Peki, buzun hiç kuru halini duymuş muydunuz? Başka bir değişle kuru buz diye bir şey var mıdır?Peki, kuru buz nedir? Nasıl yapılır? İşte merak edilenler haberimizde...
KURU BUZ NEDİR?
Kuru buz, karbondioksitin katı yani donmuş halidir. Bir diğer adı karbondioksit karı olarak da bilinen kuru buz yani donmuş karbondioksit, bilinen buzdan çok daha yoğundur. Ayrıca suyun donma noktası olarak bilinen 0 oC’den çok daha düşük bir ısı olan -78.5 oC’lik bir ısıda donmaktadır. Kuru buzun yani karbondioksitin donma noktasının suya kıyasla çok daha düşük sıcaklıkta olması, erime süresinin de daha uzun bir zaman içinde gerçekleşmesine neden olmaktadır. Ek olarak soğuttuğu ürünün nemlenmesini de engellemektedir. Dolayısıyla soğuk bir ortamda ve uzun süreli olarak taşınması ya da bekletilmesi gereken ürünler için ideal bir tercihtir.
Özellikle gıda üzerine hizmet veren firmaların ürünlerinin daha uzun süreli bozulmadan korunmasında gayet etkili bir çözüm aracıdır. Kuru buz ayrıca çiçek endüstrisinde; kan, aşı, ilaç ve idrar örneklerinin korunma ve nakliyesinde kullanılmak üzere sağlık sektöründe ve parçaların takma ve sökme işlemleri için makine endüstrisinde olmak üzere sıklıkla tercih edilmektedir. Bununla birlikte düşük ısıdaki donma noktasının sağladığı avantajının yanı sıra madde özünün karbondioksit olması sebebiyle bazı dezavantajları bulunmaktadır.
Örneğin maddenin karbondioksit olması ve zehirlenmelere yol açabileceği için solunmaması gerekmektedir. Bunun için kuru buz ile muhafaza edilen alanlar dar ya da küçük ise sıklıkla havalandırılmalıdır. Yine, kuru buza temas etme durumunda hızlı bir şekilde duyu kaybı ve ardından yanma hissi yaşanacaktır. Bu tarz durumların yaşanmaması için önlem amaçlı koruyucu giysi kullanılmalıdır. Avantaj ve dezavantajlarının ardından sıra geldi yapılışına. İşte, kuru buz yapımında izlenmesi gereken adımlar…
KURU BUZ NASIL YAPILIR?
Karbondioksit, mevcut şartlarda gaz halinde bulunmaktadır. Dolayısıyla kuru buz elde etmek için karbondioksitin önce sıvı haline dönüştürülmesi ve ardından dondurulması gerekmektedir. Karbondioksitin dondurulmasından bahsederken gözünüzün önüne donmuş suda olduğu gibi katı bir madde görünümü gelebilir. Ancak, karbondioksit sıvı haldeyken dondurulduğunda hızlı bir şekilde ve direkt olarak gaz haline geçer. Dolayısıyla gaz hale geçmemesi için oluşturulan sıvının belirli bir kapalı alana püskürtülmesi gerekmektedir. Donmuş karbondioksit zamanla ağırlaşarak tabana doğru çökecektir. Isı seviyesi yükselip de erime gerçekleştiğinde karbondioksitten geriye hiçbir toz ya da tortu kalmayacaktır.
Gelelim karbon dioksitin kuru buz olma sürecinin detaylarına. İlk adım karbondioksit gazının saflaştırma işlemlerinin gerçekleştirilmiş olmasıdır. Ardından -20 oC’de 20 bar basınç uygulanarak gaz halden sıvı hale dönüştürülür. Bu sırada sıvılaştırılmış karbondioksitin özel malzemelerden yapılmış kapalı bir fanus ya da tankta tutulması gerekmektedir. Sonraki aşamada kullanılmak istenen alana püskürtülür ve ortaya çıkan enerji ile donarak katı hale geçer. Oluşan kar, sıkıştırma işlemlerinden geçirilir ve pek çok sektörün kullanımı için piyasaya sürülür. Belirtilen tüm bu aşamaların laboratuvar ortamında gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ancak istenirse kuru buzu ev ortamında kendi başınıza oluşturmanız mümkün.
Bunun için ihtiyaç duyulacak malzemeler; bir yangın söndürme tüpü, kalın bezden bir torba ve cildinize temas olma ihtimaline karşı teması engelleyici kalın bir eldiven olacaktır. Bununla birlikte kalın bez torbasını yangın söndürme tüpünün ağzına sıkıca bağlayıp ardından tüpü açıp içindeki karbondioksit gazının bez torbaya birikmesi sağlanır. Torba içerisine gaz halden katı hale dönüşerek geçen karbondioksit, burada birikmeye başlar. Böylece kuru buz ya da karbondioksit karını elde etmiş oluruz. Bundan sonraki süreçte bu işlemi ne amaçla gerçekleştirmişsek ona uygun olarak kuru buzumuzu kullanabiliriz.
Son Dakika Kadın Haberleri için aşağı kaydırın