Hıdırellez Ahırkapı Şenlikleri bu yıl olacak mı?
Baharın gelişini simgeleyen Hıdırellez, Türk toplumlarında bahar bayramı olarak kutlanmaktadır. Bazı geleneklerin nesillerdir devam ettirildiği Hıdırellez, kış mevsiminin bitmesiyle bahar mevsimine geçişi anlatır. Hastalıklardan kurtulma, kötülükleri geride bırakma gibi bazı ritüellerin yapıldığı Hıdırellez’in ne zaman olduğu araştırmaları başladı. Hıdırellez yaklaşırken bazı sorularda merak edilmeye başladı. Peki, Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez duası var mı? Hıdırellez nasıl kutlanır? Hıdırellez’de şenlikler düzenlenecek mi? İşte Hıdırellez hakkında tüm merak edilenlerin yanıtı…
Hızır ve İlyas’ın buluştuğunu ifade eden Hıdırellez, Türkiye’de çeşitli şekillerde kutlanmaktadır. Baharın gelişini kutladığımız Hıdırellez’de şenliklerde düzenlenmektedir. Geçmiş günümüze kadar ulaşan bu gelenek hala devam ettirilmektedir. Bu günde bazı gelenek ve ritüeller gerçekleştirilirken bunların bereketi sembolize ettiği düşünülmektedir. Peki, Hıdırellez ne zaman? Hıdırellez duası var mı? Hıdırellez nasıl kutlanır? Hıdırellez’de şenlikler düzenlenecek mi? İşte Hıdırellez hakkında tüm merak edilenlerin yanıtı…
Hıdırellez nedir? Hıdırellez ne demek?
“Hızır-İlyas” isimlerinin birleşimi olan Hıdrellez halk arasında bu isim ile bilinmektedir. İslamiyet’te “Hızır” bir peygamber adı olarak bilinmekte ve kökeni el-Hadır’dan gelmektedir. El-Hadır kelimesi Arapça’da el Ahdar; yeşil, yeşil dal veya yeşilliği çok olan yer anlamına gelmektedir.
“Hızır” peygamber ve “İlyas” peygamberin buluşmasını ifade Hıdırellez’in bir de hikayesi vardır. Hızır karalarda İlyas ise denizlerde gezmektedir. Her yıl 6 Mayıs tarihinde birbirleriyle buluşan iki peygamber beraberinde sıcak havaları da getirmektedir. Bu buluşma sonrasında havalar ısınır, tabiat canlanır, her yer yeşillenir. Eski çağlardan beri bir gelenek olarak sürdürülen Hıdırellez, kış bitmesi ve baharın başlamasını simgeleyen bir bayram olarak kutlanmaktadır.
Hıdırellez ne zaman, hangi tarihte?
Hıdırellez’e çok az bir süre kala vatandaşlar Hızırellez’in ne zaman olduğuyla ilgili araştırmalarını hızlandırdı. Miladi takvime göre her yıl 6 Mayıs tarihinde kutlanmaya başlayan Hıdırellez 7 Kasım tarihine kadar devam etmektedir. Bu sürece ise Hızır Günleri adı verilmektedir. 8 Kasım ve 5 Mayıs tarihine kadar geçen süreç ise Kasım Günleri olarak geçmektedir. Kültürümüzde oldukça büyük bir öneme sahip olan Hıdırellez 2022 yılında 5 – 6 Mayıs günlerinde kutlanmaktadır.
Hıdırellez dilekleri nasıl yapılır?
