Kredi kartı harcamalarında rekor artış: Hacim 12,8 trilyon lira oldu! Taksitsiz harcama yükseliyor
Merkez Bankası tarafından paylaşılan analize göre banka ve kredi kartı harcamaları rekor düzeyde arttı. Analize göre, Türkiye’de 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı olduğu belirtilirken kartlı harcamaların toplam hacmi 12,8 trilyon Türk Lirasını bulduğu bildirildi.
Kredi kartı harcamaları enflasyon etkisiyle arttı. "Merkezin Güncesi"nde yayımlanan analizde, dijital kanalların yaygınlaşması ve yüksek enflasyonun etkisiyle nakit taşıma maliyetlerinin artmasının, banka ve bireysel kredi kartlarının kullanımını artırdığına dikkat çekiliyor. Kartların sunduğu nakit avans ve vadeli ödeme imkanları, tüketicilere borçlanma fırsatları tanıyarak bu gelişimi destekliyor. Son yıllarda görülen yüksek enflasyon, kartlı harcama bakiyesinin nominal ve reel olarak belirgin şekilde yükselmesine neden oldu.
Türkiye'de Kartlı Harcamalar Rekor Düzeyde
Türkiye'de yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı bulunuyor; toplamda 125 milyon kredi kartı ve 191 milyon banka kartı mevcut. Kartlı harcamaların toplam hacmi ise 12,8 trilyon Türk lirasına ulaşmış durumda. 2021 yıl sonundan 2023 yılının üçüncü çeyreğine kadar faizlerin enflasyonun altında kalması, bakiye büyümesindeki hızlı artışta önemli rol oynadı. Ancak, kredi kartı ile yapılan harcamaların artışında borçlanma maliyetlerinin ötesindeki faktörler de etkili.
Temassız Ödemelerde Hızlı Artış
Kovid-19 salgını sonrası dönemde kredi kartı ile yapılan işlem adetlerinin önemli oranda arttığı gözlemleniyor. Salgın öncesi dönemde yıllık BKK işlem adedi yaklaşık 4 milyarken, 2024 itibarıyla bu miktarın 10 milyara yaklaşması bekleniyor. Temassız ödeme tercihlerinin yaygınlaşması, 2015 yılında ayda sadece 2 milyon olan temassız işlem sayısının günümüzde 1 milyar adetin üzerine çıkmasına yol açtı.
Hane Halkı Tüketiminde Değişim
Ödeme tercihlerindeki değişim, hane halkı harcama türlerine de yansıyor. Gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) en büyük kalemi olan hane halkı tüketim harcamalarında, BKK ile taksitsiz veya banka kartı ile yapılan harcamaların payı son yıllarda artış gösteriyor. Banka kartı ile yapılan harcamaların hane halkı tüketimindeki payı yüzde 6,8’den yüzde 10’un üzerine, taksitsiz kredi kartı payı ise yüzde 21’den yüzde 34’e ulaştı.
Borçlanma Eğilimleri ve Ödeme Alışkanlıklarındaki Değişti
Analiz, BKK harcamalarının yaklaşık dörtte üçünün taksitsiz yolla yapıldığına ve nakit avans kullanım hacminin toplam kartlı harcamalarda düşük bir paya sahip olduğuna işaret ederek, kredi kartlarının borçlanma amacıyla kullanılma eğiliminin düşük olduğunu savunuyor. Dolaşımdaki paranın enflasyondan düşük büyüme oranı, daha fazla kişinin günlük işlemlerinde nakit yerine kartları tercih ettiğini gösteriyor.