Avrupa Birliği'yle varılan Brexit anlaşması gereğince Kuzey İrlanda ve Birleşik Krallık'ın geri kalanı arasında ticarete sınırlama getiren düzenlemeye karşı 29 Mart'ta başlayan olaylar devam ediyor.
Kraliçe II. Elizabeth'in eşi Prens Philip'in ölümünün ardından birlik taraftarları yeniden sokaklara döküldü.
Olay sırasında göstericiler ateş yaktı yolları kapattı. Polise molotofkokteyli ve taşlarla saldıran birlik yanlıları bir aracı da ateşe verdi. Polisin çoğu kez geri çekilmek zorunda kaldığı da görüldü.
OLAYLARIN SEBEBİ
Brexit anlaşmasının bir parçası olan Birlik yanlıları, Kuzey İrlanda Protokolü'ne karşı çıkıyor. Protokol, Birleşik Krallık'ın parçası olan Kuzey İrlanda'yla AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre Brexit'e rağmen Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük birliği kurallarına tabi olmayı sürdürüyor. Birleşik Krallık'ın geri kalanı ile ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe tabi tutuluyor.
Birlik yanlıları, Kuzey İrlanda Protokolü'nün ticarete zarar verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu tehdit ettiğini savunuyor.
Ayrılıkçı Sinn Fein partisi üyeleri ve yetkililerinin eski bir IRA istihbarat şefinin geçen haziran ayındaki cenaze töreni sırasında yeni tip koronavirüs yasaklarını yok sayması ve polisin müdahalede bulunmaması da diğer bir neden olarak öne çıkıyor.
İRLANDA SORUNU
İngiliz imparatorluğunun ilk sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde kalan kısmı teşkil eden Kuzey İrlanda, 1960'lı senelerinin 1998'e kadar Katolik ayrılıkçılarıyla İngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve terör olaylarına sahne olmuştu. 40 seneye yayılan ve ''Sorunlar'' diye anılan senelerde terör olaylarında 3 bin 500 civarında vatandaş hayatını kaybetmişti.
Ada fakat 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına dayalı bir bölgesel yönetim kurulması üzerinde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması olarak da bilinen metinler, Kuzey İrlanda'da bugün yürürlükte olan bölgesel yönetimin temelini oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üzerinden geçen 20 seneye aşkın süreye karşın, bölge halkı arasında güven tam olarak tesis edilebilmiş değil.