Borsada başarılı olmak için terimleri iyi bilmek ve sistemi iyi anlamak önemli. Kaldıraç sistemi, borsada küçük depozitolarla büyük işlemler yapmaya olanak tanıyan ve çok kullanılan bir sistemdir.
NEDİR?
Finansal piyasalarda yatırımcının daha fazla yer almasını sağlayan, daha az sermaye ile daha büyük hacimli işlemler yapılmasına imkan veren sisteme kaldıraç (leverage) denir. Kaldıraç sistemi borsada daha etkin rol almayı sağlar.
KALDIRAÇ ORANI NEDİR?
Oranlar ülkelere göre farklılık göstermektedir. Türkiye'de kaldıraç oranını Sermaye Piyasası Kanunu (SPK) en fazla 1:10 olarak belirlenmiştir. Yani Türkiye'den yapılacak işlemler için kaldıraç oranı maksimum 1:10’dur. Bunun anlamı şudur; yatırımcı dilerse sermayesinin tümünden ya da sermayesinin belirli bir miktarından 10 kat daha büyük yatırım yapabilir. Kar ve zarar hesaplamaları da bu işlem hacmi üzerinden hesaplanır.
KALDIRAÇ SİSTEMİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Kaldıraç sistemiyle düşük miktarla büyük pozisyonlar alınabilir. Bu da daha büyük kar elde etmeyi sağlar. Fiziksel satın alımlarla ulaşılamayacak pozisyonlarda işlem yapmayı sağlar. Buna göre de daha yüksek değerlerde dönüş alabilirsiniz, kar oranınız yükselir.
KALDIRAÇ SİSTEMİNİN RİSKLERİ NELER?
Daha büyük işlemler yapıldığından zarar da daha büyük olur. Bu yüzden bu sistem kullanılırken doğru stratejilerle ilerlenmelidir. Büyük riskler alınması, yanlış stratejiler ve ters pozisyonlarda işlem yapılması büyük kayıplara sebep olabilir. Uzmanlar; kaldıraç sistemi ile yatırımdan daha fazlasının kaybedilebileceğini vurguluyor. Bu sebeple kaldıraç sistemini kullanırken adımları sağlam atmak önemlidir. Bu sistemle alakalı yeterince bilgisi olmayanlar mutlaka uzmanlardan yardım almalıdır.
Uzmanlar teminat yöntemiyle kaldıraç etkisinin azaltabileceğini de söylüyor. Kaldıraçlı işlem yaparken stop-loss kullanmakta riskleri azaltmaya yardımcı olur. Stop-loss eklemek kayıplarınızı en aza indirmede yardımcı olur. Stop-loss kullanmak kaldıraç etkisini hafifletmede çok kullanılan bir yöntemdir. Fiyat uyarıları ve limit emirleri gibi birçok araç yine zararı aza indirgemek için kullanılabilir.
SINIR SEVİYELERİ
Sınır seviyesi; hesabı açmak için gerekli olan depozit miktarı anlamına gelmektedir. Negatif fiyat hareketlerini karşılayabilecek ve yeni işlem yapmanızı sağlayacak gerekli sermaye miktarına serbest sınır denmektedir.
İşlem platformlarında sınır seviyesi olarak adlandırılan indikatörler bulunur. Bu indikatörleri %30 seviyesi altına düşmesi durumunda hesabınızı otomatik olarak kapatır ve daha fazla zarar etmenizi engeller.
KALDIRAÇ NASIL HESAPLANIR?
Kaldıraç hesaplanırken kar/zarar oranı enstrümanın birim fiyatındaki değişimine, kar/zarar miktarı ise işlem hacminin büyüklüğüne göre hesaplanır.
Kaldıraç oranı hesaplanırken de şu formül kullanılır; pozisyon büyüklüğü (birim fiyat x miktar), pozisyon teminatına (marjin) bölünür.