Hıdırellez’de yerine getirilen bazı gelenekler bulunmaktadır. Çok eskiden günümüze kadar gelen geleneklerden biri gül dallarına para asılmasıdır(Eskiden kese içine para dikilip gül dibine gömülürmüş). Ya da gül dibine açık bir cüzdan bırakılır. Ayrıca kişiler istek ve dileklerini bir kağıda yazarak ya da çizerek bir gülün dibine gömer. 5 Mayıs günü akşam ezanı ile birlikte gerçekleştirilen bu ritüeller 6 Mayıs sabah ezanı ile birlikte geri toplanır ve kağıda yazılan dilekler suya bırakılır. Hıdırellez akşamı yazılan dileklerle birlikte okunacak bir dua da bulunmaktadır. Dileklerinizle birlikte bu duayı da okumanız gerekmektedir.
Hıdırellez duası var mı?
Bismillahirahmanirahim
Bin bir adım bir adım /Allah bir adım adım / Kerim kerem Allah /Başımda bir duman var yardım eyle ya Allah / La ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile Allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin.
Hıdırellez de gerçekleştirilen ritüeller nelerdir?
Nisan ayının ilk haftası Hıdrellez hazırlıkları başlar. Hıdırellez ile birlikte evdeki bütün eşyalar kaldırılarak detaylı bir temizlik yapılır. Bahar temizliği de buradan gelmektedir. Kışlık kıyafetler kaldırılarak, yazlık kıyafetler çıkarılır.
Hıdırellez’de yenecek olan yemeklerin hazırlığı da Nisan ayı ile başlar. Bu güne özel alışverişler yapılır.
Hıdırellez kutlamaları yapılır ve bu güne özel kazanlar kurulur ve topluca yemekler yenir.
Hazırlanan bu yemekler kırlarda ailecek ya da eş, dost, akraba, konu komşu topluca yenir.
Hıdırellez baharı sembolize ettiği için su bulunan, yeşil bahçelerde ya da kırlarda kutlanır.
Eski Türk inançlarından biri olan ateşten atlama ritüeli de gerçekleştirilir. Ateşten atlamanın şifa veren, hastaları sağlığına kavuşturan bir özelliğinin olduğuna inanılmaktadır.
Çocukları olmayan evli kadınlar ile yeni gelinler çocuk sahibi olmak için geceden gül dalına salıncak bağlarlar veya gül dalının dibine içinde bezden yaptıkları bir bebek olduğu halde beşik bırakırlar.
Hızır gezdiği yerlere ve dokunduğu şeylere bolluk ve bereket getirir. Bundan dolayı Hıdırellez ritüellerinin başında bolluk ve bereket taleplerine yönelik uygulamalar yapılır. Hıdırellezde kapalı yerlerde oturmak günah sayılırdı.
Hıdırellez ile birlikte sabahları erkenden kalkılmaya başlanır ve evlerin kapı, pencereleri sonuna kadar açılarak evler havalandırılır. Bu geleneğin Hızır bereketini eve getireceği inancı bulunur.
Hıdırellez günü mutfak, ambar ve depoların pencere ve kapılarının açık kalması da uğurlu sayılır.
Hıdırellez’de sofralarda bir parça kuzu etinin bulunması da uğurlu sayılmaktadır.
Hıdırellez’den bir gün öncesinde gül dalına bağlanan paralar ve gül dibine gömülen dilekler gün doğumu ile toplanır. Gül dalına asılan paraların bereketli olduğuna ve yıl boyunca hiç eksilmeyeceğine inanılır. Bu parayı taşıyan kişinin da bereketli bir yıl geçireceği inancı vardır.
Yine Hıdrellez’de; ev sahibi olmak isteyen kişi geceden bir gül dalının dibine ya hamurdan, ya da çalı çırpıdan bir ev maketi yapar, ev sahibi olmak için dua eder.
Hıdırellez’de yapılan bir başka adet ise “Denize dilekçe verme” âdetidir. Yazılan dilekçe kağıdının üzerinde şu ifadelere yer verilirdi: “Arzıhal sundum deryaya, Derya da sunsun Mevla’ya!” Bu dilekçe kağıdı daha sonra denize atılır. Eğer kağıdın yazılı yüzü üste gelirse kişinin dileğinin kabul olduğu düşünülmektedir.