Makattan kan gelmesi; sızıntı şeklinde kanama, tuvalet kağıdında kan belirlenmesi ve aktif kırmızı renkli kanama şeklinde gerçekleşir. Peki, makattan kan gelmesinin nedenleri nelerdir? Makattan kan gelmesi kanser belirtisi midir? Makattan kan gelmesi nasıl tedavi edilir?
Bağırsağın divertüküler hastalığı ve anjiodisplazi gibi sorunların kadınlarda daha sık olması sebebi ile alt sindirim sistemi kanaması kadınlarda çok daha sık görülmektedir.
MAKATTAN GELEN KAN RENKLERİ
Kalın bağırsağın makata yakın olan sol bölümünden kaynaklanan kanamalar açık ve parlak kırmızı renkli iken (hematoşezi), başlangıç bölümü olan kalın bağırsağın sağ yarısından kaynaklanan kanamalar bordo renk alır ve sıklıkla kansızlık ile belirti verirler. Mide ile onikiparmak bağırsağından kaynaklanan kanamalar ise siyah renkli (melena) görülürler.
65 YAŞ ÜZERİ KİŞİLER RİSK GRUBUNDA!
Uzun dönemde küçük miktarlarda olursa veya bol miktarda ani kan gelirse, hastada kansızlık oluşturabilir ve halsizlik, bitkinlik ve nefes zorluğu gibi yakınmalara neden olabilirler. Özellikle, şiddetli olan makattan kanama vakaları sonrasında özellikle 65 yaş üzerindeki hastalarda % 10-20 oranında hastanın yaşamını yitirme riski mevcuttur.
BASURA YOL AÇAN FAKTÖRLER
Basur: Makattan kan gelmesinin en sık karşılaşılan nedeni basurdur. Basurun nedeni ise makat bölgesindeki ve kalın bağırsak sonundaki damarların şişmesidir. Basur, dışkıda parlak kırmızı renkte kan veya tuvalet kağıdında kan görülmesine neden olabilir. Basur, makat civarında kaşıntıya da yol açar.
Peki, basur neden olur? Aşağıdaki etkenler basuru tetikleyebilir:
- Yeterince lifli gıda almamak veya iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi nedenlerle kabızlık yaşamak, tuvalette uzun süre kalmak
- Uzun süreli ishal
- Aşırı kilolu olmak
- Yaşlılık, bağ dokularının zayıflaması
- Hamilelik
- Sürekli ağır kaldırmak
- Kalıcı öksürükler, tekrarlayan kusmalar
- Uzun süre oturmak
Makat çatlakları ve yırtıkları: Anal fistül kalın bağırsak sonu ile denilen sık sık makattan kan gelmesine sebep olmaktadır. Meydana gelen bu durum ağrılı olabilir, makat bölgesindeki cildin hassaslaşmasına yol açabilir. Makat çatlakları ve yırtıklardan dolayı ortaya çıkan kanama genellikle bir süre sonra durur.
Peki, matlak çatlakları ve yırtıkları neden olur? Aşağıdaki etkenler makat çatlağına neden olabilir:
- Kabızlık
- Uzun süreli ishal
- Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları
- Hamilelik ve doğum
- Nadiren frengi veya bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Anüsteki büzücü kasların beklenmedik şekilde gergin olması
Anal fistüller: Anal fistül kalın bağırsak sonu ile makat arasında meydana gelen kanal benzeri doku değişimidir. Çoğu zaman makatın iç tarafında oluşan apselerden kaynaklanır. Bu apseler içi bakteri dolu iltihaplı keseciklerdir. Neden oluştukları tam bilinmemektedir.
Kolon kanseri: Makattan kan gelmesinin nedeni nadiren kolon kanseri olmaktadır. Kolon kanseri aşağıdaki nedenlerle tetiklenebilir:
- Kırmızı et veya işlenmiş gıda tüketmek
- Sigara
- Alkol
- Aşırı kilolu olmak
- Hareketsizlik
- İltihaplı bağırsak hastalıkları
Divertikülit: Kalın bağırsak yüzeyindeki çıkıntıların iltihap kapması durumudur. Lifli gıda tüketilmezse tetiklenebilir.
Kolon polipi: Kolon kanserine de neden olabilen, kalın bağırsak ve rektum mukozasının anormal büyümesi ile ortaya çıkan yapılardır.
Mide ülseri, yaralanma vb. nedenlerle ağız, yemek borusu, mide, onikiparmak bağırsağı veya ince bağırsakta oluşan kanamalar da makattan kan gelmesine yol açabilir. Ancak kırmızı renkte görülebilmesi için kanamanın aşırı miktarda olması gerekir. Bu durumda acilen hastaneye gidilmelidir.
MAKATTAN KAN GELMESİ NASIL GEÇER?
- Lifli beslenin, kabızlığı giderin. Bu amaçla tahıl, meyve ve sebze tüketin.
- Bol su tüketin.
- Çay, kahve ve kola gibi kafeinli ürünler tüketmeyin.
- Tuvalete oturulduğunda ıkınmak basuru ve yırtıkları artırabilir.
- Kuru değil nemli tuvalet kağıdı kullanın.
- Tuvalet kağıdını silerek değil, küçük dokunuşlarla kullanın.
- Kabızlığı gidermek için laksatif ilaçlar kullanılabilir.