Meyve ve sebze fiyatları neden artıyor? Meyve ve sebze fiyatlarındaki artışın sebebi çok şaşırttı
Gıdaya gelen fahiş fiyatlar için hükümet birçok önlem devreye soktu. Sırada ise hal yasası var. Üreticilerin dört gözle beklediği kararın yasama yılı sonuna kadar Meclis’e geleceği dile getirildi. Vatandaş meyve-sebze fiyatlarındaki pahalılığın arkasındaki sebepleri sorgularken yapılan açıklamalar akaryakıt ve gübre fiyatlarındaki artışa bağlanmıştı. Fakat fiyatların yükselmesinin arkasındaki neden o artışlar değil.
Yükselen enflasyonla birlikte fırsatçılarında yapmış oldukları üstüne eklenince gıda fiyatlarında artışlara engel olunamadı. Gıdadaki fahiş fiyatlarının önlenmesi için çalışmaların gündeme gelmesi ile birlikte, 2018 yılından beri çok konuşulan hal yasası tekrardan gündem konusu oldu. Meclis Tarım Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Yunus Kılıç, yasama dönemi sonunda tasarının Meclis’e gelmesini beklediklerini dile getirdi. Yasa ile komisyoncuların yüksek kar marjları denetlenecek, fiyat artışları kontrol altında tutulacak. Üretici birliklerine hallerde kontenjan ayrılacak. Fiyatların belirlenmesinde üreticiler de artık söz sahibi olabilecek.
Fiyat istikrarı neden sağlanamıyor?
Kılıç, Türkiye’de hallere girmesi gereken ürün miktarının 60 milyon ton civarında olduğunu ancak bunun 20 milyon tonunun hallere geldiğini söyledi.'dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'Geri kalan 40 milyon ton ürünün ise hallere hiç girmeden özellikle büyük ticari ağları olanlar tarafından tarlalardan direkt aldığını ve bu yüzden fiyat istikrarının sağlanamadığının altını çizdi.
Düzenlemenin gecikme nedenini de açıklayan Kılıç altyapı yetersizliğine dikkat çekerek, 'Sahada istediklerimizi yapabilmemiz için büyük mekanlara ihtiyaç var. Birçok bakanlığın her birine birçok ağır sorumluluk yüklediği bir süreç. Gecikme sebebi bu' açıklamalarında bulundu.
Maliyet fiyat artışında yüzde 20 etkili
Sebze meyve ihracatçısı Ali Uçak ise fiyatlar için, 'Üretim hava şartlarına bağlı. Fiyatların yüzde 80 yükselip düşmesinin sebebi iklimdir. Bu yıl son 30 yılın en soğuk günleri yaşandı. Ürün az oldu, hasat gecikti. Haftada 1 ton toplanacak üründen 2-3 kilo toplandı. Fiyatlar da ister istemez yükseldi. Ama şimdi hava ısınmaya başladı ve her gün etiketler düşmeye başladı. Hava ısındığı için ürün bollaşacak, fiyatlar daha da düşecek.' dedi ve sözlerine şu şekilde devam etti, 'Domates marketlerde 10 lira hatta daha da altına düşmesini bekliyoruz. Özellikle mayıs ayında. Birçok şey konuşulduğu gibi değil. Halde 1 lira, gittiği yerde 15 lira gibi bir şey yok. Masraflar çok yükseldi. Akaryakıt, hammadde fiyatları yükseldi. Bunların fiyatları yükseltme sebebi yüzde 20’dir. Kalan yüzde 80’i iklimden dolayı. İlaç-gübre fiyatı yükseldi o da maliyete eklendi ama bunlar en fazla olsa olsa yüzde 30 maliyet getirir. Geri kalanı tamamen hava şartlarından' açıklamalarda bulundu.
Çiftçi sayısı 500 binin altına düştü
Diğer taraftan TEPAV İstihdam İzleme Bülteni’nin 116. sayısında yayımlanan rapor doğrultusunda Türkiye'deki çiftçi sayısında düşüş apaçık bir şekilde ortada. Bu bağlamda Türkiye'de çiftçi sayısı son yılların en düşük seviyesine gerileyerek 500 binin altına düştü.