New York Times dramı gözler önüne serdi: Askeri gözaltı merkezindeki insanlık dışı muameleler!
New York Times (NYT) gazetesi, İsrail'deki Sde Teima adlı askeri gözaltı merkezinde tutulan binlerce Filistinlinin insanlık dışı muamelelere maruz kaldığını ortaya koyan bulguları yayımladı. Patrick Kingsley ve Bilal Shbair tarafından hazırlanan "İsrail'in binlerce Gazzeliyi alıkoyduğu üssün içinde" başlıklı özel haberde, İsrail ordusunun Gazzelilere yönelik işkenceyi de içeren sorgulama yöntemleri kullandığı belirtildi.
Haberin alt başlığında, İsrail'in Gazze'yi işgal etmesinden bu yana Sde Teima askeri üssünün, suçlama veya yasal temsilci hakkı olmaksızın gözleri bağlı ve elleri kelepçeli tutuklularla dolu olduğu vurgulandı. Hem üste görev yapan İsrailli askerler hem de burada kaldıktan sonra serbest bırakılan Gazzelilerle yapılan röportajlara yer verilen haberde, yaşanan insanlık dışı muameleler detaylandırıldı.
Filistinlilere Yönelik İnsanlık Dışı Muameleler
Üste görev yapan İsrail ordusuna mensup kişiler, Filistinlilere yasalar çerçevesinde davrandıklarını ve kurallara uymayan görevliler hakkında soruşturma açıldığını iddia etse de, hem gözaltı merkezinden çıkan Filistinlilerin hem de bölgedeki insan hakları örgütlerinin açıklamaları bu iddiaları yalanladı.
Sorgulama ve İşkence Yöntemleri
Mayıs ayı sonunda yaklaşık 4 bin Filistinlinin bulunduğu üste, her bir kişinin hakkında bir suçlama olmadan yürütülen sorgulama sürecinin yaklaşık 3 ay sürdüğü ve bu süre zarfında işkencelere maruz kaldıkları belirtildi. Sde Teima üssünde son 6 ayda en az 35 tutuklunun çeşitli sebeplerle hayatını kaybettiği, bazı tutukluların üsten ayrıldıktan kısa süre sonra yaşamını yitirdiği ifade edildi.
Tutukluların Tanıklıkları
NYT muhabirine gözaltı merkezindeki zorlu günlerini anlatan Gazzeli ambulans şoförü Muhammed el-Kurdi, "32 gün tutuklu kaldım ama 32 yıl gibi geldi," dedi. Ailesi veya arkadaşlarının kendisinin ölü mü hayatta mı olduğunu bilmediğini belirten el-Kurdi, yaşadıklarını hatırlarken halen zorlandığını söyledi.
Younis al-Hamlawi isimli sağlık görevlisi de hasta taşırken İsrailli askerlerce gözaltına alındığını, üsse getirilince Hamas'a yardım etmekle suçlandığını ve sorgulaması sırasında sürekli aşağılayıcı muamelelere maruz kaldığını aktardı. Al-Hamlawi, İsrailli bir askerin uyguladığı dayanılmaz işkence sonucu vücudunun ciddi şekilde kanadığını ve dayanılmaz bir acı yaşadığını anlattı. Ayrıca, elektrikli tellerle kaplı bir sandalyeye zorla oturtulduğunu ve defalarca şoka girdiğini belirtti.
BM Raporuna Atıf
NYT'nin haberinde, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) hazırladığı ve basına sızan bir rapora da atıf yapıldı. Raporda, İsrailli askerlerin bazı Filistinli tutukluları çok sıcak metal bir çubuğa zorla oturttuğu ve bazı tutukluların bu işkence sonrasında hayatını kaybettiği iddiasına yer verildi.
Hayatımın En Zor 4 Günüydü
Haberde görüşlerine yer verilen hukuk öğrencisi Fadi Bakr, gıda ürünü aramak için çıktığı yolda çatışmanın ortasında kalıp daha sonra İsrail askerlerince "Hamas üyesi" diye gözaltına alınanlardan biri olduğunu söyledi. Bakr, "Askerler bana, ya şimdi itiraf et ya da seni vuracağım diye bağırıyorlardı," dedi. İlk sorgulamasının 4 gün sürdüğünü belirten Bakr, "Hayatımın en zor 4 günüydü," diye ekledi. "Disko odası" denen bir sorgulama odasında her gün saatlerce yüksek sesli müziğe maruz kaldıktan sonra sorgulandığını anlatan Bakr, kendisinin sadece iç çamaşırıyla sorgulandığını ve diğer tutukluların da aynı şekilde sorgu odasına götürüldüğünü söyledi.
Tutukluların Koşulları
NYT, röportaj yaptığı Gazzeli tutukluların anlattıklarının tamamen örtüştüğünü belirtti. Tutukluların etrafı açık bir alanda gözleri bağlı olarak günde 18 saate kadar elleri kelepçeli şekilde yerde sessiz oturtulduğunu kaydetti. Günde en fazla 2 saat ayakta kalmalarına izin verildiği, uyuyakalanların askerlerce dövülerek uyandırıldığı ifade edildi. Tutuklulara günde 3 kez hafif öğün sayılabilecek yiyecekler verildiği ancak bunların çok yetersiz olduğu, Sde Teima'ya girip çıkan tutukluların ortalama 20 kilogram zayıfladıkları bilgisine yer verildi.
Bu bulgular, İsrail'in Gazze'deki operasyonları ve Filistinli tutuklulara yönelik muamelesi konusunda uluslararası kamuoyunda ciddi tartışmalara neden oldu. İnsan hakları örgütleri, İsrail'in bu uygulamalarını kınayarak, acil eylem çağrısında bulundu. NYT'nin bu özel haberi, Filistinli tutukluların maruz kaldığı insanlık dışı muamelelerin kapsamını ve ciddiyetini gözler önüne serdi.