Müslüman alemi için çok önemli bir yerde olan bu söz, ölen kişilerin ardından oldukça çok kullanılıyor. Allah’ın takdirine rıza göstermek için söylenen bu cümle Kur’an-ı Kerim’de geçiyor. İşte anlamı…
NE DEMEK?
Müslüman toplumunda kişilerin başına gelen kötü olaylar, felaket ve ölümlerden sonra söylenen bu söz, aynı zamanda savaş, korku ve kaygı verici durumlar, mal ve can kaybı, açlık ve yokluk gibi durumlarda da metanetli olmak adına söylenir.
Karşılaşılan kötü durumlardan elbet çıkılacağını ve önemli olanın manevi dünya olduğunu hatırlamak amaçlı söylenen söz, bu dünyada Allah için var olmayı ve muhakkak ona dönüleceğini ifade ediyor.
BAKARA SURESİ 156. AYET
“Ellezine iza esabethum musibetun, kalu inna lillahi ve inna ileyhi raciun”
Türkçe: Onlar, bir musibetle karşılaştıkları zaman, "Bizler, Allah için varız ve muhakkak O'na döneceğiz." derler.
FAZİLETİ
Ümmü Seleme Radıyallahu anhâ’dan rivayet edildiğine göre; >Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim:
“Herhangi bir kul sıkıntıya düşer de “Biz Allah’dan geldik, Allah’a döneceğiz. Allahım, başıma gelen musibetin ecrini ver ve bana bundan daha hayırlısını lutfet” diye dua ederse, Allah Teâlâ onu uğradığı sıkıntıdan dolayı mükâfatlandırır ve ona kaybettiğinden daha hayırlısını verir.”
Ümmü Seleme dedi ki, Ebû Seleme öldüğünde ben, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in öğrettiği gibi dua ettim. Allah da bana Ebû Seleme’den daha hayırlısını, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i verdi. (Müslim, Cenâiz 4)
KONUYLA İLGİLİ HADİSLER
Hz. Peygamber'in, kötü bir durumda kalan Müslümanın isyana kalkışmadan istircâ cümlesini okuyarak Allah'tan gelene razı olması, kendisinden bu musibeti kaldırması ve yerine hayırlar vermesi için Allah’a dua etmesi durumunda er geç dileğine kavuşacağı, Allah'ın onu maruz kaldığı kötülüğe kıyasla daha hayırlı imkanlara kavuşturacağı bildirilmektedir (Müsned, I, 201; IV, 415; Tirmizî, "Cenâʾiz", 36).
Özellikle yakınlarını kaybedenlerin Allah'ın takdirini sabır ve olgunlukla karşılamalarının faziletini anlatan ve böyle durumlarda metanetli bulunmayı teşvik eden hadisler de vardır (bk. Müsned, I, 20; III, 317; VI, 313; Müslim, "Cenâʾiz", 4; Tirmizî, "Cenâʾiz", 36; "Daʿavât", 83). Ancak kayıplar karşısında kederlenip isyan etmeden gözyaşı dökmek insan ruhunun doğal bir hali olarak değerlendirilmiş, bunun sabır, rıza ve istircâya aykırı olmadığı bildirilmiştir. Öyle ki Resûl-i Ekrem de sevdiklerini kaybettiği zaman üzüntüsünü tavırlarıyla ortaya koymuş ve oğlu İbrâhim'in ölümü üzerine gözyaşı dökmesini yadırgayanlara, "Göz yaşarır, kalp hüzünlenir; fakat bizim ağzımızdan ancak rabbimizin razı olacağı sözler çıkar" demiştir.