Koronavirüs salgını, sosyal hayatımızda, eğitim hayatımızda
ve iş hayatımızda birçok alışkanlığı değiştirdi. Bu değişimlerden biri de
işçilerin pandemi boyunca hak kaybına uğramaması için 7244 sayılı Kanuna ve 4857
sayılı İş Kanununa Geçici 10. Madde eklenerek kişilerin iş akdinin feshine yasak
getirildi. İlk etapta üç aylık bir yasak getirilirken daha sonra 2 defa bu süre
uzatıldı.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI
NEDİR?
İşten çıkarma yasağı, işverenin personelleri işten çıkarma
durumuna karşın önlem niteliğinde bir kanundur. Faaliyeti azalan ya da duran iş
yerleri, pandemi boyunca varlığını sürdürebilmek için, ya da istemediği
kişileri salgını bahane sürerek işten çıkartıyordu. Konu ile ilgili çözüm 7244
sayılı Torba Kanun ile geldi. Bu kanun süresi boyunca artık iş yerleri
işçilerini işten çıkartamıyor. Ancak zorunlu durumlarda ücretsiz izne çıkartabiliyor.
Ayrıca ücretsiz izindeki işçi, bu dönemde işverenden ücret alamasa da Türkiye
Cumhuriyeti devletinden günlük 39,24 TL destek alıyor.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI
NASIL İŞLİYOR?
Fesih yasağı düzenlemesinde işveren kanun kapsamı boyunca iş
akdi feshini kendi iradesiyle gerçekleştiremiyor. Ancak işçiler, kendi hür
iradeleri ile fesih hakkını tek taraflı olarak kullanılabiliyor. Söz konusu
kanun ayrıca sözleşmeli işçi alımları için herhangi bir engel teşkil etmiyor.
Sözleşme süresinin sona ermesiyle birlikte iş akdi kendiliğinden sonlanıyor.
İşten çıkarma yasağı, 7244 sayılı Kanun, 17 Nisan 2020’de Resmi
Gazete’de yayımlanarak geçerlilik kazandı. İlk etapta 3 ay için geçerli olan
yasak daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yetkisiyle 2 defa uzatıldı. Yasağa
uymayan kişilere bir işçinin bir aylık ücreti tutarında idari para cezası
uygulandı.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI
HANGİ DURUMLARI KAPSAMAZ?
İşten çıkarma yasağı, söz konusu kanunun 25. maddesinin, 2. bendindeki
‘ahlak ve iyi niyete uymayan nedenler’ dışında bütün durumları kapsıyor. Peki, ‘ahlak
ve iyi niyete uymayan nedenler’ nelerdir?
İşe giriş esnasında, iş için gerekli olan özelliklerin
kendisinde bulunduğunu söyleyerek işvereni yanıltmak.
İşverenin, işverenin ailesi ya da diğer çalışanlar hakkında
namus ve haysiyet kırıcı sözler sarf etmek.
Cinsel veya ruhsal taciz durumları.
İş yerine sarhoş ya da uyuşturucu madde kullanarak gelmek.
İşverenin güvenini kötüye kullanmak, mesleki sırları
dışarıya çıkarmak ya da hırsızlık yapmak.
İşçinin yedi günden fazla hapis cezası alması ve cezanın
ertelenmemesi durumları.
İşçinin işverenden izin almadan veya haklı bir sebebe dayanmadan
ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden
sonraki iş günü ya da bir ayda üç günü işine devam etmemesi.
İşçinin yükümlülüklerini kendisine hatırladığı halde yerine
getirmemesi.
İş güvenliğini tehlikeye düşürmesi.
DENEME SÜRESİNDEKİ İŞÇİ İŞTEN ÇIKARTILABİLİR Mİ?
İş sözleşmesinde en fazla 2 ay, toplu sözleşmelerde ise en
fazla 4 ay olarak belirlenen deneme süresinde işveren yasak döneminde ya da
öncesinde işe aldığı bir işçiyi işten çıkartamayacak ancak ücretsiz izne
gönderebilecek. Ancak işçi, isterse sözleşme süresinin sonunda işten
çıkabilecek.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI
UZATILDI MI?
Fesih yasağı kanun süresinin sona ermesi ile birlikte birçok
işçi işten çıkarma yasağı uzatıldı mı? Şeklinde sorular sormaya başladı.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un
açıklamasına göre, nakdi ücret desteği ve işten çıkarma yasağı 2 ay süreyle uzatıldı.
Nakdi Ücret Desteği ve Fesih Kısıtı'nın 2 ay uzatılması
kararını Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi.
Karar Resmi Gazetede de yayınlanarak geçerlilik
kazandı.