların hesap açmasına gerek bulunmuyor.
EVLİLİK CÜZDANI GÖSTERMEK ZORUNLU OLACAK
Çeyiz hesabına devlet katkısından yararlanmak isteyenlerin, evlilik tarihinden itibaren 6 ay içerisinde, hesaplarının bulunduğu bankaya başvurmaları koşulu aranacak. Başvuru sırasında nikâh cüzdanının da gösterilmesi zorunlu olacak.
İLK EVLİLİK OLMASI ZORUNLU
Devlet katkısından sadece ilk evliliğini yapanlar yararlanacak. Boşandıktan sonra yeniden evlenenler bu haktan yararlanamayacak. İlk evlilik olduğuna dair belge istenecek.
NİKAH TARİHİ KATKI İÇİN ESAS OLACAK
Devlet katkısı hesaplanırken, evlilik tarihindeki birikim esas alınacak. Düzenli ödeme 36-47 ay arasında olanlara hesaptaki birikim tutarının yüzde 10'u kadar katkı yapılacak. Toplam katkı 4 bin lirayı aşamayacak. Ödeme süresi 48-59 ay arası olanlara birikim tutarının yüzde 15'i ve maksimum 4 bin 500 liraya kadar; 60 ay ve üzeri olanlara ise birikim tutarının yüzde 20'isi ve maksimum 5 bin liraya kadar devlet katkısı verilecek. 5 bin lira katkı için 5 yıl 25 bin lira biriktirmek gerekecek.
İLK KONUTUNU ALANA 15 BİN TL DEVLET KATKISI
Hükümet çeyiz hesabına benzer şekilde konut almak isteyenlere de devlet katkısı sağlayacak. Konut hesabında da temel kurallar çeyiz hesabıyla aynı olacak. Devlet katkısından yararlanabilmek için konut hesabı açtıracak kişinin üzerinde 7 Nisan 2015 tarihi itibarıyla, tamamı kendine ait bir konutun bulunmaması gerekiyor.
Konut hesabına düzenli yatırılacak aylık 250 TL ile 2 bin 500 TL arasında değişebilecek. Hesaba en az 3 yıl para yatırılması gerekecek. Devlet katkısı; hesaba 36-47 ay arasında para yatıranlara birikim tutarının yüzde 15'i (maksimum 13 bin TL), 48-59 ay para yatıranlara yüzde 18'i (maksimum 14 bin TL), 60 ay ve üzerinde para yatıranlara ise yüzde 20'si oranında olacak. Ödenebilecek maksimum katkı, 60 ay para yatıranlar için 15 bin TL'yi aşamayacak. Yani açılacak konut hesabında 5 yıl boyunca 75 bin TL para biriktirenlere 15 bin TL de devlet katkısı sağlanacak. Konut hesaplarının açılmasına ağustos ayında başlanacak.
TERÖR EYLEMİ MAĞDURUNA KAMUDA İŞ
Terörle mücadelede görev alan geçici köy korucuları ve diğer siviller ile terörist eylemlerde hayatını kaybedenlerin anne ve babalarına da kamuda istihdam hakkı tanındı. Mevcut yasada, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında istihdam hakkından yararlanacak kişiler için 45 yaş sınırı uygulanıyor. Ailede yaşa uygun kişi yoksa, 45 yaşından büyük kişiler de bu hakkı kullanabilecek. Kadro yokluğu gerekçe gösterilemeyecek.