Nikola Tesla, psikolojik olarak yıpranmış, delilik ile dahilik arasındaki ince çizginin ortasında hayat sürmüş bir bilim insanıdır. Yaptıkları ve aklında olan düşünceler nedeniyle sürekli olarak hayatına merak duyulmaktadır. Bu dahinin, yaşamı kadar icatları ve ölümü de bir hayli trajiktir. Zira birçok icadın patentini almasına rağmen yoksulluk halinde hayata veda etmiştir. İşte detaylar...
KİMDİR?
Nikola Tesla, 10 Temmuz 1856'da hali hazırda Sırbistan sınırları içerisinde yer alan Similjan kasabasında doğdu. Babası din adamıydı. Tesla'nın ilk soyadı Draganic'ti ancak daha sonra bu soyadı kullanmak istemediği için ulusal mahkemeye başvurarak soyadının değiştirilmesini talep etti. Tesla soyadını aldı.
Tesla, 5 çocuklu bir ailede yaşıyordu ve ağabeyini, küçük yaşlarda kaybetti. Bu nedenle psikolojisi bozulan bilim insanı, hayatı boyunca takıntılı hatta kaçık olarak ifade edilebilecek davranışlar sergiledi. >Tesla'nın babası, onun bir papaz olmasını diliyordu. Ancak Tesla bunu istemedi ve annesinin desteğini de alarak fizik ve matematik alanlarında ilerledi. Eğitim hayatında sürekli okul değiştiren Nicola Tesla İngilizce, Fransızca ve İtalyanca öğrenip konuşmaya başladı.
Nikola Tesla'nın kişisel takıntıları gittikçe daha görünür bir hal almaya başladı ve bu nedenle okulu bırakmak zorunda kaldı. Ailesiyle bağını tamamen kopararak oto mühendislik firmasında işe giren Tesla bu dönemde çok ağır depresyon yaşadı.
İCATLARI
Tesla, belli bir dönemin ardından anlaşılmaya başlayınca elektriğin dahisi olarak anılmaya başlamıştır. Ona göre doğrudan akım kullanmak yapılan en büyük yanlışlardan biriydi. Alternatif akımı kullanmak çok daha mantıklıydı. Bu sayede jeneratör ve motordaki komütatör ortadan kaldırılacaktı.
Nikola Tesla'nın icatları ile ön plana çıkmadan önceki hayatı bir hayli trajiktir. Mühendislik öğrenimini yarıda bırakarak cebinde sadece 4 sent ile New York'a gelmiştir. Bu durum, onun hayatının dönüm noktalarından biridir.
Amerika'ya geldikten sonraki bir yıl boyunca geçimini sağlamak için Western Union şirketinde çukur kazma işçiliği yaptı. Aynı zamanda elektrik konusunda da ilerlemelere devam eden Nikola Tesla, jeneratör, transformatör, transmisyon (iletim) hattı, motorlar, ışıklar, iki fazlı sistemler, hatta üç fazlı sistemler gibi pek çok sistemin projelerini çiziyordu. A.K. Brown firmasının sahipleri ile tanışınca Tesla'nın hayatı kökünden değişti.
1886 yılından itibaren tanınan bir isim haline gelmişti. Bu dönemde toplamda 7 adet ABD patenti alan Tesla 1886 yılında 18 adet patent aldı. Dünya mühendislerine verdiği konferanslarda tek ve çok fazlı akım sistemlerini anlattı.
NİKOLA TESLA VE ELEKTRİK
Tesla, Niagara Şelalesi'nden elektrik üretmeyi düşünüyordu. Onun bu düşüncesi birçok kişi tarafından 'delilik' olarak nitelendiriliyordu. 1890 yılında Niagara Şelalesi'nden elektrik üretmek için çalışmalara başladı ve Tesla Komisyon başkanlığına getirildi. Westinghouse şirketiyle 10 adet 5.000 beygir gücünde hidroelektrik jeneratörü için, General elektrik ise iletim hattı için kontrat yapıldı. Günümüzde, Niagara Şelalesi üzerinde dev Tesla heykeli bulunmaktadır.
- Tesla Bobini
Tesla'ya şimşeklerin efendisi lakabını kazandıran icat Tesla Bobiniydi. Peki, Tesla bobini ne işe yarar? Bu icat, radyo frekansları düzeyinde yüz binlerce volta ulaştıran yüksek frekans transformatörüydü. Çok fazlı alternatif akımlar ile yüksek voltajlı şimşekler yaratılıyordu. Bu bobin günümüzde eğlence amaçlı kullanılıyor.
- Uzaktan Kumanda
Bugün, uzaktan kumanda olarak bilinen cihazın icadı da Tesla'ya aittir. Tesla, 'bir sistem ile hareket halindeki bir aracın kontrol mekanizması için aparat yöntemi' olarak tanımlanan 'teleotomasyon'> uzaktan kumandanın ilk halidir.
AC/DC - TESLA VE EDISON
Nikola Tesla başlarda Thomas Edison kadar şanslı değildi. Kendisine kaynak bulmak için çok çaba sarf etti. Üstelik fikirleri o kadar çağın ötesindeydi ki birçok insan tarafından deli olarak nitelendiriliyordu.
Hayatları boyunca rekabet halinde olan Tesla ve Edison'un ilk karşılaşması Edison'un akkor lambası için pazar aradığı sırada oldu. Tesla, gençliğinin verdiği heyecanla ünlü bilim insanına fikirlerini anlattı ve ona alternatif akımdan bahsetti. Tesla'nın alternatif akım fikri üzerine "Sen teori üzerinde vaktini harcıyorsun" dedi.
Aslında Edison, kendi fikrini alt edecek bir teori ile karşılaştığını biliyordu. Bu sebeple Tesla'ya kendi şirketinde bir görev verdi. Tesla, görevini sevmese de Edison ona 50.000 dolar vereceğini vadetmişti.
Kısa sürede verilen görevi tamamlayan Tesla, Edison'dan kendi çalışmaları için söz verilen parayı istedi. Ancak işler istediği gibi gitmedi. Edison'un cevabı; “Tam bir Amerikalı gibi düşünmeye başladığında Amerikan şakalarından da anlayabileceğini” oldu.
Bunun üzerine hemen istifa eden Nikola Tesla, bir rekabeti başlattı. Alternatif akım ve doğrusal akımı karşılayan AC/DC tartışması yıllarca sürdü. Bu kısaltmalar bir sembol haline geldi. Hatta dünyaca ünlü metal müzik grubu AC/DC de adını bu rekabetten almıştır. Söylenene göre grubun kurucularından biri bir dikiş makinesi üzerinde bu ifadeyi gördü ve müziklerini bu dikiş makinesinin sesine benzetti. Ardından grup bu ismi aldı.
ÖLÜMÜ
Nikola Tesla, 7 Ocak 1943 yılında, henüz 86 yaşındayken New Yorker Oteli'nin 33. katında, 3327 numaralı odasında otel görevlisi Alice Monaghan tarafından ölü olarak bulundu.
Asistan Doktor H.W. Wembly'nin otopside yaptığı teşhise göre Tesla, koroner damarların kan pıhtılaşması ile tıkanması sonucu yaşama veda etmiştir. Ölmeden önce "teleforce silahı" adını verdiği bir çalışma yürütmekte olan Tesla'nın bütün dokümanlarına ABD tarafından el konulmuştur. Bu dokümanların akıbeti belli değildir.