Kahramanmaraş depremi sonrası gündemin üst sıralarına çıkan büyük İstanbul depremiyle ilgili dikkat çeken açıklamalara yer veren deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, İstanbul’daki depremin bazı ilçelerde 10 şiddetinde hissedileceğini dile getirdi. Görür ayrıca, "Uzmanlar ve deprem bilimciler İstanbul'da bir deprem bekliyor ancak kesin bir tarih verilmesi söz konusu değil." dedi.
Deprem kapıya dayandı
Birçok kentimiz yıkıp geçem Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası birçok vatandaş İstanbul'da beklenen depremi araştırmaya başladı. İstanbul deprem haritası ve fay hattı gündemdeki sıcaklığını artırdı. Son 5 asırda ise 2 büyük İstanbul depremi var. Prof. Dr. Naci Görür İstanbul depremi için dikkat çeken bir analiz yaptı.
1509 İstanbul depremi 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi'nin kuzeydoğusu olan 7.2 şiddetinde olduğu tahmin edilen deprem olarak kayıtlara geçti. Bu İstanbul depremi sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentinde 4.000 ila 13.000 arasında kişi hayatını kaybetti. Yine bu büyük depremde 10.000'den fazla kişi yaralandı, yaklaşık da 1.070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı.
250 yılda bir olabilir
1766 İstanbul depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş gerçeleşmiş jeologların ve deprem bilimcilerin ifadesiyle çok büyük bir depremdir. Bu İstanbul depremi Kocaeli'nden Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili oldu. Marmara kıyılarında Tsunami yarattığı kayıtlara geçen deprem, büyük hasarlara yol açmıştır. 4.000'den fazla kişi öldüğü tahmin ediliyor.
Gölcük depremi ve Düzce depremi İstanbul depremi olarak sayılmıyor.
7 şiddetinin üzerinde büyük depremlerin Orta Marmara fayında İstanbul depremi yaratması yaklaşık 250 yılda bir olması göze çarpıyor. Deprem uzmanları son büyük İstanbul depremi 1766 yılında gerçekleştiği dikkate alındığında, Orta Marmara fayında yeni bir deprem riskinin arttığını ifade ediyor.
Kahramanmaraş depremi sonrası İstanbul'da beklenen deprem için araştırmalar sıklaştı. Uzmanlar ve deprem bilimciler İstanbul'da bir deprem bekliyor ancak kesin bir tarih verilmesi söz konusu değil.
Deprem bilimcilerine göre İstanbul'da beklenen depremin şiddeti 7.0 ila 7.5 civarında olacak. Peki İstanbul'daki hangi ilçeler ne kadar güvenli, hangi ilçeler fay hattı üzerinde ve hangi ilçeler zemin bakımından güvenli?
İstanbul deprem haritası içinde fay hatlarına yakınlığa göre birinci derece riskli ilçeler, Avrupa yakasında Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Beylikdüzü, Güngören, Zeytinburnu, Bahçelievler ve Fatih, Anadolu yakasında ise Kadıköy, Üsküdar, Ataşehir, Ümraniye, Maltepe, Kartal, Pendik, Sultanbeyli, Sancaktepe, Tuzla ve Adalar olarak öne çıkıyor.
Sıra İstanbul depreminde
Prof. Dr. Naci Görür bir katıldığı televizyon programında çarpıcı açıklamalarda bulundu. Marmara Denizi ve Erzincan, Tunceli bölgesine dikkat çekerek uyarılar yaptı. Büyük bir depremin İstanbul'un kapısına dayandığını ifade eden Görür, şunları söyledi:
Burada beklediğimiz deprem en son 1766... 250 senede bir büyük deprem üretiyor İstanbul'da. Evet periyodu bu. Marmara Bölgesi'nde deprem Marmara Denizi'nin içinde olacak. Yani Kuzey Anadolu fayının Marmara'nın iç kısmında olacak. Biz artık fay tartışmasını bırakalım. Bir gerçeklik var. Burada deprem olacak. 99'da deprem var, Şarköy'de 1912'de var.
İkisinin arasındaki bölümde 1766'dan beri deprem yok. Burası sismik bir boşluk. Bu boşluk dolacak ve Marmara depremini oluşturacak. Bunu kabul edelim, halk bunu bilsin. Böyle bir deprem olduğu zaman Asya yakası göreceli olarak, Avrupa yakasına nazaran daha az etkilenecek. Burada jeolojik formasyonlar zemin itibarıyla daha güçlü. Anadolu yakası zemin olarak daha güçlü, Avrupa yakası daha zayıf. Dolayısıyla burada hasar göreceli olarak burada daha fazla.
Kıyıya yakın, kıyıdan 10 kilometre içeriye doğru gittiği yerlerde çoğunlukla depremin şiddeti 9 olacak. Kuzeye doğru çıkınca bu düşecek. Ve 8, 7 vs. düşecek. Aynı şekilde Anadolu yakasında da kıyıya paralel kesimlerde 9 şiddeti ve kuzeye doğru azalacak. Kimi yerlerde 10 şiddeti bile görülecek. Bu ciddi bir deprem şiddetidir. Bu durumda yapılacak şey şu; İstanbul'u bir an önce depreme hazırlamak.
Karlıova’da 7.4 büyüklüğünde deprem olabilir
Çorum tam Kuzey Anadolu fay hattının üzerinde. Bu kuşağın tamamı Türkiye'nin tamamı hatta dünyanın en aktif büyük depremler oluşturabilen kuşağı içerisinde. Bu kuşak aşağı yukarı Bingöl-Karlıova'dan çok büyük ölçüde Marmara Denizi'ne kadar enerjisini tüketti. Büyük deprem üretme enerjisini boşalttı. Şimdi Marmara'yı bekliyoruz.
Bir de Erzincan ile Karlıova arasındaki bu kesimi bekliyoruz. Burada Pülümür'ün olduğu yer aşağı yukarı 7.4 büyüklüğünde belki deprem olabilir. Yedisu fayı üzerinde Bunu zaten hep söylüyoruz.
Tunceli-Pülümür 7.4 büyüklüğünde deprem olabilir. Burada en son deprem 1794'te. Dolayısıyla epey zaman geçti. Erzincan depremi buraya muhtemelen enerji de transfer etmiş olabilir. Bu Doğu Anadolu fayındaki hareketler de belli ölçüde burayı biraz etkilemiş olabilir. Endişe ettiğimiz yerlerden biri bu.
'Hocam nerede deprem bekliyorsunuz?' diye bana sorduğunuz zaman 'Kahramanmaraş' filan derdik. Şimdi orası geçti. Daha büyük deprem üretme potansiyeli yok. Demek istediğim yıllarca Kahramanmaraş'ı listeye koyuyorduk. Şimdi listeden çıkarttık.