İkinci El Otomobil Alırken Uyanık Olmanız Gereken Detaylar
İkinci el piyasasının şişmesiyle birlikte ikinci el araç satışlarında hile hurdaya bulaşıldığı haberleri geliyor. Peki, ikinci el araba alırken kandırılmamak için ne yapmak gerekiyor?
İkinci el otomobil piyasası, şu an en çok merak edilen konuların başında geliyor. Çip krizi sonucu sıfır araba stoklarının tükenmesi, büyük fabrikaların çip olmadığı için otomobil üretimini kapatması sonucu sıfır araba alacak müşteri de ikinci el otomobil piyasasına yöneldi. Sıfır araba alanların da sektöre girmesiyle birlikte ikinci el araba fiyatlarında artış, çok endişe verici.
ÇİP KRİZİ BU DOLANDIRICILIKLARI YARATTI
Stokçular ve çip krizi sebebiyle birlikte araç yokluğu sonucu fiyatlarda inanılmaz bir artış söz konusu. Uzmanlar, bu araç yokluğu sebebiyle birçok aracın hasar kaydı yok olarak satıldığını, ikinci el piyasasındaki araçların yüzde 80'inin hasarsız olarak kaydedildiğini söyledi. Özellikle satıcılar, tek taraflı kazaya karışan araçlarını sigorta şirketlerine bildirmeyip, tamir ettirmeden ya da tamir ettirip hasarsız olarak satıyorlar. Bunun önüne geçilmesi için tam kapsamlı rapor istenmesi şarttır.
İKİNCİ EL OTOMOBİL FİYATLARI DÜŞECEK Mİ?
Cevap ne yazık ki hayır. Çip krizinin 2022'nin en erken ilk çeyreğinde bitmesi ön görülüyorken ikinci el otomobil fiyatlarının düşmesi beklenmiyor. Bu yüzden ikinci el piyasası hareketli günler geçirecek. İkinci el piyasasında müşteriler çoğalırken, insanların iyi niyetini suiistimal edecek insanlar; fırsat kapısı gören insanlar da çoğalıyor. Birçok düzenbazlıkla arabaların kendi özelliklerinin dışında yanlış özellikler söyleyerek arabaları satıyorlar. İşte uyanık olmanız gereken noktalar.
İKİNCİ EL OTOMOBİL PİYASASINI KORUYAN KANUNLAR
- Aracın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; Satılanı (ayıplı aracı) geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme (satış bedelini iade) seçimlik hakkını kullanabilir.
- Asliye Hukuk Mahkemelerine başvurarak hasarlı aracı hasarsız gösteren satıcılar mahkemeye verilebilir.
- Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, satılanı iade etmeye hazır olduğunu bildirip sözleşmeden vazgeçebilir
- Hasarlı aracın hasarsız olarak gösterilerek satılması, direkt olarak satıcının sorumluluğundadır.
- Dava açmanın zamanaşımı süresi 2 yıldır. 2 yıl içerisinde satıcıya dava açılabilir.
Şase Numarasıyla Aracı Sorgulanma: Bir araç kazaya karıştıysa eğer, sigorta şirketi bu kazayı şase numarası üzerinden mutlaka aracın dosyasına kaydetmiştir. "Doğru maliyet" tam zamanlı bir şekilde dosyaya aktarıldıysa, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi sisteminde eş zamanlı olarak zaten görülüyor. Bu yüzden aracı plaka numarasıyla değil, şase numarasıyla sorgulanması gerek.
BEDELSİZ HASAR
Bedelsiz kaydı önemsemeyip araç alındığında yüksek hasar bedelleriyle karşılaşılabiliyor. TÜSED başkanı Ahmet Nedim Erdem, Tramer sorgusunda sıkça karşılaşılan bir husus; 'bedelsiz' hasar kayıtları. Kaza tarihi yazıyor, ancak hasar bedeli gözükmüyorsa bunun peşine düşün. Kaza sonrası ihbar bildirimi yapılmasının ardından sigorta şirketi dosyayı açıyor. Ancak hatalı bildirimler, hatalı poliçe numaraları ve bazı durumlarda yaşanan hukuki süreç sebebiyle hasar bedelinin sisteme işlemesi 6 ayı bulabiliyor. Büyük kazalara karışan araçlar bu sürede onarılıp satılabiliyor" açıklamalarında bulundu.
KARŞI HASAR İŞLENMESİ
“Karşı tarafın hasarı benim araca yazılmış” klişesi en sık karşılaşılan yalanlardan. İşin uzmanları, kesinlikle böyle bir durumun olamayacağını belirtiyor. Hangi araca ne işlem yapılmışsa, hasar kaydı o aracın şase numarasına işlenir. Örneğin; “Kaza yaptım, suçlu bendim, bana 5 bin lira, karşı tarafa 10 bin lira hasar çıktı. Benim arabaya 15 bin lira hasar kaydı (tramer) işlenmiş.” açıklamalarında bulunan Erdem, doğru bir noktaya değiniyor. Sigorta şirketleri karşı tarafın hasarını başka bir araca işlemez.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER DETAYLAR
Kaporta Ekspertizi: Dış görünüş her zaman önemlidir. Şehir yüzünden küçük kazalara maruz kalan araçlar, o kadar hasarlı gözükmez insanın gözüne. Bu yüzden ikinci el otomobili ekspertiz firmalarında inceletmek ve aracın durumundan haberdar olmak isteyebilirsiniz. Motor Kontrolü Yapmak: Bilirkişiler tarafından yapılan bu kontrollerde aracın alt kısmından darbe, ön kısmında da bir problem olup olmadığı ölçülür. Aracı almadan önce yetkili servislerden öğrenilebilir. Kilometre Durumunu Kontrol Etmek: Motor kullanımını belirleyen kilometre durumu, alırken en dikkat edilmesi gereken konulardan. Bakımı düzgün yapıldıysa kilometre çok da önemli değildir. Lakin kilometre konusunda hile yapıldığı sıkça görülür. Aracın kilometresi TüvTürk ve servis kayıtlarından öğrenilebilir.
Aracın Resmi Kayıtlarına Bakmak: Aracın resmi kayıtlarına bakmak önemlidir. MTV ve TPC borçları, yapılandırılan vergi borçları, bankaya ya da şahıslara karşı haciz durumuna bakmak önemlidir. Vergi borçları İnternet Vergi Dairesi'nden öğrenilebilir. Haciz durumu da e devlet üzerinden bulunuyor. Bu bilgiler ışığında ikinci el piyasasında kandırılma ihtimaliniz düşüyor.
