Hiroşima Atom Bombası Saldırısından Çernobil'e, Unutulmayan 11 Çevre Felaketi Örneği
İnsanlık, eline büyük güç geçti mi doğayı değiştirmeyi çok seviyor. Çevre felaketleriyse hiç tahmin edilmeyen zamanlarda geliyor. Peki, çevre felaketi ve doğal felaket arasındaki fark nedir? Çevre felaketi nedir?
Hunga Tonga volkanik sisteminin patlayıp çevresindeki birçok ülkeyi tsunami etkisinde bırakmasıyla birlikte Peru kıyılarında büyük bir çevre kirliliği baş gösterdi. Peru'da bulunan La Pampilla Rafinerisi'nde Mare Doricum isimli tankerden 6 bin varilden fazla petrol, Pasifik Okyanusu'na sızdı. Sebebiyse yanardağ patlaması sonucu oluşan tsunamilerin Peru'ya kadar ulaşması. Yaşanan bu çevre kirliliği sonucu kıyıda binlerce deniz canlısı ve kuş büyük zarar gördü.
ÇEVRESEL FELAKET NEDİR?
Doğada çeşitli unsurlar ile dolaylı ya da dolaysız gerçekleşen, insan eliyle yapılan olaylara denir. Dünyanın başlangıcından beri evrim yoluyla değişen dünyaya insan tarafından verilen değişimlerin büyük ve kötü olanları, çevre felaketi olarak adlandırılır.
BAŞLICA BİLİNEN ÇEVRE FELAKETLERİ NELERDİR?
İnsan eliyle oluşan dolaylı ve dolaysız olaylar çevre felaketleri olarak tanımlandığı için, kutupların erimesi bile çevre felaketi olarak bazı yerlerde tanımlanıyor. Küresel ısınmanın insan eliyle hızlanması, kutupların erimesinin bu kategoriye girme nedenidir. Zehirlenmeler, toksik atık bölgeleri, kimyasal fabrikalarda patlamalar, petrol kuyularının yanması, nehirlere kimyasalların boşaltılması, fabrika atıkları, nükleer felaketler (Çernobil), tsunami yoluyla Peru'da petrol rafinerisinin sızıntı vermesi ve birçok neden sayılabilir.
DOĞAL FELAKET VE ÇEVRE FELAKETİ ARASINDAKİ FARK NEDİR?
İnsanlık ve dünya tarihi, doğal afetlerin küresel şekilde etki etmesiyle birçok defa rayından çıkmıştır. Çevre felaketinden farkı, doğal felaketlerin insan eliyle yapılmamasıdır. Çevre felaketleri direkt olarak insan eliyle oluşmuş ve büyük bir alana etki etmiştir.
DENİZ SALYASI
1989 yılından beri görülen ve artık gittikçe tabakalaşan deniz salyası, insan eliyle bir denizin nasıl mahvedildiğinin direkt olarak göstergesidir. Sanayileşme ve filtre kullanılmaması, atıkların denize boşaltılması, bu duruma sebebiyet verdi. Eskiden kılıç balıklarının gezdiği denizlerde şu an canlı popülasyonu yüzde 60 oranında azaldı.
DÖRT HAŞERE KAMPANYASI
KUVEYT PETROL KUYULARI YANGINLARI
Kuveyt'in işgalinin başarılı olamayacağını anlayan Irak askeri birlikleri, Kuveyt'ten çekilirken 700'den fazla petrol kuyusunu ateşe verdi. Yangınlar 8 ayda anca söndürülebildi. Çıkan dumanlar Basra Körfezi ve çevresindeki hava tabakasını derinden etkiledi. Yaşanan hava kalitesinde ciddi düşüşler görülmüştür. Petrol, çöl kumlarına karıştı ve 300'den fazla petrol gölü oluştu.
MİNAMATA ÇEVRE FELAKETİ
21 Nisan 1956'da Japonya Minamata Körfezi yakınlarında kurulu olan Chisso fabrikasından birçok insan, denizde dökülen atık cıva nedeniyle kontamine balık ve kabukluları yemesi sonucu cıva zehirlenmesi geçirmiştir. Denize dökülen cıva dolu atıklar, bölgedeki planktonlar tarafından emilir. Planktonlar ile beslenen balıkların metabolizması da aynı şekilde etkilenir. Yiyen insanlarda cıva zehirlenmesi yaşanır. Tahmin edilen ölü sayısı 1784'tür.
DEEPWATER HORIZON PETROL SIZINTISI
EXXON VALDEZ KAZASI
Mart 1989'de gerçekleşen, insan eliyle gerçekleşmiş en büyük çevre felaketlerinden biridir. Exxon Valdez isimli petrol tankerinden 10.8 milyon galon petrol denize aktı. Oluşan sızıntı sonrası çevrede milyonlarca hayvan yaşamını yitirdi. Türü tehlikede olan balinaların türü tükenme noktasına geldi. Bu felaketten sonra çevresel ekonomi gelişmeye başlamıştır.
ÇERNOBİL FACİASI
26 Nisan 1986 yılında Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nin 4 numaralı reaktöründe nükleer kaza gerçekleşti. Meydana gelen kaza sonucu tahmin edilen ölüm sayısı 100 bine yakındır. Çevreye yansıyan sonuçlar oldukça dramatiktir. Radyoaktif parçacıklar sonucu radyasyon seviyesi kazadan uzun yıllar sonra bile yüksek göstermektedir. Oluşan nükleer patlama sonucu doğal yaşam uzun yıllar kendini toparlayamadı.
LONDRA ÖLDÜREN SİS
Londra'da 1952 yılında ortaya çıkan bu kirliliğin sebepleri arasında yoğun kullanılan kömür ve antisiklon geliyor. Görüşte ciddi azalmalara sebep veren bu felaket, Londra yaşamında ciddi sıkıntılara sebep verdi. 4 gün süren felaket sonucunda 12 bin kişi hayatını kaybetti. Bu kirlilik, birçok insanın solunum yolunda sıkıntılara sebep açtı. Yoğun bir sanayi şehri olan Londra, sanayide kullanılan kömürün sıkıntısını büyük bir şekilde çekti. Ev ve sanayi bacalarından çıkan duman, motorlu araç egzozlarından gelen partiküller ve kükürt dioksit gibi kirleticiler, Londra'da kalıcı bir sise neden oldu.