İran’ın Yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Kimdir?

İran’da 18 Haziranda yapılan seçimde resmi sonuçlara göre oyların yüzde 55’ni alarak 8. Cumhurbaşkanı oldu. ilk resmi sonuçlara göre zafer kazanan İbrahim Reisi, Ayetullah Ali Hamaney sonrası Devrim Rehberliği makamına oturması muhtemel isimlerin başında geliyor. muhafazakar aday İbrahim Reisi'nin kullanılan oyların 17 milyon 926 bin 345'ini, muhafazakar aday Muhsin Rızai'nin 3 milyon 412 bin 712'sini, reformist aday Abdunnasır Himmeti'nin 2 milyon 427 bin 201'ini Emir Hüseyin Kadızade Haşimi'nin de 999 bin 718'ini aldığını açıkladı.

İBRAHİM REİSİ KİMDİR?

18 Haziran 2021’de İran’da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde zafer kazanarak Ayetullah Ali Hamaney’den sonra Devrim Rehberliği makamında oturması tahmin edilen İbrahim Reisi, cumhurbaşkanı olarak seçildi. Muhafazakar kimliği ile tanınan Reisi, ülkenin 8. Cumhurbaşkanı olarak seçildi. Ülkenin yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, 14 Aralık 1960'ta İran’ın Meşhed kentinde doğdu. Reisi, Kum kentinde üst düzey din eğitimini tamamladıktan sonra, özel hukuk alanında yüksek lisans yaptı. Hukukçu kimliği ile tanınan Reisi, 1979'daki İran devrimin ardından 1981'de Kereç savcısı olarak başladı. Görevinde hızla yükselen Reisi, kısa sürede Tahran Başsavcı Vekilliği makamına kadar geldi.

İbrahim Reisi, İran devrim lideri Ayetullah Ruhullah Humeyni'nin talimat vermesiyle 1988 yılında hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren komite içerisinde yer almasıyla adından söz ettirdi. İran rejim muhalifleri tarafından ölüm komitesi olarak adlandırılan 4 kişilik heyette yer alan Reisi, muhaliflerce "katliam ayetullahı" olarak adlandırılıyor. O dönem yaklaşık 3 bin kişinin idam edildiği öne sürülüyor. Humeyni'nin ölümü sonrası Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükseldiği gözlenen Reisi, 1989-1994 yıllarında Tahran Başsavcılığı görevinde bulundu. 1994 yılında Devlet Denetleme Kurumu Başkanlığına atanan Reisi, 10 yıl boyunca bu görevde kaldı.

2017’DE CUMHURBAŞAKANI ADAYI OLDU

2004 yılında İbrahim Reisi Yargı Erki Başkanı Birinci Yardımcılığı görevine atandı. 2014 yılında İran Genel Başsavcılığı görevine atanan Reisi, 2016 yılında yine Hamaney tarafından doğduğu kent olan Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı Başkanlığında görevlendirildi. İran’da 19 Mayıs 2017'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olan Reisi, mevcut Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye karşı seçimleri kaybetti. İbrahim Reisi, kendisinden önceki Yargı Erki Başkanı Ayetullah Amuli Sadık Laricani'nin, Ayetullah Ruhullah Hamaney tarafından görevden alınarak Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi başkanlığına atanmasının ardından Mart 2019'da boşalan Yargı Erki Başkanlığı'na getirildi.

ABD YAPTIRIM LİSTESİNE ALINDI

Laricani'nin görev yaptığı dönemle ilgili üst düzey yargı yetkililerine yönelik "yargıda yolsuzluk" soruşturmalarını başlatan Reisi, görev yaptığı süre boyunca sık sık ülkenin en büyük sorunlarından sayılan yolsuzlukların üzerine gitme vurgusu yaptı. Siyasi tutukluların idam edilmesinde ve 2009'daki sosyal çalkantıların bastırılmasında oynadığı rol nedeniyle Kasım 2019'da ABD tarafından yaptırım listesine alınan Reisi, idamlarda oynadığı rol hakkında kamuoyunun önünde hiçbir açıklama yapmadı. Devrim Muhafızları Ordusu tarafından da desteklendiği öne sürülen İbrahim Reisi'nin ismi, Ayetullah Ruhullah Hamaney sonrasında ülke liderliği makamına oturması muhtemel adaylar arasında geçiyor.