Emekli olmak için dilekçe vermeye hazırlanan milyonlarca vatandaş, alacağı emekli maaşının ne kadar olacağını, en uygun emekli olma tarihiniz ne zaman olacağını araştırmaya başladı. >Emeklilik dilekçesi talebinde bulunan işçinin aylığı, dilekçenin verildiği yıldan önceki yılın, enflasyon ve büyüme rakamları üzerinden hesaplanan güncelleme katsayısı aylığı etkiliyor.
Akşam Gazetesinden Okan Güray Bülbül, emeklilik dilekçesi veren işçiler için bu yılın önemli olduğunu belirtti.
Yüzde 36'lık Fark
SSK ve Bağ-Kur'lular için yıl bitmeden ya da yeni yılda emekli olmak maaş açısından fark ediyor. Yıl bitmeden emekli olanla yeni yılda emekli olan arasında maaş farkı her yıl oluyor. Bazen yıl bitmeden bazen yeni yılda emekli olmak avantaj sağlıyor. Ancak bu avantaj yüzde 10 ila 20 arasında değişirdi. Bu yıl farkın yüzde 36'yı bulma ihtimali işçileri harekete geçirdi. Pek çok işçi, aklında emekli olmak yokken bu farklılık nedeniyle emekli olmayı düşünmeye başladı. Peki bu farkın kapanması mümkün mü ya da maaş farkı ne zaman kapanabilir?
''Üç Aylık Sisteme Göre Hesaplanıyor''
Emekli aylığı hesabında üç farklı dönem, üç farklı sistem var. 1999 öncesi, 1999–2008 arası ve 2008 sonrası. Bu üç dönemde çalışması olan kişiler için üç ayrı sisteme göre aylık hesaplanıyor. Hesaplanan aylıklar ise işçinin emekli aylığı talebinde bulunduğu tarihin içinde bulunduğu yılın başına getirilip talep tarihine göre ocak ve temmuz zamları uygulandıktan sonra ödeniyor.
Yıllık Enflasyon ve Büyüme
Bu yıl bitmeden emekli olacaklar ile yeni yılda emekli olacaklar arasındaki farkın ne kadar olacağı büyüme ve yıllık enflasyona bağlı. Şu an içi 8 aylık enflasyon 31.94 olarak gerçekleşti. Yıl sonuna kadar gerçekleşecek enflasyon sonucunda yıllık enflasyon yüzde 38 olursa bu yıl emekli olan ile 2025'te emekliliğini alan arasındaki maaş farkı yüzde 36.5'e ulaşacak. Eğer enflasyon yüzde 42 seviyesinde gerçekleşirse bu durumda fark yüzde 33'e inecek. Ancak gözüken o ki bu konuda bir düzenleme yapılmazsa en az yüzde 30 oranında maaş farkı söz konusu olacak. Bu da pek çok işçinin aklında emeklilik yoksa bile emekli olmayı düşünmeye başlamasına neden oluyor.
Güncelleme Katsayısı
Güncelleme katsayısı, yıllık enflasyon ve büyüme üzerinden hesaplanıyor. İşçinin emekli aylığı talebinde bulunduğu yıldan önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamı üzerinden hesaplanan güncelleme katsayısı aylığı etkiliyor. 2023 yılında gerçekleşen yüksek yıllık enflasyon nedeniyle 2023 yılının güncelleme katsayısı, 2024 yılının güncelleme katsayısına göre daha yüksek. Ayrıca 2024 yılı Ocak ve Temmuz zamları toplamında yüzde 86.16 zam yapıldı. Bu yıl emekli olan hem güncelleme katsayısını hem de kümülatif olarak bu zammı alabilecek. Bu nedenle de yıl bitmeden emekli aylığı talebinde bulunan işçilere yüzde 36.5'e varan düzeyde yüksek aylık bağlanabilir.
''6 Yıl Çalışsa Bile Bu Yıl Alabileceği Emekli Aylığına Hak Kazanmıyor''
Bu yıl emekli olacaklar ile 2025'te emekli olacaklar arasındaki maaş farkı TÜRK-İŞ'in bu konuda hazırladığı rapora göre 6 yıl boyunca kapanmayacak boyutta. Yani bu yıl emekli olmayan bir kişi 2031 yılına kadar çalışmaya devam etse bile bu yıl emekli olursa alabileceği emekli aylığını alamıyor. Prime esas kazanç ortalaması üzerinden çalışan bir kişi üzerinden enflasyon ve prime esas kazanç tahminlerine dayalı olan çalışma bu gerçeği ortaya koyuyor. Yani bu yıl emekli olmayan bir işçi, 6 yıl çalışsa bile bu yıl alabileceği emekli aylığına hak kazanamıyor. Emekliliği hak etmiş işçiler bu konuda bir düzenleme yapılmazsa emekli olacak. Diğer yandan emeklilik için gerekli koşulları sağlayamayanlar ise büyük bir kayıpla karşı karşıyalar.