Müteselsil kelimesinin anlamı zincirlemedir. Sorumluluk ise borçları ifade etmektedir. Yani, bir borcun birden fazla sahibi varsa ancak borcun ödemesi bir kişi yaparsa o müteselsil sorumlu sayılır.
Zincirleme müteselsil sorumluluk ne demektir?
Bir borç ya da zarar birden fazla kişinin sorumluluğunda iken, borçlulardan biri borcun sorumlusu olduğu payını ödemek yerine tüm borcu ödemek ile sorumlu tutulursa bu kişi müteselsil sorumlu olur.
Eğerki borç tahsilatında müteselsil sorumluların sayısı fazla ise borcun alacaklısı, bütün sorumlular istedikleri kişiye tüm borcu toplatma hakkı alırlar. Aynı zamanda müşterek sorumluluk da söz konusuysa, alacaklı kişi tüm borcu alana dek istediği borçludan istediği kadar para talebinde bulunabilir.
Müteselsil kefil ne demektir?
Müteselsil kefil, borç ödenmesinde borçlu kişi gibi yükümlülüğü bulunandır. Hukuksal olarak müteselsil, alacaklı kişinin direkt borçlu kişiye danışmadan kefil adına takip başlatmasıdır. Bu da borçluların ortak sorumluluğu şeklinde ifade edilir.
Müteselsil kefalet, Borçlar Kanunu'nun 487. Maddesi ile düzenlenmiştir. Müteselsil kefalet sisteminden borçlular arasında yer alan bir kişi kendisinin hissesine düşen miktardan fazla ödeme yaptığında alacaklıya varis olmaktadır. Bundan dolayı payından fazla olan bölümü diğerlerine rücu etmek gibi bir hakkı bulunmaz.
Borçlu kişinin alacaklıya yapacağı takas def'i gibi kişisel def'ileri varsa ve bunu sürdürmeden borcu tahsil ettiyse diğer borçlular bu kişi rücu edildiği zaman kişisel def'ilerini kullanamadıkları iddia ederek borcun ödenmesinden kaçamaz.
Ancak, vakit aşımı gibi ortak def'iler vardır ve bunlar öne sürülmeden borcun ödemesi yapıldıysa diğer borçlular ortak def'ilerin öne sürülmesi ihtimalini kabullenerek rücu eden borçluya ödeme yapmayabilir. Alacaklı kişi borç sahiplerinden bir tanesini ortaya çıkardıysa diğer borçlular da aynı şekilde borçtan arınırlar. Alacaklı, borçlulardan birisinin durumunu diğer borçluların zararı pahasına iyileştirme hakkına sahip değildir.
Müteselsil borçluluk ne demektir?
Müteselsil borçluluk;
- Birden çok borçlu kişinin alacaklı kişiye yönelik borçlarının tümünden mükellef tutulduğu,
- Alacaklı kişinin tamamıyla veya kısmen eda etmeyi tüm borçlulardan talep edebildiği,
- Eda etme tam olarak gerçekleşene dek borçlu kişilerin yükümlülüklerinin devam ettiği,
- Tüm borçluların kendi payına düşene bakılmadan borcun tamamını yerine getirmek ile sorumlu tutulduğu,
- Borçlulardan bir tanesinin borcu ödemesi durumunda diğer borçluların da alacaklıya olan borçlarının bittiği,
- Borcun, borçlardan birisi bakımından tali olmayan gerçek nitelik taşıyan borçlu karşısından birden çok alacaklıyla borçlu arasında olan borçlanma ilişkisi olarak tanımlanır.
Müteselsil borçluluk ne demektir?
Müteselsil borçluluk, borçların tamamından sorumlu olunmasıdır. Müteselsil borçluluk, birden fazla kişinin borç veya zararın tamamının zincirleme olarak ödenmesi durumunda bir kişinin tüm zarar ile borcu ödemesini ifade etmektedir.
Öyle ki birden fazla kişiye yalnızca müteselsil yükümlülük kararı verilmiş ise alacaklı olan, borcun tamamı adına borçluların içinden seçtiği birisine başvurma hakkına sahiptir.
Ancak yasalar tarafından belirlenen şartların tamamını yerine getirmiş olan borcunun tamamından mükellef tutulur. Bu sayede müteselsil sorumluluk nedeniyle alacaklı garanti altına alınır.
Müteselsil sorumluluk olması için 1 alacaklının ve minimum 2 borçlunun olması gerekiyor. 2 ya da daha fazla borçlunun aynı kişi veya müesseseye borcu varsa, anlaşmanın içine müteselsil sorumlulukla ilgili madde de eklenebilmektedir.
Müteselsil kefalet ne demektir?
Müteselsil kefalet, alacaklı kişinin ödemesi geciken asıl borçlu kişiye neticesiz kalan bir uyarıda bulunmadıkça ve elinde ki teslime bağlı taşınır rehini ya da alacak rehinini paraya çevirmediği taktirde kaide olarak kefil başvurusu yapamadığı kefalettir.
Kanuna göre asıl kefalet anlaşması adi anlaşma olarak kabul ediliyor olsa da pratik olarak genellikle müteselsil kefalet sözleşmesi yapılmaktadır. Adi kefalet anlaşmasındansa, müteselsil kefalet anlaşması yapılmasının avantajı fazladır.
Alacaklılar, esas borçluyu takip etmeye gerek kalmadan müteselsil kefile başvurabilir. Müteselsil kefalet anlaşmasına göre, alacaklı kişinin ifade gecikme yaşanan asıl borçlu kişiye uyarı göndermesiyle bu uyarısının netice bulamaması kafi olarak görülür.
Adi kefalet anlaşmasındaysa alacaklı kişinin ilk olarak gerçek borçlu kişiyi takip etmesi ve bu takibinin sonuç almaması gerekir. Aynı zamanda bu anlaşmada kefil, tartışma defi ile rehinin paraya dönüştürülmesi defi haklarının bulunduğu da bilinmektedir. Müteselsil kefil de ise adi kefilin içerisinde yer alan tartışma defi yoktur.